Tác động trực tiếp đến tế bào ung thư
Trước thực tế nhiều bệnh nhân ung thư và người nhà quan tâm đến điều trị đích, các chuyên gia Bệnh viện T.Ư Quân đội 108, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội đã có chia sẻ một số thông tin cơ bản về liệu pháp này.
Theo đó, điều trị đích hay liệu pháp nhắm trúng đích (targeted therapy) là một trong những phương pháp điều trị ung thư, sử dụng thuốc tác động vào gen hay protein chuyên biệt có ở tế bào ung thư liên quan đến sự phát triển khối u ác tính.
Các tiến bộ trong điều trị ung thư tăng cơ hội được điều trị hiệu quả cho người bệnh
BỆNH VIỆN K
Còn hóa chất truyền thống (hóa trị) tác động cả tế bào bình thường (tế bào lành) và tế bào ung thư.
Về cơ chế tác động, điều trị đích tác động đến gen và protein chuyên biệt. Còn điều trị hóa chất đơn thuần tác động theo cơ chế gây độc và giết chết tế bào.
Hầu hết thuốc điều trị đích gồm 2 loại là thuốc phân tử nhỏ và kháng thể đơn dòng. Trong đó, thuốc phân tử nhỏ (dễ được tế bào ung thư hấp thụ, ít tác động đến các tế bào bình thường), thường là thuốc dùng theo đường uống. Kháng thể đơn dòng (là những protein gắn với đích đặc hiệu của tế bào ung thư mà không gắn với tế bào bình thường), đa phần sử dụng đường truyền tĩnh mạch.
Mỗi loại ung thư sẽ có thuốc điều trị đích phù hợp. Một số ung thư như: ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, ung thư vú... phải làm xét nghiệm xác định đột biến gen để quyết định bệnh nhân có phù hợp với điều trị đích không và phù hợp với loại thuốc nào.
Tác dụng phụ và một số hạn chế
Mặc dù thuốc điều trị đích chủ yếu tác động đến các tế bào ung thư, ít ảnh hưởng đến tế bào bình thường nhưng vẫn có những tác dụng phụ, ví dụ như tiêu chảy.
Ngoài ra, có thể có tác dụng phụ khác như: tổn thương về da (đỏ da, khô da, biến đổi móng, mất sắc tố lông tóc); cao huyết áp… Một số thuốc đích ức chế miễn dịch và ảnh hưởng chức năng sinh sản.
Các tế bào ung thư kháng thuốc điều trị đích có thể gặp trong điều trị. Việc kháng điều trị này xảy ra theo 2 cách. Trong đó, thuốc đích thay đổi tình trạng đột biến dẫn đến liệu pháp không còn hiệu quả. Hoặc, chính các tế bào ung thư tìm phương thức mới để làm khối u tiếp tục phát triển không phụ thuộc vào "đích" đã được phát hiện trước đó.
Để khắc phục, các bác sĩ có thể cần phối hợp các liệu pháp đích tác động đến các con đường hình thành và phát triển ung thư khác nhau hoặc phối hợp với hóa chất.
Theo GS Mai Trọng Khoa, nguyên Giám đốc Trung tâm Ung bướu và y học hạt nhân (Bệnh viện Bạch Mai), tại trung tâm này, một nam bệnh nhân 78 tuổi bị ung thư phổi di căn não được điều trị ổn định gần 8 năm. Hiện, bệnh nhân vẫn đang được theo dõi sức khỏe. Các bước đột phá với liệu pháp điều trị đích, hóa trị, xạ trị đã mang đến sự cải thiện đáng kể về hiệu quả điều trị ở bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn tiến xa.
Nhiều loại ung thư có thể điều trị bằng các liệu pháp nhắm trúng đích và cũng có nhiều loại liệu pháp nhắm trúng đích khác nhau.
Một số loại liệu pháp nhắm trúng đích được áp dụng gồm:
Các thuốc ức chế tạo mạch. Các thuốc này ngăn chặn sự hình thành các mạch máu mới nuôi dưỡng các tế bào ung thư.
Các kháng thể đơn dòng. Bản thân các kháng thể này mang phân tử hoặc mang phân tử cùng với thuốc tới tế bào ung thư để tiêu diệt tế bào ung thư.
Một số loại kháng thể đơn dòng được coi như là liệu pháp nhắm trúng đích vì có một đích nhắm đặc hiệu trên tế bào ung thư mà chúng nhắm tới để tìm ra, gắn vào và tấn công.
Nhưng cũng có các loại kháng thể đơn dòng khác hoạt động như liệu pháp miễn dịch vì làm cho hệ miễn dịch đáp ứng tốt hơn để giúp cơ thể tìm và tấn công các tế bào ung thư hiệu quả hơn.
Một số ung thư phải xác định tình trạng đột biến gen trước khi lựa chọn điều trị đích, ví dụ như ung thư vú, ung thư phổi...
(Bệnh viện Ung bướu Hà Nội)
Bình luận (0)