Muốn được cả

Phạm Lữ

13/10/2017 13:43 GMT+7

Ngày 16.10 tới, Tổng thống Mỹ Donald Trump phải xác nhận với quốc hội về việc Iran tuân thủ hay không tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận về giải pháp cho vấn đề hạt nhân của Iran (JCPOA) ký kết năm 2015.

Tự động phát

Cứ 90 ngày một lần, ông Trump phải làm việc này. Hai lần trước, ông Trump đều xác nhận Iran tuân thủ JCPOA. Lần này, mọi biểu hiện từ phía ông Trump đều báo hiệu nhiều khả năng là ông không xác nhận như trước nữa.

Từ lâu rồi tới nay, ông Trump luôn quả quyết JCPOA là “thỏa thuận tồi tệ nhất mà nước Mỹ đã từng ký kết” trong khi đấy lại là thành quả đối ngoại rất nổi bật của người tiền nhiệm và được EU coi là một trong số rất ít ỏi thành công về ngoại giao của EU. Bất chấp thế giới bên ngoài ủng hộ thỏa thuận này và các cộng sự thân cận nhất của ông Trump, EU và Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) luôn xác nhận là Iran tuân thủ nghiêm chỉnh JCPOA, ông Trump muốn lật lại để gây áp lực đối với Iran, đàm phán lại để gắn cả chương trình tên lửa của Iran vào vấn đề này và để ngăn chặn vai trò, ảnh hưởng của Iran ở khu vực.

Với việc không xác nhận như trước nữa, ông Trump đẩy việc quyết định số phận của JCPOA về phía quốc hội Mỹ, tức là tránh bị đổ trách nhiệm hủy hoại thỏa thuận này, vừa nhằm trúng tâm lý của cử tri ủng hộ mình ở Mỹ vừa vẫn duy trì được quyền hạn tiếp tục áp dụng những biện pháp trừng phạt Iran. Ông Trump trù tính rằng quốc hội Mỹ sẽ không hủy bỏ JCPOA, tức là Mỹ không bị tổn hại uy tín ở thế giới bên ngoài và không bất đồng quan điểm với EU. Như thế, ông Trump sẽ được cả tiếng lẫn miếng.