Quán Thế Âm Bồ Tát là ai?
Mỗi năm, Phật tử khắp nơi trên thế giới thường làm lễ vía Bồ Tát Quán Thế Âm vào các ngày 19.2, 19.6 và 19.9 âm lịch. Nhiều người gọi chung đây là những ngày vía Quán Thế Âm, chi tiết hơn, ngày 19.2 là vía Quán Thế Âm đản sanh (ngày sinh); ngày 19.6 là vía Quán Thế Âm thành đạo; ngày 19.9 là vía Quán Thế Âm xuất gia.
Chúng ta hay dùng ngày “vía”, vía ở đây là từ thường dùng để chỉ ngày kỷ niệm của các vị Thánh, Bồ Tát hay các vị bề trên.
Theo các tài liệu Phật học, Quán Thế Âm là một vị Bồ Tát thường xuyên tìm tiếng kêu cứu khổ của thế gian để đến đó giúp đỡ. Ngài là cổ Phật lâu năm nhưng vì hạnh nguyện nên hiện thân Bồ Tát gần gũi chúng sanh để cứu khổ ban vui. Chúng ta thờ Quan Âm là học hạnh cứu khổ ban vui của Ngài.
 |
Mỗi năm, Phật tử có 3 ngày vía Quán Thế Âm Bồ Tát |
Cao An Biên |
Chia sẻ trên Báo Giác Ngộ, Thượng tọa Thích Viên Trí, Phó Trưởng ban Giáo dục Phật giáo T.Ư GHPGVN, Phó Viện trưởng Học viện Phật giáo VN tại TP.HCM cũng cho biết, Quán Thế Âm là một vị Bồ Tát luôn hiện diện khắp nơi, trong nhiều hình dáng khác nhau để cứu khổ chúng sanh nếu họ một lòng cầu nguyện Ngài.
Trên bình diện triết lý, Quán Thế Âm là nhân cách hóa của đức hạnh từ bi. Do vậy, ai sống với hạnh nguyện “sáng cho người thêm niềm vui, chiều giúp người bớt khổ” chính là đặc sứ của Quán Thế Âm, hay chính là hiện thân của Đức Quán Thế Âm. Nói cho dễ hiểu, Bồ Tát Quán Thế Âm không nhất thiết ở trong rừng trúc, tay cầm cành dương và tịnh bình, mà ngay trong cuộc sống này, bạn gặp ai cho bạn sự lắng nghe, sự không sợ hãi, đó đều là một sự hóa hiện của Ngài.
Theo Thượng tọa Thích Viên Trí, các nghiên cứu viết rằng, trước khi du nhập vào Trung Hoa, Quán Thế Âm là nam giới và tiến trình nữ tính hóa xảy ra khoảng một thời gian dài sau đó. Dưới sự ảnh hưởng của Mật tông vào triều đại nhà Đường, việc chuyển giới này trở nên rõ ràng và rõ nét hơn khi nhiều tranh ảnh về một vị thần gọi là Bạch Y Quan Âm được lưu hành. Từ đó về sau, tranh tượng và hình ảnh của Ngài tại Trung Quốc và các nước lân cận đều là nữ.
 |
Quán Thế Âm là một vị Bồ Tát luôn hiện diện khắp nơi, trong nhiều hình dáng khác nhau để cứu khổ chúng sanh nếu họ một lòng cầu nguyện Ngài. |
Cao An Biên |
Với tư duy thực tế của người Trung Hoa, một vị Bồ Tát với hạnh nguyện từ bi thì sẽ hợp lý với hình ảnh nữ giới (mẹ hiền) hơn là nam. Vả lại, tinh thần Trung Quốc hóa mọi nguồn văn hóa du nhập cũng là khuynh hướng chính của tiến trình này. Hơn 1.000 năm dưới ách thống trị của phương Bắc, triết học, văn hóa, nghệ thuật, giáo dục, tôn giáo,… Việt Nam bị ảnh hưởng khá nhiều nặng nề. Phật giáo Việt Nam cũng không ngoại lệ. Có lẽ đây là một trong những lý do Bồ Tát Quán Thế Âm xuất hiện trong hình bóng người nữ và được gọi là “mẹ hiền”.
Hạnh nguyện của Quán Thế Âm Bồ Tát
Cũng theo Thượng tọa Thích Viên Trí, “Vía Ngài” cũng là lúc người ta nuôi dưỡng lòng từ bi, hướng đến điều thiện bỏ việc ác, tránh sát sanh, rượu chè, cờ bạc, phát tâm ăn chay niệm Phật để tâm thanh tịnh nhằm mong được Ngài cứu khổ.
Do vậy, lễ hội Quán Thế Âm không chỉ để thực hành nghi lễ Phật giáo mà còn là phương tiện hoằng pháp truyền tải thông điệp “từ bi hỷ xả” đến với mọi người.
“Mục đích xuất hiện giữa đời của Bồ Tát là vì lợi ích và hạnh phúc của số đông. Trước muôn vàn khổ đau cần lắng nghe, thấu hiểu và cứu giúp của chúng sanh, Bồ Tát thường hóa hiện nhiều hình tướng để phù hợp với vô số căn tánh, hạnh nghiệp của chúng sanh qua những vùng miền văn hóa khác nhau”, Thượng tọa Thích Viên Trí phân tích.
 |
Tượng Bồ Tát ở ngôi chùa cổ bậc nhất miền Trung |
trương quang nam |
Trong Phật pháp tại thế gian, Hòa thượng Thích Thanh Từ cũng viết, hạnh đại từ bi của Ngài là lúc nào cũng an ủi, nhắc nhở, khuyên lơn, đem lại nguồn an vui cho tất cả chúng sanh. Ở đâu có tiếng than, có nỗi khổ, Ngài đều đến để cứu vớt. Vì vậy Ngài tượng trưng cho tâm hạnh từ bi. Hạnh từ bi thì gần với tình thương của người mẹ, nên người ta tạc tượng Ngài là nữ. Đó là hình ảnh biểu trưng cho hạnh từ bi, chứ không phải Ngài thật là người nữ.
Phật tử Việt Nam có đặc tính muốn đem tình thương của mình giúp đỡ mọi người một cách bền bỉ lâu dài, mới thờ Bồ Tát Quán Thế Âm với hình tượng như thế. Cho nên tinh thần từ bi và nhẫn nhục là tinh thần rất thiết yếu trong cuộc sống hiện tại.
“Người Việt Nam thờ Đức Phật hoặc các vị Bồ Tát lộ thiên đều nhớ ý nghĩa ấy thì rất hay, Phật pháp sáng sủa biết bao nhiêu. Một chùa thờ Đức Quan Âm, nhiều chùa thờ Đức Quan Âm, để nói lên tinh thần người Phật tử Việt Nam khao khát thực hiện lòng từ bi và đức nhẫn nhục. Đó là mục tiêu trọng yếu của tinh thần Phật giáo Việt Nam”, Hòa thượng Thích Thanh Từ chia sẻ.
Bình luận (0)