Mòn mỏi 35 năm đòi lại trại gà: Chỉ rõ sai phạm bên mượn đất

Quá trình khiếu nại và giải quyết khiếu nại của gia đình bà Võ Thị Sáu, tính đến tháng 4.2003, có 3 cột mốc quan trọng. Đầu tiên là Quyết định 3071 của UBND TP.HCM về việc trả lại trại gà rộng 25.950 m2 ở P.Linh Xuân (Q.Thủ Đức) mà Tổng công ty cao su Việt Nam mượn sử dụng cho bà Sáu; Công văn số 2972 ngày 17.8.1996 của Bộ Tài chính đồng ý Tổng công ty cao su Việt Nam trả trại gà theo Quyết định 3071. Một cột mốc đặc biệt quan trọng khác, là công văn ngày 3.4.2003 của Văn phòng Chính phủ truyền đạt chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, với nội dung công nhận Quyết định 3071 là đúng, đồng thời yêu cầu UBND TP.HCM tổ chức thực hiện dứt điểm quyết định của mình.

Cũng cần phải nói rõ, trong quá trình đó Tổng công ty cao su Việt Nam cũng từng đồng ý trả lại.

Tuy nhiên, theo báo cáo của UBND TP.HCM, bất ngờ là Tổng công ty cao su Việt Nam “bẻ kèo” dẫn đến kéo dài việc gia đình bà Võ Thị Sáu khiếu nại đòi lại trại gà. Ngày 10.1.2005, Thủ tướng chỉ đạo giao Thanh tra Chính phủ (TTCP) cùng UBND TP.HCM xem xét một số nội dung khiếu nại của gia đình bà Sáu để giải quyết dứt điểm. Thực hiện chỉ đạo này, TTCP làm việc với UBND TP.HCM, Thanh tra TP.HCM, Sở TN-MT TP.HCM, Tổng công ty cao su Việt Nam, gia đình bà Sáu; đồng thời cùng UBND TP.HCM kiểm tra thực tế sử dụng và hiện trạng kho Linh Xuân (trại gà Linh Xuân).

Sau khi nghiên cứu báo cáo của các đoàn thanh tra, trên cơ sở hồ sơ hiện có, các kết quả đã thu thập được, TTCP có Báo cáo số 2271 ngày 30.11.2006 trình Thủ tướng. Trong Báo cáo số 2271, TTCP khẳng định việc Công ty CP dịch vụ kho vận và hàng hóa cao su (thời điểm này cơ cấu Tổng công ty cao su Việt Nam có thay đổi, và đất trại gà Linh Xuân “lọt” vào tay công ty đó sử dụng - PV) sử dụng trại gà Linh Xuân là chưa có nguồn gốc hợp pháp.

Căn cứ để đưa ra khẳng định này, theo quan điểm của TTCP, nếu như xem biên bản bàn giao đất trại gà ngày 16.11.1981 giữa bà Sáu và Tổng cục Cao su là giao dịch, thì giao dịch này “là bất hợp pháp”. Lý do, theo phân tích của TTCP, thời điểm này pháp luật quy định không được phát canh thu tô, cho thuê, cầm cố hoặc bán, nhượng đất dưới bất cứ hình thức nào, không được dùng đất để thu các khoản lợi không do lao động mà có. Hơn nữa, Tổng cục Cao su không được phép mua khu trại gà Linh Xuân của bà Sáu, vì Chỉ thị 11/CP ngày 15.11.1976 của Chính phủ nêu rõ không được phép mua nhà của tư nhân để làm trụ sở, nơi làm việc, kinh doanh, để ở...; nếu mua thì phải đáp ứng các yêu cầu: không phải sửa chữa mà phải sử dụng được ngay, việc mua phải thông qua Ủy ban Vật giá (không được mua trực tiếp), việc mua phải được trả bằng tiền kiến thiết xây dựng, phải thanh toán qua ngân hàng.

Theo hồ sơ vụ việc, thời điểm 1975, gia đình bà Võ Thị Sáu đã có nghĩa cử cho mượn trại gà Linh Xuân để bộ đội đóng quân. Đến năm 1977, khi bộ đội rút đi, UBND TP.HCM ra Quyết định 1489 ngày 16.11.1977 trả lại trại gà cho gia đình bà Sáu. Vì có thành tích trong công cuộc thống nhất đất nước, vào năm 1993, chồng bà Sáu là ông Mai Văn Khoái (mất cuối năm 1975) được Chủ tịch nước truy tặng Huân chương Kháng chiến hạng ba; cá nhân bà Sáu (mất năm 2004) được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng nhất.

Trong khi đó, theo TTCP tại Báo cáo số 2271, Tổng cục Cao su sau khi được tạm bàn giao trại gà Linh Xuân đã phải xin UBND TP.HCM chấp thuận địa điểm để đầu tư xây dựng nhà kho mới với quy mô lớn mà không có thiết kế kỹ thuật được cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Mặt khác, Tổng công ty cao su Việt Nam đã tự tiện giao dịch không hợp pháp, để lọt ra ngoài thị trường một lượng lớn vật tư chiến lược do nhà nước thống nhất quản lý. Những sai phạm này vào thời điểm năm 1981 “là rất nghiêm trọng”.

Tại Báo cáo số 2271, TTCP còn khẳng định: Biên bản bàn giao ngày 16.11.1981 giữa các bên không thể hiện việc mua bán, chuyển nhượng hoặc đổi trại gà Linh Xuân. Mặt khác, biên bản này là tạm thời, kể từ đó đến nay các bên cũng không có văn bản bàn giao chính thức nào thay thế văn bản bàn giao tạm thời đó; không có văn bản nào thể hiện việc mua bán trại gà Linh Xuân; và Tổng công ty cao su Việt Nam cũng không có giấy tờ thể hiện quyền sử dụng hợp pháp; kể từ năm 1981 đến nay, không có quyết định nào của cơ quan có thẩm quyền giao đất khu kho Linh Xuân cho Tổng công ty cao su Việt Nam, vì vậy tổng công ty sử dụng diện tích đất kho Linh Xuân “là chưa hợp pháp”.

Cũng tại Báo cáo số 2271, TTCP cũng khẳng định Quyết định 3071 ngày 27.6.1996 của UBND TP.HCM dựa trên cơ sở hòa giải thành giữa các bên, nội dung phù hợp với quy định pháp luật. Các bên tham gia hòa giải đầy đủ năng lực pháp luật, có cơ quan có thẩm quyền đứng ra tổ chức. Văn bản hòa giải (thống nhất trả lại 25.950 m2 đất cho bà Sáu) có đầy đủ căn cứ pháp lý.

“Từ đó thấy rằng Quyết định số 3071 là hợp pháp và có cơ sở để áp dụng. Việc quyết định này đến nay không được thực hiện là do các bên đương sự cố tình không chấp hành (Tổng công ty cao su Việt Nam “bẻ kèo” như đã nêu trên - PV). Cần nghiêm túc xử lý các cá nhân, tổ chức có hành vi không chấp hành quyết định có hiệu lực pháp luật”, TTCP nêu rõ quan điểm.