Ngày cuối nhiệm kỳ Tổng thống Biden: Nhìn lại di sản

Covid-19

Một trong những động thái đầu tiên của ông Biden là ký thành luật dự luật cứu trợ Covid-19 trị giá 1,9 nghìn tỉ USD, bao gồm phân phối vaccine, xét nghiệm và hỗ trợ kinh tế.

Dự luật được thông qua mà không vấp phải nhiều khó khăn, mặc dù đề xuất của ông Biden về việc tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ đã bị bác bỏ.

Kinh tế

Chính sách "hồi phục cho mọi người" của ông Biden đã tăng mạnh chi tiêu sau Covid-19. Lạm phát tăng lên mức cao 9,1% vào tháng 6.2022,nhưng những nỗ lực giảm thiểu đã thành công, đẩy lạm phát xuống còn 2,4% vào tháng 9.2024. Tuy nhiên, giá lương thực đã tăng 22% trong nhiệm kỳ của ông.

Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ đã giảm từ 6,4% dưới thời ông Trump vào cuối nhiệm kỳ xuống còn 4,1% vào tháng 10.2024 và thị trường chứng khoán cũng tăng điểm.

Ông Biden cho biết: "Tháng tới, chính quyền của tôi sẽ kết thúc và chính quyền mới sẽ bắt đầu... Chính quyền mới sẽ kế thừa một nền kinh tế rất mạnh, ít nhất là ở thời điểm hiện tại... Tôi biết nhiều người Mỹ sẽ khó nhìn thấy điều đó".

ẢNH: REUTERS

Chính sách trong nước

Tạp chí Time trong một bài xã luận nhận định: "Ông Biden là "tổng thống lập pháp quan trọng nhất kể từ thời ông Lyndon B. Johnson".

Vào tháng 11.2024, ông đã ký một dự luật cơ sở hạ tầng lớn để giúp sửa chữa đường sá và cung cấp năng lượng, đồng thời nâng cấp lưới điện quốc gia.

Đạo luật CHIPS của ông Biden đã giúp thiết lập một chương trình quốc gia về sản xuất bộ vi xử lý. Và mặc dù dự luật mang tên "Xây dựng lại tốt đẹp hơn" của ông không được chấp nhận, một số luật trong đó đã được thông qua.

Ông đã thực hiện thêm các biện pháp kiểm tra đối với những người mua súng, đảm bảo quyền lợi lớn hơn cho cộng đồng LGBT.

Nhưng trong những tuần cuối nhiệm kỳ, ông Biden đã ân xá cho con trai mình là người đang chờ kết án trong hai vụ án riêng biệt. Đây là một động thái gây tranh cãi vì trước đó, ông Biden đã loại trừ hành động như vậy.

Nhập cư

Ông Biden nhậm chức khi nước Mỹ đã có số lượng lớn người nhập cư bất hợp pháp từ Mexico.

Ông nhiều lần cam kết sẽ giảm con số này nhưng từ năm 2021-2023, mỗi năm có 2,4 triệu người nhập cư vào Mỹ bằng nhiều cách khác nhau - – một kỷ lục thời hậu đảo Ellis.

Tuy nhiên, theo CNN, những hạn chế cứng rắn hơn đã giúp con số này giảm vào năm ngoái và số vụ trục xuất từ tháng 10.2023-9.2024 đã đạt mức cao nhất trong một thập niên.

Tờ New York Times bình luận rằng dù ông Biden cố gắng sửa chữa nhưng hệ thống nhập cư của Mỹ về cơ bản còn nhiều khiếm khuyết.

Môi trường

Ông Biden cam kết đầu tư 370 tỉ USD để giúp chống biến đổi khí hậu, giảm thuế để cắt giảm chi phí xe điện và đặt mục tiêu giảm lượng khí thải nhà kính ròng bằng không.

Theo CBS, chưa có tổng thống nào làm được nhiều hơn thế cho môi trường. Nhưng ông Trump hiện đã cam kết đảo ngược mọi chính sách liên quan đến khí hậu.

Sau khi ông Biden đắc cử, Mỹ đã tái gia nhập thỏa thuận khí hậu Paris. Nhưng Mỹ một lần nữa có thể rời bỏ thỏa thuận này khi ông Trump trở lại.

Trung Đông

Tháng 7.2024, ông Biden khẳng định: "Tôi đã làm được nhiều điều cho cộng đồng Palestine hơn bất kỳ ai... Tôi là người đã làm mọi cách. Tôi là người đảm bảo rằng tôi đã thuyết phục được người Ai Cập mở biên giới để cho hàng hóa, thuốc men và thực phẩm đi qua".

Nhưng Mỹ vẫn ủng hộ Israel kể từ khi cuộc chiến với Hamas nổ ra vào tháng 10.2023.

Theo dữ liệu của Al Jazeera, dưới sự giám sát của ông, Mỹ đã cung cấp ít nhất 17,9 tỉ USD viện trợ quân sự cho Israel trong năm đầu tiên của cuộc chiến. CNBC đưa tin gần đây ông đã hứa bán số vũ khí trị giá 8 tỉ USD cho Israel.

Đồng thời, Mỹ không gây sức ép đủ để buộc Israel tăng cường viện trợ nhân đạo cho người Palestine. Chính sách của Washington làm thất vọng cả với một số người trong nội bộ chính quyền ông Biden.

Ukraine

Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào tháng 2.2022 và chiến sự vẫn tiếp diễn. Ông Biden đã hành động tích để hỗ trợ Ukraine, và đã cung cấp 61,4 tỉ USD viện trợ quân sự cho Kyiv kể từ xung đột.

Ông Biden đã thiết lập quan hệ đối tác với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nhưng cũng đã trì hoãn viện trợ các hệ thống tên lửa mà Kyiv yêu cầu cho đến khi Anh và Pháp cung cấp trước.

Kỹ năng

Bước vào Nhà Trắng ở độ tuổi U-80, duy trì khả năng mạch lạc với ông Biden không phải là điều dễ dàng, đặc biệt là với người từng mắc lỗi phát ngôn như ông.

Ông phải quyết định dừng tranh cử sau một màn tranh luận thua kém so với đối thủ Donald Trump hồi tháng 6.2024. Tuy nhiên, dù khả năng diễn thuyết đã giảm sút, ông Biden vẫn có thể truyền đạt rõ ràng các thông điệp chính của mình, như thể hiện qua bài diễn văn liên bang 2024.