Ma trận thịt gà nhập khẩu

Gà Mỹ bán giá rẻ ở VN - Ảnh: Quang Thuần

Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT) cho biết, thống kê trong 6 tháng đầu năm nay đã có khoảng 66.000 tấn thịt gà Mỹ được nhập về VN tập trung chủ yếu tại TP.HCM, trong đó thịt đùi gà chiếm khoảng 2/3. Qua tìm hiểu của Cục Chăn nuôi, tại Mỹ giá thịt gà đùi đang được bán với giá 3 - 3,5 USD/kg, tương đương 60.000 - 70.000 đồng/kg chưa kể các chi phí khác. Thế nhưng tại thị trường VN, thịt gà nhập khẩu từ Mỹ về có giá chưa đến 20.000 đồng/kg. Mức giá này chỉ bằng 50 - 60% so với giá thịt gà trong nước và tất nhiên dễ dàng đẩy người nuôi gà nội địa vào cảnh khốn khó vì cạnh tranh không lại.

Nghịch lý này đang gây hoang mang cho người tiêu dùng về xuất xứ và chất lượng thịt gà nhập từ Mỹ. Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi, trong cuộc họp báo hôm qua tại Hà Nội cũng thừa nhận thịt nhập về từ Mỹ cộng thêm nhiều chi phí khác mà giá bán 20.000 đồng/kg là điều tương đối bất ngờ. Theo tìm hiểu của Cục Chăn nuôi, tại Mỹ các lô hàng thịt gà, đùi gà cận date (gần hết hạn sử dụng - PV) thường có giá bán rất rẻ. “Cũng không loại trừ doanh nghiệp nhập khẩu có hành vi gian lận thương mại, nhập khẩu đùi gà về VN có đảm bảo chất lượng dinh dưỡng hay không? Cục Chăn nuôi, Bộ NN-PTNT sẽ đề nghị các cơ quan chức năng kiểm tra chất lượng, tìm hiểu xem có hay không hành vi bán phá giá”, ông Trọng nói.

Cũng không loại trừ doanh nghiệp nhập khẩu có hành vi gian lận thương mại, nhập khẩu đùi gà về VN có đảm bảo chất lượng dinh dưỡng hay không? Cục Chăn nuôi, Bộ NN-PTNT sẽ đề nghị các cơ quan chức năng kiểm tra chất lượng, tìm hiểu xem có hay không hành vi bán phá giá Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi

Cũng đặt ra nghi vấn về chất lượng của đùi gà Mỹ bán tại VN, ông Phùng Hữu Hào, Phó cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (NAFIQAD), cho rằng người tiêu dùng có đặt nghi vấn thịt gà được nhập khẩu từ các vùng dịch bệnh hoặc là sản phẩm đông lạnh cận date thì cơ quan thú y phải kiểm tra mới có thể khẳng định được. Thịt gà Mỹ nhập về VN là hàng đông lạnh, nên cũng không loại trừ khả năng doanh nghiệp nhập khẩu các lô hàng cận date đưa về VN, sau đó thay đổi nhãn mác để bán ra thị trường.

Trên thực tế, những nghi ngờ như trên không phải là không có cơ sở bởi thời điểm tháng 5.2015, dịch cúm gia cầm bùng phát gây thiệt hại nặng nề cho ngành công nghiệp gia cầm tại Mỹ. Nhiều nước nhập khẩu trọng điểm của Mỹ cũng bắt đầu ban hành lệnh cấm. Thông tin từ Bộ Nông nghiệp Mỹ cũng cho thấy, tính đến cuối tháng 4, khối lượng đùi gà bảo quản trong kho đã tăng 80% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá những mặt hàng này đều đồng loạt giảm, như đùi gà góc 4 giảm 32%, đùi tỏi gà giảm 19%. Tại khu vực châu Á, các thị trường dễ tính như Ấn Độ, VN đã trở thành đích nhắm cho các mặt hàng này.

Theo ông Tống Xuân Chinh - Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi, thịt gia cầm tồn kho tại Mỹ có thời điểm đã tăng tới 27% so với cùng kỳ năm 2014. Về mặt thương mại, khi không xuất khẩu được, họ có thể chấp nhận bán với giá rẻ hơn bình thường để đẩy hàng tồn kho đi. Sau dịch cúm gia cầm, lượng trứng gà của Mỹ cũng tăng đột ngột với mức tăng lên tới 23%. "Thông thường, sau khi lượng trứng gà tăng đột ngột thì chỉ 10 - 12 tháng sau, toàn bộ gà đẻ sẽ trở thành gà loại thải. Nhiều nước không nhập khẩu loại gà này do lo ngại kháng sinh tồn dư trong quá trình nuôi gà đẻ trứng. Tuy nhiên, thói quen ẩm thực VN lại ưa chuộng đùi, cánh, nội tạng... nên nước ta trở thành thị trường chủ yếu của sản phẩm này", ông Chinh nói.

Cho đến thời điểm này, VN vẫn đang áp dụng lệnh tạm ngưng nhập khẩu thịt gà từ Mỹ do dịch cúm gia cầm (có hiệu lực từ ngày 1.5), thế nhưng trong 6 tháng đầu năm nay, số liệu thống kê cho thấy vẫn nhập 66.000 tấn thịt gà, tăng 33% so với cùng kỳ. Trước đây thịt gà Mỹ đông lạnh chủ yếu vào thẳng các bếp ăn trong khu công nghiệp, các quán cơm bình dân nhưng nay đã xuất hiện ở các chợ ven TP.HCM và cả siêu thị.

Chị Ngọc Thủy, một tiểu thương chuyên bán thịt gia cầm ở gần chợ Phước Long (Q.7), cho biết gà sống và gà làm sẵn nguyên con bán rất chậm trong khi thịt gà ngoại mua ở chợ đầu mối Bình Điền về bán rất chạy vì giá rẻ. Cụ thể, đùi gà lúc trước khoảng 35.000 đồng/kg thì khoảng một tháng nay chỉ còn 30.000 đồng/kg, chân gà 32.000 đồng/kg, cánh gà 55.000 đồng/kg. Trung bình mỗi ngày chị Thủy bán được khoảng hơn 10 kg. Chị Thủy cho hay, khu vực chị bán hàng thu nhập của người dân tương đối thấp nên khi thấy thịt gà giá “mềm” như vậy người ta rất thích.

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông M., một người từng nhập khẩu thịt các loại (đã giải nghệ) kể: “Trước đây tôi nhiều lần nhập gà và bò Mỹ, bò Úc hết hạn. Đến bây giờ không làm nữa nhưng nhiều công ty ở nước ngoài vẫn thường chào hàng thịt hết date khoảng 1 tháng với giá rẻ”.

Trong vai một người đi mua thịt gà, chúng tôi trao đổi với ông L., chủ một doanh nghiệp chuyên nhập khẩu thịt gà Mỹ, ông L. khẳng định: “Hiện nay tôi cung cấp thịt gà đông lạnh giá 18.000 đồng/kg, giao tại kho với số lượng lớn, muốn mua bao nhiêu cũng có”. Khi chúng tôi hỏi về chất lượng thịt, ông L. nói: “Nhà xuất khẩu tại Mỹ làm rất kỹ, hàng đông lạnh có hạn sử dụng 1 năm thì khi xuất khẩu đi phải còn hạn ít nhất 6 tháng. Do đó, tôi cho rằng không có trường hợp mua hàng quá date, cận date. Tất nhiên, tôi cũng biết một số người làm ăn gian dối, mua bán gà quá date nhưng đó là những trường hợp nhỏ lẻ chứ không phải số đông”.

Đại diện một doanh nghiệp hoạt động trong ngành xuất nhập khẩu thực phẩm (đề nghị không nêu tên) phân tích: “Dịch cúm gia cầm xuất hiện ở Mỹ từ cuối năm 2014 nhưng đến ngày 1.5.2015 VN mới có lệnh cấm. Trước thời điểm này, các doanh nghiệp Mỹ đã phải bán ra với bất cứ giá nào để cắt lỗ nên một số doanh nghiệp VN đã tranh thủ nhập về với số lượng lớn. Những lô hàng đã ký hợp đồng trước ngày 1.5 vẫn được phép nhập khẩu, thế nên nhiều lô hàng sau đó vẫn tiếp tục nhập về. Thậm chí có nhiều người đã biết trước thông tin về lệnh tạm ngưng nhập nên tranh thủ nhập nhiều hơn. Có thời điểm lượng gà nhập khẩu tồn kho ở cảng Cát Lái rất lớn để chờ kiểm tra. Dù mua hàng với giá rẻ nhưng các doanh nghiệp phải tốn chi phí lưu kho, giữ lạnh rất lớn nên đẩy hàng ra càng nhanh càng có lợi, do đó gà giá rẻ tràn ngập VN”.

Cần kiểm tra gắt gao Ông Phùng Hữu Hào cảnh báo, đối với sản phẩm cận date, trong trường hợp doanh nghiệp trước khi xuất khẩu nếu nhúng qua dung dịch sát khuẩn thường dùng trong thủy sản, cũng không dễ để làm các phân tích vi sinh vật. Tuy nhiên vẫn cần kiểm tra gắt gao, nếu dung dịch dù được phép sử dụng nhưng tỷ lệ vượt ngưỡng cho phép cũng là cơ sở để cảnh báo với phía Mỹ.