Nghề lái tàu metro: 'Trái tim' của đoàn tàu

Phòng điều độ điều hành tuyến metro số 1 như "trái tim" của hệ thống, được trang bị nhiều màn hình hiển thị mọi hoạt động trên toàn tuyến. Tại đây, đội ngũ nhân sự theo dõi từng con tàu, bảo đảm chúng di chuyển đúng lịch trình, xử lý sự cố kịp thời và duy trì an toàn cho hàng ngàn hành khách mỗi ngày.

Luôn trong trạng thái sẵn sàng

Có thể nói, tuyến đường sắt đô thị đầu tiên này đã góp phần làm thay đổi diện mạo của thành phố và nâng cao đời sống giao thông cho hàng triệu người dân. Những chuyến tàu đưa hành khách đến nơi an toàn là sự cống hiến của rất nhiều con người thầm lặng. Họ là những người lái tàu, nhân viên trong mạng lưới bảo trì, bảo dưỡng, đặc biệt là đội ngũ nhân sự ở Phòng điều độ.

"Để tuyến metro số 1 vận hành trơn tru, đòi hỏi sự phối hợp, liên kết chặt chẽ giữa các bộ phận. Trong đó, Phòng điều độ giữ vai trò cực kỳ quan trọng. Chúng tôi chịu trách nhiệm trong toàn bộ vận hành tàu, đảm bảo đúng giờ, an toàn. Bộ phận điều phối chủ động kết nối với nhà ga, kỹ thuật viên lái tàu, đội bảo trì bảo dưỡng…", anh Bá Ngọc Sơn, kíp trưởng của Phòng điều độ điều hành tuyến metro số 1, cho biết.

ẢNH: NGUYỄN ANH

Trước đây, anh Sơn làm việc cho một công ty vận tải. Khi biết tin metro số 1 tuyển dụng, anh háo hức nộp hồ sơ ứng tuyển. Với anh, được làm việc trong hệ thống điều hành metro giống như một giấc mơ mà anh chưa bao giờ nghĩ tới.

Mỗi ngày, anh Bá Ngọc Sơn và các đồng nghiệp bắt đầu công việc từ 3 giờ sáng. Anh Sơn cho biết việc đầu tiên cần phải làm là kiểm tra tình trạng hoạt động của các đoàn tàu, cho chạy tàu dằn đường bên trong depot (cho tàu chạy chậm để kiểm tra xem đường ray có an toàn, có vật cản hoặc có còn người thi công trên đường ray hay không) để đảm bảo an toàn cho các chuyến tàu thương mại; sau đó liên lạc với phía nhà ga để xác nhận tình trạng của tất cả thiết bị trong hệ thống, đảm bảo mọi thứ đều an toàn trước khi chuyến tàu đầu tiên rời bến. Khi tàu lăn bánh, tất cả nhân viên Phòng điều độ trong kíp trực vào vị trí, giám sát hoạt động của tàu qua màn hình, đảm bảo kịp thời xử lý nếu có sự cố phát sinh.

ẢNH: NGUYỄN ANH

Anh Sơn cho biết ở Phòng điều độ có tổng cộng 4 kíp trực, được chia làm 3 ca. Trong phòng có 5 dãy máy tính cùng các màn hình lớn để cập nhật và theo dõi thông tin điều hành. Trong Phòng điều độ được chia thành các vị trí, mỗi vị trí đảm nhiệm một trọng trách, đó là: điều độ thương mại - hành khách, điều độ giao thông (chịu trách nhiệm toàn tuyến), điều độ depot (chịu trách nhiệm đưa tàu bảo dưỡng, vệ sinh, hỗ trợ giao thông khi xảy ra sự cố), điều độ thiết bị (giám sát tất cả thiết bị trên hệ thống), điều độ điện, điều độ trưởng (vị trí của anh Sơn, giám sát chung và chịu trách nhiệm báo cáo lên cấp trên).

Là kíp trưởng, anh Sơn nhận thấy trọng trách và áp lực công việc rất lớn. Anh luôn túc trực 24/7, kể cả khi không có ở Phòng điều độ. Anh chia sẻ: "Khi nhận được sự tin tưởng của lãnh đạo, đặc biệt là sự đón nhận, hưởng ứng của người dân, tôi rất vui mừng. Nhưng đi cùng với đó là những nỗi lo, áp lực. Chúng tôi luôn phải trong trạng thái sẵn sàng, tập trung cao độ, không một phút lơ là, để nếu có sự cố là có thể xử lý ngay".

Chị Lê Diệu Linh, nhân sự phụ trách điều độ giao thông toàn tuyến, cho hay công việc của chị là quan sát tàu trên tuyến chính, khi có sự cố xảy ra phải báo cáo để xử lý kịp thời. Nói về công việc của mình, chị tự hào dù có nhiều áp lực vây quanh. "Vào khung giờ cao điểm, chúng tôi phải quan sát 9 đoàn tàu, giờ bình thường thì 6 đoàn tàu. Công việc này đòi hỏi chúng tôi tập trung cao độ, khi tàu có sự cố phải xử lý ngay lập tức", chị Linh nói.

An toàn của hành khách là ưu tiên hàng đầu

Chúng tôi hỏi anh Sơn: "Trong trường hợp tàu xảy ra sự cố, anh và đội ngũ điều hành sẽ ưu tiên điều gì trước?". Anh Sơn nói: "Chắc chắn và luôn luôn là sự an toàn của hành khách".

Bản thân anh và những người thầm lặng bên trong "trái tim" metro đều luôn coi trọng sự an toàn của hành khách. Bởi lẽ chính sự tin tưởng, ủng hộ của người dân là động lực thôi thúc họ làm việc mỗi ngày. Và phải có những hành khách đón nhận, metro mới thật sự "sống".

ẢNH: THÁI THANH

Nhớ về sự cố mất điện chiều 27.12.2024 do sấm sét, mưa lớn khiến các đoàn tàu tạm dừng hoạt động, anh Sơn cho biết tại thời điểm đó anh và toàn đội đều tìm phương án xử lý, đảm bảo mọi hành khách được an toàn.

"Khi xảy ra sự cố mất điện đó, điều đầu tiên chúng tôi nghĩ đến là sự an toàn của hành khách. Và bất kỳ sự cố nào cũng vậy, để giải quyết được một sự cố từ nhỏ đến lớn thì có rất nhiều cách. Nhưng chúng tôi sẽ luôn chọn phương án ưu tiên sự an toàn của hành khách lên hàng đầu, có thể đó chưa phải là phương án tối ưu nhưng sẽ là an toàn nhất", anh Sơn khẳng định.

ẢNH: THÁI THANH

Trong khoảng thời gian thử nghiệm, toàn bộ nhân sự Phòng điều độ đã được tập huấn nhiều tình huống khẩn cấp, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm quý báu trong việc vận hành tàu, bên cạnh sự hỗ trợ, giám sát từ xa của chuyên gia Nhật Bản.

Kíp trưởng bộc bạch, đến nay đã hơn 3 tháng tuyến metro số 1 đi vào hoạt động chính thức, nhưng mỗi lần tàu rời bến, anh đều hồi hộp như ngày đầu. "Nhìn hành khách lên xuống tàu, hoàn thành trọn vẹn hành trình của họ, tôi rất hạnh phúc. Niềm vui, sự hài lòng của họ khi trải nghiệm chuyến tàu chính là món quà lớn nhất dành cho những người làm ở Phòng điều độ nói riêng và toàn thể nhân viên công ty nói chung", anh Sơn chia sẻ.

Với cường độ làm việc cao, đi sớm về khuya, anh Sơn biết ơn gia đình đã thấu hiểu, đồng hành, vì chính họ cũng hiểu được ước mơ và ý nghĩa công việc anh đang làm.

Anh Sơn hy vọng tuyến metro số 1 sẽ ngày càng hoàn thiện để phục vụ người dân tốt nhất. Anh cũng mong người dân khi sử dụng metro sẽ nâng cao ý thức hơn, tạo được môi trường văn minh cho thành phố. (còn tiếp)