Mất rừng trong tay doanh nghiệp

Rừng được DN thuê trong một dự án ở Đắk Nông bị chặt phá - Ảnh: Trung Chuyên

Kết quả kiểm tra, rà soát các dự án sản xuất nông lâm nghiệp liên quan đến rừng tự nhiên của Sở NN-PTNT Đắk Nông mới đây cho thấy một sự thật đáng buồn về hiện trạng rừng trên địa bàn bị mất, thiệt hại lớn về kinh tế, tài nguyên, môi trường. Những năm qua,toàn tỉnh có 41 dự án sản xuất nông lâm nghiệp của các DN, với tổng diện tích cho thuê 31.615 ha; trong đó có 14.336 ha rừng tự nhiên được quy hoạch quản lý bảo vệ. Thế nhưng đến đầu năm 2015, có 28 dự án với 4.785 ha (chiếm 33% rừng tự nhiên giao cho DN thuê) bị chặt phá. Theo tính toán sơ bộ của Sở NN-PTNT Đắk Nông ở 17 dự án với 2.611 ha rừng bị phá, giá trị thiệt hại tới 272 tỉ đồng.

DN để mất rừng nhiều nhất là Công ty CP kỹ nghệ gỗ Long Việt khi thuê 2.212 ha rừng tự nhiên tại H.Đắc Song và H.Đắk Glong, nhưng bị phá mất 979 ha, giá trị thiệt hại gần 148 tỉ đồng. Các công ty TNHH: Vĩnh An thuê 580 ha, để mất 578ha; Bảo Châu thuê 97 ha và để mất 100%; Minh Phúc thuê 204ha, mất 149 ha; Phi Long thuê 134 ha, mất 121 ha... , giá trị thiệt hại hàng chục tỉ đồng ở mỗi DN. Nhiều DN khác mất rừng với diện tích lớn nhưng chưa xác định được giá trị thiệt hại như Công ty TNHH Long Sơn mất 501 ha, Công ty CP Kiến Trúc Mới mất 643 ha, Công ty CP Tập đoàn giấy Tân Mai mất 352 ha…

Ngoài ra, có gần 8.300 ha, chiếm 26% diện tích giao cho các DN, bị lấn chiếm trái phép; trong đó có 7.225 ha bị lấn chiếm sau khi có quyết định cho DN thuê đất.

Theo ông Đỗ Ngọc Duyên, Giám đốc Sở NN-PTNT Đắk Nông, trong 41 dự án, có 22 dự án bị mất khoảng 29% diện tích rừng, 9 dự án bị mất 90% diện tích rừng giao cho DN khoanh nuôi bảo vệ.

“Ở các dự án mất nhiều rừng, nguyên nhân chủ yếu do chủ dự án chưa thực sự quan tâm, thậm chí buông lỏng công tác quản lý bảo vệ rừng, chưa có biện pháp ngăn chặn phá rừng kịp thời, hiệu quả. Một số dự án có hiện tượng mua bán, sang nhượng đất trái phép”, ông Duyên nhận xét.

Tình trạng mất rừng trong tay các DN diễn ra từ nhiều năm qua nhưng mãi gần đây các ngành quản lý ở Đắk Nông mới tỏ ra cương quyết xử lý. Đầu năm nay, Sở NN-PTNT Đắk Nông đề nghị UBND tỉnh giao cơ quan chức năng điều tra, xử lý theo pháp luật hành vi để mất rừng của chủ dự án; đồng thời đề xuất các giải pháp điều chỉnh lại các dự án đầu tư cho phù hợp thực tế và năng lực của DN. Sở cũng đề xuất thu hồi tổng cộng hơn 6.400 ha rừng trong 18 dự án không hiệu quả.

Tuy nhiên, cho đến nay các giải pháp xử lý các dự án có rừng bị thiệt hại vẫn chưa được thực hiện. Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Ngô Xuân Lộc, Chánh văn phòng UBND tỉnh Đắk Nông, cho biết trước nay chưa có DN nào bồi thường thiệt hại khi để mất rừng do phương án bồi thường chưa được thống nhất.

Theo ông Lộc, hiện UBND tỉnh đang chỉ đạo các ngành liên quan xây dựng một đề án thí điểm xử lý, thu hồi và quy hoạch sử dụng hiệu quả diện tích rừng bị phá trái phép trên địa bàn H.Tuy Đức của 3 DN: Công ty CP Kiến Trúc Mới, Công ty TNHH Hoàng Ba, Công ty CP 59. Đề án cũng dự kiến lập khu tái định cư, định canh khoảng 700 ha cho các hộ dân đã lấn chiếm đất rừng, thu hồi 2.000 ha để tái tạo rừng.

“Sắp tới, UBND tỉnh sẽ họp để xem xét, thông qua và chỉ đạo thực hiện đề án thí điểm này; có quyết định xử phạt đối với các DN để mất rừng, xử lý những cán bộ liên quan có vi phạm; từ đó rút kinh nghiệm, triển khai xử lý đối với các dự án mất rừng khác”, ông Lộc nói.