Mafia thao túng thể thao: Thế vận hội của... mafia?

Gafur Rakhimov - Ảnh: ABC News

Đến nay, việc thành phố Sochi giành quyền đăng cai Olympic mùa đông 2014 vẫn bị cho là có sự dàn xếp của mafia, trong đó người đạo diễn là Gafur Rakhimov. Sau đó, ngày hội thể thao mùa đông phải sống trong mối lo ngại an ninh với những cuộc thanh toán của các băng đảng tội phạm khét tiếng tranh giành nhau các hợp đồng đầu tư xây dựng sự kiện béo bở.

Xuất thân từ một võ sĩ, rồi chuyển sang huấn luyện quyền anh, Rakhimov “lên như diều gặp gió” cả vị trí xã hội lẫn kinh doanh. Ngoài việc nổi tiếng nhờ thể thao, Rakhimov cũng trở thành một doanh nhân giàu có nhờ mối quan hệ thân thiết với Tổng thống Uzbekistan Islam Karimov trong những năm 1990. Tuy nhiên, các hoạt động xuất nhập khẩu dưới sự điều khiển của Rakhimov luôn bị đặt trong sự nghi ngờ phi pháp trong thời điểm pháp luật ở Uzbekistan được cho là bị “uốn cong”. Trong thể thao, Rakhimov nắm trong tay những quyền lực nhất định khi giữ chức Phó chủ tịch Ủy ban Olympic châu Á (OCA) và Uzbekistan, Phó chủ tịch Hiệp hội Quyền anh quốc tế (AIBA). Những địa vị và sự giàu có giúp quan chức 59 tuổi có một sức ảnh hưởng rất lớn ở nước Trung Á lẫn Ủy ban Olympic quốc tế (IOC). Thế nhưng, trong một hồ sơ điều tra được Bộ Tài chính Mỹ công khai vào năm 2012 thì Rakhimov là một “ông trùm” của tổ chức sản xuất và buôn bán heroin tại các nước Trung Á và là thành viên chủ chốt của băng đảng tội phạm lớn khét tiếng nguy hiểm có tên Circle Brothers.

Bộ mặt thật của Rakhimov bắt đầu lộ diện sau khi chủ nhà Úc từ chối cho quan chức này (lúc đó với tư cách trưởng đoàn quyền anh Uzbekistan) nhập cảnh tham dự Olympic Sydney 2000 vì “các hoạt động phi pháp”. Nhưng lạ lùng thay, ở IOC thời điểm ấy Rakhimov vẫn “trong sạch” trước nhiều cáo buộc tham nhũng, dàn xếp kết quả các cuộc bỏ phiếu giành quyền đăng cai các sự kiện thể thao.

Sergei Kanev - một nhà báo điều tra, tiết lộ Rakhimov có một sự kết nối với các băng đảng mafia Nga và có mối quan hệ thân thiết với nhiều quan chức ở Điện Kremlin. Xuất phát từ mối quan hệ này, Rakhimov ra tay thao túng cuộc bỏ phiếu đăng cai Olympic mùa đông 2014 diễn ra vào năm 2007 giúp Nga đánh bại Áo và Hàn Quốc. Phía Nga đòi phải có bằng chứng để chứng minh sự dàn xếp. Nhưng sự thật được phơi bày khi chính bản thân Rakhimov thừa nhận với ABC News trong một cuộc điện thoại vào tháng 1.2014. Vị quan chức này xác nhận ông đã đóng vai trò quan trọng nhất trong việc quyết định những lá phiếu ủng hộ Nga. Lập tức chủ nhà Nga ban hành lệnh cấm nhập cảnh vào Olympic đối với Rakhimov. Bản thân Rakhimov nhanh chân sang lánh nạn ở Dubai (UAE) để tránh sự truy bắt và dẫn độ từ Uzbekistan và Mỹ.

Theo tờ Moscow Times, sở dĩ các băng đảng mafia muốn “đi cửa sau” dàn xếp giúp Sochi giành quyền đăng cai Olympic mùa đông 2014 vì món lợi đầu tư 50 tỉ USD (khoản đầu tư kỷ lục trong lịch sử đăng cai Olympic). Những cáo buộc tham nhũng, hối lộ cũng bùng phát trong quá trình đầu tư cơ sở hạ tầng cho sự kiện. Đỉnh điểm là vụ ám sát “ông trùm” mafia Nga Aslan Usoyan vào đầu năm 2013. Theo điều tra, “ông trùm” đường dây buôn bán ma túy và vũ khí bị bắn bên ngoài một nhà hàng ở Moscow bởi một tên bắn tỉa. Trước đó, phụ tá thân cận của Usoyan là Eduard Kakosyan cũng bị bắn chết ở Sochi. Nguyên nhân dẫn đến những vụ thanh toán xuất phát từ việc tranh giành những món lợi béo bở bởi Usoyan sở hữu nhiều công ty xây dựng và bất động sản ở thành phố bên bờ biển Đen.

Hàng loạt “cuộc chiến” giữa các băng đảng mafia tranh giành quyền lợi ở Sochi đã đẩy an ninh tại Olympic mùa đông 2014 lên mức báo động đỏ. Quân đội, cảnh sát được huy động đến Sochi và biến ngày hội thể thao mùa đông thế giới giống như một “vùng cấm chiến tranh”. Một tài liệu mật của Mỹ và của công tố viên Tây Ban Nha Jose “Pepe” Grinda Gonzales cho rằng chính phủ Nga đã dung túng và tổ chức tội phạm đã “được phép” xâm nhập vào Sochi trước sự bất lực của chính quyền.