Mỹ lại chuẩn bị cho nguy cơ chính phủ đóng cửa

Các dịch vụ của chính phủ Mỹ sẽ bị gián đoạn và hàng trăm ngàn nhân viên liên bang sẽ tạm thời nghỉ việc nếu quốc hội không thông qua ngân sách cho tài khóa mới, bắt đầu từ ngày 1.10.

Nguy cơ cận kề

Theo AP, Nhà Trắng đang chuẩn bị thông báo cho các cơ quan liên bang sẵn sàng cho việc chính phủ đóng cửa, viễn cảnh ngày càng rõ ràng trừ khi Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy thuyết phục được nhóm nghị sĩ cực hữu trong đảng Cộng hòa của ông đồng ý với một khoản ngân sách tạm thời, trong thời gian chờ đàm phán về các dự luật ngân sách lớn hơn. 

Tuy nhiên, các nghị sĩ này đã tuyên bố một dự luật tạm thời là điều không có triển vọng. Thay vào đó, họ sẵn sàng để chính phủ đóng cửa cho đến khi quốc hội đàm phán xong toàn bộ 12 dự luật chi tiêu, quá trình được dự báo khó khăn và khó có thể hoàn tất trước tháng 12.

Phát Tiến

Ngày 21.9, nhóm nghị sĩ Cộng hòa này đã ngăn chặn Hạ viện bỏ phiếu cho dự luật ngân sách quốc phòng mà trước nay thường được ủng hộ rộng rãi. Trong một động thái như châm dầu vào lửa, cựu Tổng thống Donald Trump - người có mối quan hệ gần gũi với nhóm nghị sĩ bảo thủ - kêu gọi họ cương quyết giữ nguyên lập trường. "Đây còn là cơ hội cuối cùng để ngắt ngân sách cho những vụ truy tố chính trị chống lại tôi và những người yêu nước khác", ông Trump viết trên mạng xã hội.

Tổng thống Biden đã lập tức rào đón trước và nói rằng việc chính phủ đóng cửa nếu xảy ra là do các nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện, những người muốn cắt giảm chi tiêu nhiều hơn mức mà ông và ông McCarthy đồng ý trong thỏa thuận hồi tháng 6.

Nỗ lực giờ chót

Nếu các bên chưa tìm được một giải pháp trước ngày 1.10, chính phủ Mỹ sẽ phải trải qua đợt đóng cửa thứ tư trong vòng 10 năm qua, trong đó có một giai đoạn kéo dài hơn 1 tháng dưới thời ông Trump làm tổng thống.

Nếu viễn cảnh đó xảy ra, nhiều hoạt động sẽ gặp nguy cơ, từ việc trả lương cho quân nhân và nhân viên hành pháp, các chương trình trợ cấp lương thực, việc xử lý hộ chiếu và đi lại hàng không. Các nghị sĩ còn cảnh báo rằng một đợt đóng cửa có thể gây thiệt hại cho thị trường tài chính. Ngân hàng Goldman Sachs đã ước tính cứ mỗi tuần chính phủ đóng cửa, tăng trưởng kinh tế lại giảm 0,2% dù sau đó sẽ tăng lại khi chính phủ tái mở cửa.

Trong bối cảnh đó, Chủ tịch Hạ viện McCarthy có kế hoạch khởi động quá trình thông qua 4 dự luật để cấp ngân sách cho các bộ Quốc phòng, An ninh nội địa, Ngoại giao và Nông nghiệp vào ngày 26.9, khi các nghị sĩ trở lại Điện Capitol. Tuy nhiên, các dự luật này đều đề xuất mức ngân sách bị cắt giảm mạnh như nhóm nghị sĩ bảo thủ mong muốn, thấp hơn nhiều so với thỏa thuận vào tháng 6. Ngay cả khi được Hạ viện thông qua, các dự luật nhiều khả năng bị Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát bác bỏ, theo Reuters. Hôm qua, Nhà Trắng cũng thông báo Tổng thống Biden sẽ phủ quyết 2 trong số 4 dự luật này.