Ngọt thơm cá đối

Dì Năm Rụng ở cạnh nhà mình hay nói lái. Chồng đi biển vào, hễ có con cá đối nào dì cũng lóc cóc chạy qua bán cho mẹ mình, nói “cối đá đây, cối đá đây. Cối đá chừng này xay bốn nồi cơm”. Nói xong bà cười, cái cười toàn... lợi, chẳng có cái răng nào cả.

Chỉ cần thả vào nồi vài củ hành tím đập giập với trái ớt bẻ đôi, nêm tí muối hầm và ít bột ngọt sao cho nước cá hơi “cứng” (măn mẳn) là có nồi cá kho ngót nổi váng béo - Ảnh: Trần Cao Duyên

Rồi qua những lần nghe mẹ ru em, mình dần dần hiểu rằng cá đối đã đi vào thơ ca dân gian, mới đầu còn nhẹ nhàng, rón rén, sau quẫy rột rẹt rồi để lại hương vị ngọt thơm trong câu hát đằm thắm phong vị biển: “Cá đối nướng chấm mắm gừng. Đâu có ai níu áo mà anh lừng khừng hổng muốn đi”.

Mẹ hay cho cả nhà ăn món cá đối kho ngót. Mẹ nói món này vừa tiện vừa lợi. Chỉ cần thả vào nồi vài củ hành tím đập giập với trái ớt bẻ đôi, nêm tí muối hầm và ít bột ngọt sao cho nước cá hơi “cứng” (măn mẳn) là có nồi cá kho ngót nổi váng béo. Thịt cá trắng phau, mềm mại và rất thơm. Có khi không đủ tiền, mẹ chỉ mua vài con cá nhỏ nên ăn chưa cùng bữa thì cá hết. Nhưng không sao, hãy còn nước.

Mà còn nước thì mấy chị em mình còn “tát”. Tiện lợi là vậy. Nước vẫn mang hương vị đặc trưng của cá đối, thoảng thơm mùi hành, cay cay vị ớt. Chan vài muỗng nước cá vào chén cơm nóng thì miếng nào cũng vào dạ dày một cách trơn tru. Nếu nồi cơm cũng... lỡ hết như cá, chị mình chạy đi mua cái bánh tráng nướng. Bẻ từng miếng bánh nhỏ vào chén rồi chan nước cá đối ăn vẫn cứ đậm đà.

Cánh đàn ông biết “nhâm nhi” thì rất ghiền món cá đối nướng. Ngồi bên bếp than đượm hồng, trở đều khúc cá, canh cho đến khi lớp vảy sem sém vàng, hương thơm dậy lên là giã mắm gừng được rồi. Miếng cá nóng hổi mà “gặp” chén mắm gừng nồng mặn thì quá xá là ngon.

Danh mục “món ngon cá đối” còn được nối thêm bằng món chiên xù. Đổ dầu vào chảo cho vừa ngập con cá. Điều chỉnh ngọn lửa vừa phải để dầu sôi lăn tăn thôi. Lớp vảy cá đối dần dần xù lên, từng cái vảy cong cong bóng nhẫy, óng ánh màu vàng đậm. Món này tuy hơi tốn dầu nhưng bù lại, người ăn vừa được thưởng thức thịt cá đối săn chắc ngọt thơm, vừa tận hưởng lớp vảy beo béo, giòn giòn. Ngay cả đầu cá cũng giòn chứ đâu riêng gì lớp vảy. Món này thường “đi cặp” với chén nước mắm chua ngọt. Và dĩ nhiên không thể thiếu “chút nước cay cay”. Một chút thôi. Vừa đủ lâng lâng để cảm nhận chất trào lộng trong câu ca hóm hỉnh: “Buồn tình chàng muốn đi tu. Ăn miếng cá đối chiên xù mới đi”.

Trần Cao Duyên