Mối nguy hại trong ứng dụng TikTok tại Việt Nam

Một năm trước (tháng 4.2023), Bộ Thông tin và Truyền thông công bố nhiều sai phạm của các nền tảng xuyên biên giới tại Việt Nam, đặc biệt là TikTok. Không lâu sau đó, cơ quan quản lý thành lập đoàn kiểm tra nhằm làm rõ những vấn đề vi phạm pháp luật tại đây. Tới tháng 10 cùng năm, đoàn kiểm tra kết luận TikTok có 7 vi phạm liên quan tới dịch vụ thương mại điện tử, nội dung độc hại, gây hại cho trẻ em.

Tuy nhiên, sau một năm, nhiều vấn đề vẫn còn tồn tại trên nền tảng này, thậm chí phát sinh mới. Những nội dung độc hại, sai lệch vẫn tiếp diễn và liên tục được thuật toán đẩy lên "Xu hướng" để có thể tiếp cận nhiều người xem hơn, nhằm giữ chân người dùng ở lại lâu trên nền tảng.

Anh Quân

Trong đó, một trong những vụ việc gần đây nhất là hàng loạt người nổi tiếng, các tài khoản tick xanh xác thực với hàng triệu người theo dõi trên TikTok đã quảng cáo trá hình cho các sàn forex (chơi tiền ảo), website cá độ bóng đá, bài bạc trực tuyến. Những nội dung này đã tồn tại một thời gian dài, tiếp cận hàng trăm nghìn, thậm chí vài triệu lượt người dùng trước khi "đột ngột biến mất" vì gặp phản ứng bức xúc từ cộng đồng.

Anh N.H.L, giám đốc một công ty truyền thông tại Hà Nội cho biết kênh TikTok của các thành viên thuộc đơn vị mình quản lý đã nhận được nhiều đề nghị từ các sàn forex, website cá độ để quảng bá cho thương hiệu của họ. Số tiền những bên này đưa ra để quảng cáo được đánh giá là "rất hấp dẫn", trong khi điều kiện đơn giản khi chỉ cần chèn logo hoặc mặc áo có logo của họ trong video đăng lên TikTok.

"Tôi từ chối tất cả vì lý do an toàn vì biết các bên này đều không được pháp luật cho phép hoạt động. Họ đưa ra đề nghị rất hấp dẫn, có khi tiền công lớn gấp rưỡi, gấp đôi so với một clip quảng cáo thông thường nên có lẽ vì vậy mà một số bạn trẻ đang là KOL đã chấp nhận", anh H.L bày tỏ.

Theo anh, không có chuyện người lên video quảng cáo "không biết đó là sàn forex hay website cờ bạc, cá độ" như lời biện minh của một số nhà sáng tạo nội dung đã chấp nhận lên hình bởi trước khi vào việc, đôi bên đều phải làm rõ đối tác là ai. Anh H.L nói: "Chưa kể họ luôn nói thẳng vấn đề là bên công ty này là sàn hay website cá độ chứ không giấu diếm".

Ngoài vấn nạn về quảng cáo cờ bạc, cá độ phạm pháp hay những nội dung khiêu gợi để thu hút người xem, TikTok vẫn còn rất nhiều video cung cấp kiến thức sai lệch hoặc mang tính rủ rê, tạo phong trào khiến không ít người làm theo vì tâm lý FOMO (sợ bị bỏ lỡ), muốn gây được sự chú ý hoặc chứng minh bản thân.

Anh Quân

Cuối tháng 11.2023, nhiều bảng điện tử chạy LED trên cả nước đã bị tấn công, thay đổi nội dung tục tĩu, khoe khoang bản thân. Ngay lập tức, cộng đồng mạng phát hiện ra hàng loạt từ khóa liên quan đến các clip khoe hack LED được gắn có chủ đích vào các bài đăng trên TikTok để câu view và góp phần khiến tình trạng này lan rộng. Một số người còn tin rằng nguồn cơn bắt đầu từ một clip phá hoại được đăng lên chính nền tảng này trước khi bùng phát.

Reviewer công nghệ Trần Vinh (Vinh Vật Vờ) từng nhận định TikTok có rất nhiều nội dung "rác". Theo anh, nhiều nội dung được đăng trên nền tảng này được lấy nguồn từ Trung Quốc về rồi dịch lại khiến nhiều thông tin không được chuẩn xác. "Quá nhiều thông tin sai lệch, mập mờ, không chính thống", anh Vinh nhận định.

Đáng chú ý, đối tượng người xem chính của TikTok lại là giới trẻ, thậm chí một bộ phận còn ở lứa tuổi đang đi học cấp 2, cấp 3, do vậy việc tiếp cận với những thông tin không có sự kiểm chứng trở nên càng nguy hiểm.

Ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử cho biết, hệ lụy của những sai phạm đã tạo môi trường thuận lợi cho tin giả phát tán, gây thiệt hại về kinh tế và bất ổn cho xã hội. Ông cho rằng trước đây nền tảng TikTok có nội dung thuần túy về giải trí nhưng thời gian gần đây nhiều nội dung độc hại đã phát triển mạnh mẽ trên nền tảng, gây ảnh hưởng đến trẻ em Việt Nam.