Ngành văn học không có ứng viên giáo sư và phó giáo sư

Hội đồng Giáo sư nhà nước vừa công bố danh sách những ứng viên đã được các hội đồng ngành, liên ngành (sau đây gọi chung là hội đồng ngành) thông qua hồ sơ xét công nhận đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư đợt xét năm 2024.

Danh sách gồm ứng viên 25/28 ngành. Trong số 3 ngành không công bố danh sách ứng viên, ngoài 2 ngành khoa học an ninh và khoa học quân sự như thông lệ, còn có ngành văn học. So với danh sách các hội đồng cơ sở công bố, tỷ lệ bị loại ở vòng xét giáo sư, phó giáo sư hội đồng ngành nói chung là gần 1,5%.

ẢNH: HĐGSNN

Tỷ lệ ứng viên bị loại cao nhất thuộc ngành công nghệ thông tin

Tổng số ứng viên của 25 ngành đã được các hội đồng ngành thông qua là 582 người, giảm 90 ứng viên so với danh sách mà các hội đồng cơ sở đã thông qua. Trong số này có 43 ứng viên giáo sư, giảm 18 ứng viên so với danh sách hội đồng cơ sở thông qua.

Những ngành có nhiều ứng viên được hội đồng ngành thông qua nhất vẫn là hai ngành kinh tế (104 ứng viên, trong đó 4 ứng viên giáo sư, 100 ứng viên phó giáo sư) và y học (72 ứng viên, trong đó 3 ứng viên giáo sư, 69 ứng viên phó giáo sư). Trong 2 ngành này, hội đồng ngành y loại khá nhiều ứng viên so với danh sách các hội đồng cơ sở đưa lên (72/82, tức loại 12%). Ngành kinh tế chỉ loại 4 ứng viên (3,8%).

Nếu xét theo tỷ lệ loại, đầu bảng có ngành công nghệ thông tin, 14/27, tỷ lệ loại là 44,4%. Ngành này có 4 ứng viên giáo sư được hội đồng cơ sở thông qua, lên đến hội đồng ngành chỉ còn 1. Sau công nghệ thông tin là điện - điện tử - tự động hóa, 34/49 ứng viên được hội đồng ngành thông qua, 30,6% bị loại. Các ngành khác tỷ lệ ứng viên bị loại không đáng kể.

Những ngành có nhiều ứng viên tiếp theo gồm: hóa học (38), điện - điện tử - tự động hóa (34), sinh học (31), cơ khí - động lực (29), giáo dục (27), giao thông vận tải (26), vật lý (26), toán học (22), nông nghiệp - lâm nghiệp (22), xây dựng - kiến trúc (20).

Những ngành có ít ứng viên nhất gồm: luyện kim (5), sử học - khảo cổ học - dân tộc học/nhân học (5), triết học - chính trị học - xã hội học (5). Các ngành có dưới 10 ứng viên gồm: cơ học (8), dược học (9), luật học (8), ngôn ngữ học (9).

Những ngành không có ứng viên giáo sư nào gồm: dược học, giáo dục, luyện kim, ngôn ngữ học, văn hóa - nghệ thuật - thể dục - thể thao.

Ngành văn học không có ứng viên nào

Theo PGS Trần Anh Tuấn, Chánh văn phòng Hội đồng Giáo sư nhà nước, có 2 hội đồng (khoa học an ninh và khoa học quân sự) hiện chưa có danh sách ứng viên được hội đồng ngành/liên ngành thông qua. Riêng hội đồng văn học thì năm nay, ngay từ đầu đã không có ứng viên nào nộp hồ sơ.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Thanh Niên, từ năm 2020 đến nay, ngành văn học luôn là một trong những ngành có số lượng ứng viên nộp hồ sơ (và được thông qua) xét công nhận đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư thấp nhất. Năm 2020, ngành này có 2 ứng viên được công nhận đạt tiêu chuẩn phó giáo sư, không có ứng viên giáo sư nào. Năm 2021 không có ứng viên nào nộp hồ sơ. Năm 2022 có 3 ứng viên được công nhận phó giáo sư, không có ứng viên giáo sư nào. Năm 2023 có 5 ứng viên nộp hồ sơ xét công nhận phó giáo sư, có 4 ứng viên được công nhận, không có ứng viên giáo sư nào.

Theo dư luận, giới nghiên cứu văn học trong nước, việc có công bố trên các tạp chí quốc tế thực sự nghiêm túc trong lĩnh vực văn học là hết sức khó khăn. Ngay cả với những thành viên trong hội đồng giáo sư ngành văn học, có giáo sư tuy có công bố quốc tế nhưng cũng bị giới chuyên môn cho rằng giáo sư này đăng bài trên tạp chí "săn mồi".