Nỗ lực vượt khó khăn
Ngày đầu tiên của kỳ nghỉ lễ 30.4 và 1.5 năm nay, các cửa ngõ ra khỏi Hà Nội và TP.HCM ùn tắc nghiêm trọng khi lưu lượng lớn ô tô đồng loạt rời thành phố. Nhiều người dân hy vọng, cảnh ùn tắc nhích từng mét sẽ giảm bớt phần nào với hàng loạt đoạn tuyến cao tốc đang và sắp được khánh thành trong thời gian sắp tới.
Nếu trước năm 2020 chỉ mới có 458 km cao tốc trục Bắc - Nam được khai thác, thì tới nay, tổng số ki lô mét cao tốc trên trục giao thông huyết mạch này đã là 784 km. Tính chung toàn hệ thống đường bộ cao tốc hiện đã hoàn thành 1.580 km. Riêng giai đoạn trước năm 2020 đưa vào khai thác 1.163 km, trong 3 năm gần đây đưa vào khai thác 416 km.
Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ, dự kiến đến ngày 19.5 sẽ khánh thành thêm 2 đoạn cao tốc Bắc - Nam là Vĩnh Hảo - Phan Thiết dài 101 km và đoạn Nha Trang - Cam Lâm dài 49 km.
Trước dự án Mai Sơn - QL45 và Phan Thiết - Dầu Giây, đã có 2 dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1 (2017 - 2020) là đoạn Cao Bồ - Mai Sơn (dài 15 km) và Cam Lộ - La Sơn (98 km) đã đưa vào khai thác. Với 2 dự án vừa được khánh thành dài 160 km, tổng số chiều dài khai thác trên trục cao tốc Bắc - Nam đạt gần 800 km và dự kiến sẽ đạt khoảng 950 km khi các đoạn Phan Thiết - Vĩnh Hảo, Cam Lâm - Nha Trang hoàn thành trong tháng 5 tới.
Dự kiến cuối năm 2023, Bộ GTVT sẽ khánh thành thêm 4 đoạn (gồm QL45 - Nghi Sơn dài 43 km, Nghi Sơn - Diễn Châu dài 50 km, cầu Mỹ Thuận 2 dài 7 km và Mỹ Thuận - Cần Thơ dài 23 km) với tổng chiều dài 123 km. Đến năm 2024 sẽ hoàn thành 2 đoạn (Diễn Châu - Bãi Vọt dài 50 km và Cam Lâm - Vĩnh Hảo dài 79 km) với tổng chiều dài 129 km. Năm 2025 sẽ cơ bản hoàn thành 12 dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 và một số đoạn khác để thông toàn tuyến cao tốc từ Lạng Sơn đến Cà Mau.
Kiến nghị khẩn đảm bảo an toàn ở cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây
Đột phá kinh tế phía nam
Nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào khu vực kinh tế trọng điểm phía nam. Chỉ cần tăng 10% chất lượng hạ tầng tại khu vực kinh tế trọng điểm phía nam thì sức hút đầu tư sẽ tăng lên tới 24%, đời sống người dân tăng. Nếu mạng lưới 7 tuyến cao tốc tại ĐBSCL, 5 tuyến cao tốc phía đông được triển khai và hình thành theo đúng kế hoạch, giai đoạn 2025 - 2030, khu vực vùng kinh tế trọng điểm phía nam sẽ có một cuộc "lột xác" về dung mạo, thay đổi rất lớn về đô thị và kinh tế.
TS Dương Như Hùng, Khoa Quản lý công nghiệp, Trường ĐH Bách khoa TP.HCM
Để đến được các kết quả trên, có những giai đoạn các nhà thầu thi công dự án cao tốc Bắc - Nam lao đao, nhiều đoạn tuyến không thể về đích đúng tiến độ dự kiến. Thứ trưởng Thọ cho biết, dự án phải đối mặt không ít khó khăn, thách thức, đặc biệt trải qua giai đoạn Covid-19 năm 2020 - 2021 phải giãn cách xã hội, đặc thù trải qua nhiều khu vực có địa hình, địa chất phức tạp nền đất yếu. Có những thời điểm đứt gãy chuỗi cung ứng vật liệu, giá nhiên vật liệu "leo thang", khó khăn về giải phóng mặt bằng (GPMB), nguồn tài chính…
Ông Đào Ngọc Thanh, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Vinaconex, cũng thừa nhận việc thi công gặp nhiều bất lợi về thời tiết do mưa nhiều bất thường so với nhiều năm, biến động bất thường của giá nhiên vật liệu, vướng mắc trong công tác GPMB. Đặc biệt là việc thiếu hụt nguồn đất đắp nền đường do vướng mắc các thủ tục hành chính trong việc cấp phép mỏ, thời gian cấp phép kéo dài, thậm chí có mỏ đất đến tận tháng 5.2022 mới được cấp phép. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn tới kế hoạch và tiến độ triển khai thực hiện các dự án.
THÚC ĐẨY CƠ HỘI "LỘT XÁC" MẠNG LƯỚI GIAO THÔNG LIÊN VÙNG
Mục tiêu đặt ra đến năm 2025, cả nước sẽ có khoảng 3.000 km đường bộ cao tốc, hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông; phấn đấu đến năm 2030, có khoảng 5.000 km đường bộ cao tốc.
Là yếu tố then chốt trong kế hoạch phục hồi kinh tế
Liên kết vùng kinh tế hiệu quả hay không phụ thuộc rất nhiều vào kết nối giao thông. Nếu không kết nối được giao thông thì xem như kết nối kinh tế vùng thất bại. Nhiều năm qua, điểm nghẽn giao thông, hạ tầng đã kìm hãm rất nhiều năng lực phát triển của vùng kinh tế phía nam. Giai đoạn hiện nay lại càng đặc thù hơn. Các dự án hạ tầng giao thông không chỉ còn nhằm thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế trong tương lai mà còn đang là yếu tố then chốt trong kế hoạch phục hồi kinh tế.
Kích hoạt các dự án hạ tầng lớn, trọng điểm, thúc mạnh đầu tư công đóng vai trò trụ cột, dẫn dắt để phục hồi kinh tế, nhất là với TP.HCM khi vừa trải qua giai đoạn khó khăn ngoài sức tưởng tượng.
TS Trần Du Lịch, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế TP.HCM
Để hoàn thành mục tiêu này, hàng loạt dự án cao tốc đang được khởi động. Mới đây, Ban Quản lý dự án 2 đã trình Bộ GTVT dự án đầu tư xây dựng tuyến Chợ Mới - Bắc Kạn với chiều dài 28,7 km theo quy mô cao tốc 4 làn xe, tổng mức đầu tư khoảng 5.750 tỉ đồng, thời gian khởi công dự kiến tháng 2.2024 hoàn thành năm 2026. Tuyến cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình cũng đang được đề xuất đầu tư với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 7.860 tỉ đồng.
Để kết nối trọng tâm là thủ đô Hà Nội đã có hàng loạt tuyến cao tốc hình thành theo trục nan, gồm cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình - Thanh Hóa, cao tốc Hà Nội - Bắc Giang - Lạng Sơn, cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng - Móng Cái (Quảng Ninh)… Hà Nội cũng đang rốt ráo đẩy nhanh tiến độ Vành đai 4 - Vùng thủ đô, dự án kết nối Hà Nội với Hưng Yên và Bắc Ninh, tạo thành một trục khu vực phía bắc nối thông cao tốc Hà Nội - Lào Cai và Nội Bài - Hạ Long.
Với TP.HCM, dù sát lễ 30.4 - 1.5, lãnh đạo thành phố và các sở, ngành ngập trong những cuộc họp giải quyết các vấn đề liên quan đến công tác đền bù, GPMB dự án đường Vành đai 3 TP.HCM. Ông Võ Trung Trực, Phó giám đốc Sở TN-MT TP.HCM, cho biết đây là công tác rất quan trọng và phải đẩy nhanh tiến độ để bàn giao ít nhất 70% diện tích mặt bằng vào tháng 6.2023, phục vụ khởi công dự án.
Theo ông Trực, tổng kinh phí GPMB dự án Vành đai 3 ước tính hơn 18.900 tỉ đồng, trong đó giai đoạn 1 (từ nay đến trước ngày 30.6) phải giải ngân khoảng 8.800 tỉ đồng. Giai đoạn 2 bắt đầu từ tháng 8.2023, bồi thường cho các trường hợp đất ở và đất nông nghiệp chưa đồng thuận, phấn đấu giao toàn bộ mặt bằng cho chủ đầu tư trước ngày 15.11. Địa phương gấp rút GPMB, phía chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (TCIP) cũng đang chìm trong "núi" việc bởi đầu tháng 5 theo dự kiến cũng là thời điểm tuyến giao thông trọng điểm nhất năm 2023 của vùng Đông Nam bộ này hoàn thành duyệt các thiết kế xây lắp và dự toán.
Ông Lương Minh Phúc, Giám đốc TCIP, thông tin đến nay dự án Vành đai 3 TP.HCM được bố trí 13.500 tỉ đồng để phục vụ công tác bồi thường và khởi công gói thầu xây lắp, trong đó phải giải ngân khoảng 10.000 tỉ đồng trước ngày 30.6. Vành đai 3 là giấc mơ 13 năm của TP.HCM. Không chỉ rút ngắn thời gian lưu thông giữa các địa phương, tuyến đường còn giúp tăng tính kết nối liên vùng nhằm đẩy nhanh tốc độ phát triển các cụm công nghiệp, dịch vụ du lịch, đô thị hóa nông thôn dọc tuyến, kết nối các TP vệ tinh của TP.HCM, góp phần hình thành trung tâm theo hướng đô thị đa tâm.
Đặc biệt, dự án chiếm tới 80% tỷ lệ giải ngân nhóm hạ tầng giao thông triển khai bằng ngân sách TP trong năm 2023. "Bởi vậy, TP.HCM đang dồn toàn lực cho mục tiêu Vành đai 3 khởi công đúng hẹn. Do khối lượng công việc rất lớn nên dịp 30.4 - 1.5 này, chúng tôi sẽ không nghỉ lễ để đẩy nhanh tiến độ công việc", ông Lương Minh Phúc nói.
Metro số 1 TP.HCM chạy nước rút về đích
Tuần cuối cùng trước kỳ nghỉ lễ 30.4 - 1.5, tuyến metro số 1 TP.HCM đã hoàn thiện công tác chạy thử nghiệm đoàn tàu metro từ ga Bến xe Suối Tiên (Dĩ An) đến ga An Phú (Thảo Điền, TP.Thủ Đức). Những buổi chạy thử nghiệm kết hợp đưa người dân cùng các đoàn khách du lịch trải nghiệm tàu metro. Đây cũng là đoạn chạy thử dài nhất kể từ khi tuyến metro đầu tiên của TP.HCM triển khai quy trình thử nghiệm từng phần, trên đoạn đường dài gần 20 km từ trung tâm TP.HCM tới TP.Thủ Đức.
Theo kế hoạch, đến 2.9, tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên sẽ chạy thử toàn tuyến, chuyển sang giai đoạn khai thác thử vào tháng 12 năm nay. Cùng thời điểm, 8.000 m2 mặt bằng khu vực công viên 23 Tháng 9, ngay trước chợ Bến Thành (Q.1) đã được Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM hoàn thành công tác tái lập mặt bằng. Tháng 10 tới, toàn bộ phần rào chắn cuối cùng của dự án tại trung tâm TP cũng sẽ được tháo dỡ. Hạng mục giếng trời lấy sáng (toplight) của ga Bến Thành cũng đã hoàn thiện và được bàn giao. Tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của TP.HCM đang ở giai đoạn thi công những hạng mục cuối cùng, quyết không tiếp tục lỡ hẹn với người dân TP.
Từ điểm đầu Vành đai 3, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài (Tây Ninh), cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (Bình Phước) cũng đang được các địa phương dốc lực triển khai. Song song với việc "chạy nước rút" mạng lưới cao tốc, vành đai, TP.HCM đang quyết liệt đẩy nhanh các công trình nối từ "nhà" ra "ngõ" để kết nối cùng nhịp với các dự án liên vùng. Hai dự án "đinh" hiện phải kể tới là mở rộng QL50 và nút giao An Phú, mới khởi công vào ngày cuối cùng của năm 2022.
Trong đó, QL50 sau khi hoàn thành sẽ tạo thành một trục nối kết cửa ngõ TP với Long An và các tỉnh miền Tây; kết nối với tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành và tuyến Vành đai 3 TP.HCM trong tương lai. Như vậy, từ cửa ngõ phía nam TP, người dân còn có thể qua QL50 đi về sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai), về các tỉnh miền Đông và miền Tây trong vùng kinh tế trọng điểm phía nam.
Tương tự, nút giao An Phú trong tương lai sẽ kết nối đường sắt cao tốc TP.HCM - Nha Trang, đường sắt nhẹ từ TP.HCM đi Cảng hàng không quốc tế Long Thành, tuyến metro số 2 từ Bến Thành qua Thủ Thiêm...
Không chỉ TP.HCM dồn lực cho hạ tầng, Đồng Nai, Bình Dương cùng các tỉnh miền Tây cũng đang chớp cơ hội "lột xác" mạng lưới giao thông. Đơn cử, sau khi hoàn thiện tuyến cao tốc với Bình Thuận, tỉnh Đồng Nai đang xúc tiến thêm rất nhiều công trình hạ tầng giao thông với TP.HCM - trung tâm kinh tế lớn nhất vùng Đông Nam bộ. Bên cạnh cầu Cát Lái đã được quy hoạch chờ xây dựng, UBND Đồng Nai mới đây đã thống nhất phương án quy hoạch xây thêm 2 cây cầu vượt sông kết nối với TP.HCM từ cả hướng đông (TP Thủ Đức) và hướng nam (Q.7).
Bình Dương cũng khởi công dự án nâng cấp, mở rộng QL13 đoạn giáp ranh TP.HCM đến TP.Thủ Dầu Một (tỉnh Bình Dương) - con đường được coi là "xương sống" nối tỉnh Bình Dương với TP.HCM. Cùng với đoạn phía TP.HCM đang được xếp vào danh sách dự án trọng điểm ưu tiên năm 2023, QL13 sau khi mở rộng sẽ trở thành tuyến đường trọng điểm kết nối TP.HCM với các tỉnh phía đông và Tây nguyên.
Bình luận (0)