Nắng nóng hoành hành: Lúa chết mòn, người héo hắt 'chắc phải du Nam'

Đi dọc theo bờ ruộng lúa khô khốc, chết dần trên ruộng ở vùng ven đầm Lâm Bình (xã Phổ Cường, TX.Đức Phổ, Quảng Ngãi), ông Võ Cương (Phó chủ tịch UBND xã Phổ Cường) vạch chân lúa đã có bông rồi thông báo: "Chân ruộng còn ẩm, chỉ 1-2 đợt nước nữa là có ăn rồi".

Ông Cương bảo, đám ruộng này chưa chết là nhờ người dân chạy mô tơ, đưa nước từ giếng nhà cách đây hàng trăm mét để cứu lúa. Ở xung quanh đây, nhìn những đám lúa đã cúi bông, nông dân đều làm như vậy.

Người nào có ống nhựa dài để bơm thì nước đỡ thất thoát. Nếu bơm nước chảy qua mặt mương nội đồng khô khốc, 2 phần nước đã thấm vào lòng đất, phần còn lại mới vào ruộng, nên có khi tiền điện bơm nước còn nhiều hơn cả tiền lúa bán cả đám ruộng. Thế nhưng, họ cũng phải làm, bởi thấy lúa trổ bông, ngậm sữa mà không có nước tưới, xót lòng.

Cả cánh đồng hàng trăm ha đều như vậy, từ lúa ngậm sữa hoặc ngắn ngày hơn đã chết đứng trên đồng. Phía trên, nắng gay gắt như đổ lửa.

Quanh các kênh mương nội đồng, ốc và cá chết khô. "Ham chi ba miếng ruộng đầm/Nắng lên thì hóp, mà mưa dầm thì mất ăn". Hai câu hát hố dân gian mà dân xã Phổ Cường nói về cái đầm Lâm Bình này là vậy.

Đầm rộng khoảng hơn 400 ha. Mùa mưa, nước đầm mênh mông, nông dân mưu sinh bằng cách đánh cá, hải sản. Mùa nắng, vùng triền ven đầm này sản xuất lúa đông xuân và đến vụ hè thu thì cả triền lẫn trong hồ đều sản xuất lúa.

Ông Huỳnh Đình Chạm (ở xã Phổ Cường) ngày nào cũng lang thang qua những cánh đồng cháy nắng dưới trời chiều. "Người trẻ bỏ quê đi, người già bám lại quê, bám nghề nông, làm ruộng mà ruộng vầy thì đói thôi chứ biết làm gì ăn", ông Chạm than. 

"Các năm trước, xã Phổ Cường sạ 1.100 ha lúa hè thu. Năm nay chưa phải là cao điểm của nắng nóng, nhưng sông, suối trên địa bàn đã cạn khô, phải bỏ hoang 700 ha ruộng lúa, còn 400 ha ruộng ở đầm Lâm Bình này đang có nguy cơ chết đứng trên đồng", ông Cương cho biết.

Cá, ốc nằm chết trên kênh mương nội đồng Ảnh: P.A

Bà Dương Thị Thúy (ở thôn Mỹ Trang, xã Phổ Cường) vài tháng nay khốn đốn do không có nước cho cả nhà, gia súc và gia cầm. Cái giếng đóng sâu đến gần 50 m, giờ mỗi ngày vét được vài lít nước, lại bị nhiễm phèn, không thấm gì so với cơn khát của bò, heo và đàn gà nuôi.

"Mình thì đi chở thùng về nấu nướng, giặt đồ đạc, còn bò, heo, gà thì mỗi ngày cho uống một lần", bà Thúy nói.

Ông Dương Hiển Bình, cùng thôn bà Thúy cũng khó không kém: 5 sào lúa đã bỏ hoang, lại thêm 2 cái hồ nuôi cá đã trơ đáy.

Các năm trước, ông Bình kiếm được 40 - 50 triệu đồng/năm ở ao cá này, chưa kể tận dụng nuôi đàn vịt. Chỉ xác cá, ốc chết phơi mình la liệt, vài con cá rô ngáp chết dưới lớp bùn, ông Bình thở dài, đi xuống hồ vét mấy cọng rau muống còn sót lại, vài con cá rô giãy giụa dưới bùn non mang lên bờ, tiếc đứt ruột gan.