Mùi hương thuốc trên Cánh đồng bất tận

Tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư có tái bản nữa không chưa biết, chỉ biết rằng Cánh đồng bất tận đã lên phim, đưa vai diễn đầu đời của Ninh Dương Lan Ngọc tới giải Cánh diều vàng. Rồi khu bảo tồn dược liệu Đồng Tháp Mười, nơi được chọn là bối cảnh chính trong phim giờ đây cũng "chết danh" Cánh đồng bất tận, được bảo hộ tên gọi và trở thành điểm đến hấp dẫn khách thập phương.

Từ vùng đất chết đến điểm đến hấp dẫn

Dược sĩ Bùi Đắc Thắng là Giám đốc Công ty cổ phần nghiên cứu dược liệu Đồng Tháp Mười - Cánh đồng bất tận, nên bàn chuyện kinh doanh du lịch ở đây có vẻ như tréo ngoe. Tuy nhiên, nếu ai từng đặt chân đến có lẽ phải thừa nhận Cánh đồng bất tận là điểm đến du lịch độc đáo đến mức có một không hai, bởi lẽ nằm trọn giữa lòng kho dược liệu lớn của quốc gia, thuộc xã Bình Phong Thạnh, huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An. "Sách và phim là của người ta, còn mình là Cánh đồng bất tận du lịch thôi, công ty cũng đã đăng ký bảo hộ rồi", anh Thắng giải thích. Khi xã Bình Phong Thạnh được nâng cấp thành thị trấn, nhiều người phấn khởi vì giá đất vọt lên nhưng dược sĩ Thắng không vui vì lo "tính hoang sơ", thực chất là vốn quý của vùng đất này, sẽ ít nhiều bị mai một. Ông thầy thuốc bỏ tây y tìm về đông y này thực ra cũng còn nhiều nữa những ý tưởng… không giống ai.

ẢNH: VÕ KHỐI

Tốt nghiệp đại học chính quy, từng kinh qua nhiều vị trí quan trọng trong ngành dược ở TP.HCM nhưng dược sĩ Thắng đã gác lại tất cả để về với nguồn dược liệu tự nhiên. Anh tâm sự, cũng là thầy của nhiều sinh viên nhưng không dễ tìm học trò ruột về với mình bởi lẽ ai học ngành dược cũng mong ra trường mở nhà thuốc tây hoặc làm trình dược viên, đó là lựa chọn, không trách được.

Ngược thời gian, trước khi Bộ Y tế phát hiện và đặt dấu mốc nghiên cứu dược liệu bằng một đơn vị sản xuất có tên "Xí nghiệp dầu tràm Mộc Hóa" vào năm 1983, nơi đây không có đường vào và bị gọi tên là "vùng đất chết". Dược sĩ Nguyễn Văn Bé, người được phong anh hùng và đúc tượng thờ đã hy sinh cả đời mình cùng cộng sự thân tín mới có được hôm nay. Chính các dự án cấp nhà nước do dược sĩ Bé làm chủ nhiệm ở thời kỳ đó đã mở ra cơ hội lớn cho ngành dược liệu tự nhiên ngày nay. Sau này, Bộ Y tế còn đặt "nhiệm vụ thường xuyên" bằng công trình khoa học có tên "nghiên cứu bảo tồn và khai thác nguồn gien tràm gió", phân công kỹ sư Lâm Viết Lợi làm chủ nhiệm.

Giai đoạn kế thừa của dược sĩ Bùi Đắc Thắng bắt đầu từ năm 2009, khi anh được giới thiệu về mô hình dược liệu tự nhiên của miền Tây Nam bộ và say mê gắn bó đến nay.

ẢNH: VÕ KHỐI

Rừng thuốc, nhà máy và du lịch

Bắt tay vào việc với hàng loạt đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước và cấp tỉnh, dược sĩ Thắng đã từng bước đưa cây thuốc tự nhiên vào phục vụ đời sống và xuất khẩu ra nước ngoài.

ẢNH: VÕ KHỐI

Nhà máy Mộc Hoa Tràm mọc lên với quy trình sản xuất hiện đại, đạt chuẩn quốc tế GMP - WHO, nhanh chóng cho ra thị trường nhiều sản phẩm thiết yếu từ nguồn nguyên liệu tại chỗ. Bên cạnh nhiệm vụ tiếp tục thu thập, đánh giá và bảo tồn các loài cây dược liệu quý vùng Đồng Tháp Mười, từ năm 2021 dược sĩ Thắng và nhóm cộng sự cũng bắt đầu nghiên cứu công nghệ chiết xuất dầu mù u và sản xuất thử nghiệm sản phẩm làm lành vết thương của cây thuốc này. Năm ngoái, nhóm nghiên cứu của anh cũng bắt đầu trồng và phát triển mô hình cây diệp hạ châu đắng, hướng tới đạt tiêu chuẩn thực hành tốt nuôi trồng, thu hái dược liệu (GACP) của Tổ chức Y tế thế giới. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu còn trồng thử nghiệm và đánh giá hàm lượng omega 3-6-9 trong dầu của hạt cây sachanchi…

Trong khi đó, xu hướng khám phá thiên nhiên và tìm hiểu về các loại dược liệu quý hiếm trong tự nhiên cũng đang trở thành trào lưu khiến khách thập phương để ý đến Đồng Tháp Mười. Trên các diễn đàn du lịch, thông tin về Cánh đồng bất tận xuất hiện càng nhiều hơn, các chi tiết như đường đi, thời điểm nào thích hợp trong năm, ăn món gì… đều được chia sẻ rôm rả. Đứng trước cơ hội như vậy, dược sĩ Thắng đã mở thêm nghề tay trái đón tiếp và phục vụ khách tham quan.

ẢNH: VÕ KHỐI

Rằm tháng giêng hằng năm, cả khu rừng hàng ngàn héc ta như bừng sáng khi sự kiện văn hóa đặc trưng tại đây là ngày giỗ tổ Hải Thượng Lãn Ông và Tuệ Tĩnh được tổ chức xuyên đêm. Bên cạnh việc hít thở không khí "rừng thuốc", du khách cũng được dịp bổ sung thêm kiến thức dược liệu tự nhiên và những lợi ích đối với sức khỏe, nhất là các bài thuốc dân gian đơn giản từ cây cỏ xung quanh và các mẹo chữa lành theo kinh nghiệm tổ tiên.

Có lẽ, khó tìm thấy một điểm đến du lịch nào mang hơi thở dược liệu đậm chất tự nhiên như vậy.