Vào thế kỷ 17, Girolamo Maiorica (1591-1656) là một nhà truyền giáo người Ý đến Việt Nam, ông có tên tiếng Việt là Mai Ô Lý Ca và Maiorica là một trong những người nước ngoài đầu tiên biên soạn sách bằng chữ Nôm, chủ yếu để phổ biến Công giáo.
Hiện nay, giới nghiên cứu tìm thấy 15 tác phẩm của Maiorica (tổng cộng 4.200 trang với 1.200.000 chữ Nôm), phần lớn được lưu trữ tại Thư viện Quốc gia Pháp (Bibliothèque nationale de France) ở Paris.
 |
Bìa sách Thiên chúa thánh giáo khải mông |
Jos. Tuấn Dũng |
Thiên chúa thánh giáo khải mông là một tác phẩm phỏng theo sách giáo lý tiếng Ý của Thánh Bellarmino, rất có giá trị về việc nghiên cứu chữ Nôm, với những cứ liệu quan trọng về từ ngữ cổ trong tiếng Việt, đặc biệt là về ngữ âm, ngữ pháp của tiếng Việt cách đây khoảng 400 năm, kể cả cách phiên âm những thuật ngữ và danh từ riêng nước ngoài…
Theo Lời giới thiệu trong bản dịch tiếng Việt (lưu hành nội bộ, 2003), không rõ người dịch, trên trang XDOCS.NET thì Thiên chúa thánh giáo khải mông là một cuốn giáo lý Công giáo toát lược.
“Đầu tiên, Đức Thánh Cha Clément VIII truyền cho Thánh Hồng y ROBERTO Bellamino S.J (1542) soạn cuốn Controverses, gồm những điều phỉ bác những luận cứ của Giáo phái Tin Lành đi ngược với Giáo Lý Công Giáo Rôma. Cha JERONIMO MAYORICA có công làm ra tiếng Annam, tức viết ra chữ Nôm (tr.5). (Jeronimo Mayorica là tên tiếng Bồ Đào Nha của Girolamo Maiorica - VTH)
Trong Lời giới thiệu còn cho biết Jeronimo Mayorica đã thêm bớt bản gốc một chút “cho hợp với tâm lý người Việt Nam. Một số truyện, một số tư tưởng của “sách nọ sách kia” giúp người Việt Nam dễ tiếp thu lẽ đạo và sống lời Chúa truyền lại sâu sắc hơn” (tr.6).
 |
Giáng sinh từ lâu đã quá quen thuộc với khắp mọi người trên thế giới |
T.L |
Nội dung của Thiên chúa thánh giáo khải mông chuyển tải 4 chủ đề lớn của giáo lý Công giáo, đó là 12 điều tin kính (Tin); Sacramento (Chịu); Kinh Tại Thiên và Ave (Xin) và 10 điều răn (Giữ).
Theo Viện nghiên cứu Hán Nôm, Thiên chúa thánh giáo khải mông gồm 158 trang, hiện lưu giữ tại Thư viện Quốc gia Pháp, Paris với ký hiệu “Vietnamin - B6”. Bản mà viện hiện có là bản photocopy từ nguyên bản chép tay do nghiên cứu sinh Nguyễn Tú Mai cung cấp.
Nhìn chung, những vấn đề tín ngưỡng trong quyển sách này hoàn toàn mới lạ so với những gì mà người Việt đã nhận thức từ những tôn giáo khác như Phật, Lão, Khổng… Nhân vật tối cao mà sách đề cập không ai khác hơn là “Chúa”, được viết bằng chữ Nôm là 主.
Trước đây, “Chúa” 主 được hiểu là bậc tối cao, trị vì đất nước, nhưng qua quyển sách này “Chúa” chính là “Đấng bề trên cao nhất, coi sóc linh hồn chúng sinh”, một ví dụ trích từ trang 138: 嗔德主𡗶赦 罪朱碎 (Xin đức Chúa Trời tha (xá) tội cho tôi).
 |
Bản chụp bìa trong của Thiên chúa thánh giáo khải mông trên trang XDOCS.NET |
docviewer.xdocs.net |
Về tác phẩm bằng chữ Nôm Thiên chúa thánh giáo khải mông, theo Lời giới thiệu trong bản dịch chữ Quốc ngữ nêu trên: “Đây là cuốn sách đầu tay bằng chữ Nôm của Ngài (Girolamo Maiorica - VTH), cho nên lời văn còn rất thô thiển, rườm rà, chữ Nôm được sử dụng còn thiếu nhiều tính thuần nhất” (tr.7).
Bình luận (0)