Sau lần khai quật khảo cổ thứ 3, Viện nghiên cứu Kinh thành vừa chính thức xác nhận đã tìm thấy các căn cứ xác định một hành cung thời Trần mang tên Lỗ Giang tại huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.
PGS.TS Bùi Minh Trí, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh thành, cho biết dựa vào những ghi chép trong sử cũ, từ năm 2014 đến nay, các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu Kinh thành đã lần tìm và phát hiện những dấu tích còn sót lại của một hành cung thời Trần mang tên Lỗ Giang tại vùng đất cổ, xưa thuộc xã Thâm Động, phủ Long Hưng, nay là xã Hồng Minh, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.
Cuộc khảo cổ tìm hành cung Lỗ Giang lần thứ 3 có quy mô rộng lớn nhất từ trước tới nay Ảnh VĂN ĐÔNG
Cụ thể, nhiều tư liệu lịch sử đề cập đến 3 hành cung nhà Trần gồm hành cung Thiên Trường, hành cung Vũ Lâm và hành cung Lỗ Giang. Trong đó, khảo cổ học đã tìm ra hành cung Thiên Trường tại Nam Định và hành cung Vũ Lâm tại Ninh Bình. Còn lại hành cung Lỗ Giang xưa ở đâu, diện mạo, qui mô, hình thái của như thế nào vốn từ lâu là điều bí ẩn của lịch sử.
Tuy nhiên, từ kết quả điều tra, khai quật khảo cổ học năm 2014 (giai đoạn 1) tại xã Hồng Minh (huyện Hưng Hà, Thái Bình), Viện Nghiên cứu Kinh thành đã phát hiện được rất nhiều di vật, vật liệu kiến trúc, các loại đồ dùng trong sinh hoạt tại cánh đồng có tên là Phủ Lỗ, Lạch Đường Cả, Càn Thiên Mã, Lăng Ngói, Lăng Sa.
Nổi bật là một số dấu tích móng trụ sỏi kê chân tảng đá đỡ cột của công trình kiến trúc gỗ thời Trần tại khu vực đền Thái. Đây là những địa danh cổ được nhắc đến trong sử sách, có mối liên hệ mật thiết tới hành cung Lỗ Giang xưa.
Đáng chú ý, lần đầu tiên tại đây đã phát hiện được dấu tích một công trình kiến trúc gỗ thời Trần có kỹ thuật xây dựng bằng hệ móng trụ kép, cột đôi (loại móng trụ có hình chữ nhật lớn gấp đôi móng trụ hình vuông thông thường). Móng trụ đôi ở đây rất lớn và theo kỹ thuật học, móng trụ lớn thì chân tảng lớn, chân tảng lớn thì dựng các cột lớn,... điều đó đưa đến giả thuyết rằng, kiến trúc này rất có thể có nhiều tầng mái. Đó cũng chính là tính độc đáo, riêng biệt của kiến trúc thời Trần ở đây.
Các dấu tích khẳng định tại đây có một hành cung thời Trần Ảnh VĂN ĐÔNG
Cũng theo PGS.TS Bùi Minh Trí, nhằm vén mở bức màn bí ẩn về địa danh hành cung Lỗ Giang và lịch sử tồn tại của hành cung này trong lịch sử vương triều Trần, năm 2015, Viện Nghiên cứu Kinh thành tiếp tục tổ chức khai quật, nghiên cứu khảo cổ học khu di tích hành cung Lỗ Giang. Kết quả khai quật đã thu được nhiều tư liệu khoa học mới, khẳng định rõ tính chất, quy mô của hành cung Lỗ Giang xưa.
Theo đó, mặt bằng của công trình kiến trúc gỗ độc đáo có hệ cột đôi (hay cột kép) phát lộ cuối năm 2014 tại khu vực đền Thái tiếp tục được khai quật mở rộng và làm rõ mặt bằng. Kết quả khai quật cho thấy, đây là một công trình kiến trúc có mặt bằng hình chữ Công, gồm 3 bộ phận cấu thành và có diện tích hơn 554 m2. Kỹ thuật gia cố móng trụ cột kép (kép đôi và kép ba) cùng với hệ thống bó nền, sân gạch và các loại vật liệu lợp mái, trang trí mái phản ánh tin cậy rằng, kiến trúc ở đây được xây dựng rất quy chuẩn.
Đặc biệt, tính chất vương quyền của công trình không những được nhận biết qua các vật liệu trang trí hình rồng mà ở đây còn tìm thấy viên ngói úp đầu bờ dải ở đầu trang trí mặt sư tử, trên trán khắc chữ Vương (Vua). Tư liệu này góp phần khẳng định rõ tính chất và tầm quan trọng đặc biệt của công trình kiến trúc liên quan đến nơi ở và làm việc của nhà vua. Điều này cũng có nghĩa, lịch sử về hành cung Lỗ Giang thời Trần ở Thái Bình tiếp tục được khẳng định.
Nhiều hiện vật như mái lợp ngói cung điện thời Trần được tìm thấy tại khu vực khảo cổ Ảnh VĂN ĐÔNG
Năm 2016 và 2017, Viện nghiên cứu Kinh Thành tiếp tục thực hiện cuộc khảo cổ học khu di tích hành cung Lỗ Giang giai đoạn ba, cũng là cuộc khảo cổ có quy mô lớn nhất từ trước tới nay tại đây với nội dung khai quật mở rộng khu vực đền Thái Lăng và Lăng Sa Trong, đồng thời khai quật thăm dò khu vực Lăng Sa Ngoài.
Kết quả cho thấy, tại khu vực đền Thái Lăng cơ bản đã làm xuất lộ khá rõ mặt bằng kiến trúc cổ thời Trần có hình chữ Công, có hệ móng trụ kép đỡ chân tảng kê cột được gia cố bằng sỏi kiên cố. Tại khu vực Lăng Sa Ngoài tìm thấy dấu vết của một đoạn móng tường bao đầm bằng sỏi sét cùng nhiều hiện vật gạch ngói vỡ, đồ sành và gốm có niên đại thời Trần. Kỹ thuật xây dựng móng tường bao gia cố bằng sỏi rất kiên cố giống như kỹ thuật xây dựng tường bao thời Lý ở khu di tích Hoàng thành Thăng Long.
“Những phát hiện của khảo cổ học nêu trên không những đã tiếp tục khẳng định rõ về sự tồn tại của hành cung Lỗ Giang trong lịch sử nhà Trần tại vùng đất Long Hưng xưa - Hưng Hà ngày nay mà còn cho thấy qui mô rất rộng lớn của hành cung này trong lịch sử”, PGS.TS Bùi Minh Trí khẳng định.
Bình luận (0)