'Người có thể về hưu nhưng trí thì chưa!'

Việc ông Nguyễn Hoàn xin nghỉ hưu đã gây tiếc nuối cho nhiều người trong giới báo chí, văn nghệ sĩ, lãnh đạo tỉnh, người yêu văn hóa - văn nghệ… Bởi lâu nay, ông Hoàn là người am hiểu và có nhiều thành tựu trong nghiên cứu văn hóa, làm báo và quản lý báo chí tại địa phương.

PV Thanh Niên đã tiếp xúc để lắng nghe những giãi bày của ông về quyết định của mình.

TỪNG NGHĨ ĐẾN VIỆC HƯU SỚM, NHƯNG GIỜ MỚI LÀ ĐIỂM CHÍN MUỒI

Có phải từ khi Đảng và Nhà nước có chủ trương về sắp xếp, tinh gọn bộ máy thì ông mới nghĩ đến việc xin hưu sớm? Nguyên nhân nào khiến ông đi đến quyết định này?

Trước khi có chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị định 178/2024 của Chính phủ thì tôi cũng có mong muốn được nghỉ sớm vài năm. Nhưng tôi là cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý, nếu muốn hưu sớm thì phải có lý do. Ví dụ như do không đảm bảo sức khỏe, không hoàn thành công việc… Nhưng tôi thấy mình không "phạm" vào những lý do đó nên… chưa nghỉ. Còn bây giờ, khi đã có chủ trương sắp xếp thế này, đúng với ý nguyện của mình thì không cớ gì nữa, dù tôi vẫn còn hơn 1,5 năm công tác.

Trong suốt mấy chục năm công tác, từ làm báo đến người quản lý báo chí - truyền thông, lại còn lấn sân qua văn học - nghệ thuật, ông nghĩ mình đã làm được gì nhiều chưa?

Trong mấy chục năm, tôi nghĩ nói làm được thì cũng chưa nhiều lắm, nhưng những việc căn bản làm cho đời, cho người thì cũng đã gắng để làm được. Tôi xuất thân là một người cầm bút và làm báo, phóng viên rồi biên tập viên, rồi quản lý tòa soạn. Khi cấp trên điều động qua làm quản lý nhà nước về mặt báo chí thì cũng phù hợp sở nguyện. Vì đã là người ở trong nghề báo nên sẽ hiểu những tâm nguyện của anh em báo chí sâu hơn, có lợi thế trong quản lý và ứng xử với đội ngũ báo chí, hài hòa và phù hợp với một nhóm người có trí tuệ trong xã hội.

Chính vì thế, tôi cũng phải đòi hỏi mình nâng cao, trau dồi khả năng qua thực tiễn, mình cũng cứ đào tạo mình để đáp ứng yêu cầu của anh chị em báo chí. Kể cả có giai đoạn kiêm Chủ tịch Hội Văn học - nghệ thuật tỉnh vào năm 2014, phụ trách công tác Hội thì cũng phải hiểu thêm tâm lý nghề nghiệp của anh chị em văn nghệ sĩ cũng có những cái đặc thù.

TINH GIẢN BÂY GIỜ DẪU MUỘN VẪN HƠN KHÔNG

Ông có thể nêu quan điểm của mình về chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy của T.Ư?

Cá nhân tôi thấy bộ máy của mình đã đến lúc phải tinh giản, để gọn lại, để dành một phần nguồn lực quan trọng cho tích lũy, chứ để nuôi lương cho bộ máy như hiện nay là quá nhiều.

So với các nước khác, kể cả trong khu vực và trên thế giới, bộ máy của họ rất là tinh gọn. VN mình cũng phải làm như thế thì đất nước mới dễ cất cánh được. Tôi cho rằng việc tinh giản lúc này là quá chín muồi rồi, thậm chí là… làm chậm. Phải nói sòng phẳng, việc tinh gọn bộ máy đáng ra phải làm sớm hơn, chứ không chờ đến khi Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu mới thấy được thực trạng và làm quyết liệt như bây giờ.

Có ý kiến cho rằng cán bộ lãnh đạo khi nghỉ hưu sớm thì nhận một số ưu đãi lớn về vật chất của nhà nước để lo cho bản thân nên không có gì đáng nói. Quan điểm của ông thế nào?

Tôi sẵn sàng về là để đáp ứng yêu cầu tinh gọn bộ máy. Nhiều người nói theo lý thuyết là "về để cho lớp trẻ có cơ hội phát triển".

Với những cán bộ như tôi, khi về đúng là có một số tiền trợ cấp. Nhưng tôi nghĩ thế này, ví dụ bản thân biết mình là "người thừa" trong bộ máy chưa tinh giản thì đó cũng không phải lỗi của cá nhân chúng tôi mà lỗi do thể chế, do nền hành chính.

Nói về lý, chúng tôi hoàn toàn làm việc tới niên hạn về hưu theo quy định, nhưng đây là về hưu trước tuổi. Trong Nghị định 178/2024 nhấn mạnh yếu tố "tự nguyện" đối với người xin nghỉ hưu trước tuổi. Vậy nên tôi cho rằng nhà nước có chế độ cho người nghỉ hưu trước tuổi là sự chia sẻ, thể hiện vừa có lý vừa có tình trong chính sách của Đảng và Nhà nước.

Cũng có ý kiến cho rằng các lãnh đạo nghỉ hưu trước tuổi hầu hết là vì họ không được sắp xếp nữa, hoặc do cơ quan họ bị sáp nhập, kết thúc hoạt động… Ông nghĩ sao về ý kiến này?

Đúng là có một số trường hợp như vậy. Một số do họ chưa sẵn sàng, tự nguyện về hưu sớm, theo quy định thì họ không sai. Nhưng theo mình thì nên về, thoải mái về để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác bố trí, phân bổ cán bộ, với những người trẻ để họ công tác và phát huy, cống hiến.

Vì thế, tôi cho rằng trong việc sắp xếp lần này cũng liên quan đến ý thức của cán bộ. Mình tự xét thấy để mình thoải mái rời vị trí đó, không đeo bám làm gì. Mặt khác, Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Sở Nội vụ phải có con mắt tinh đời biết điều chuyển ai, giữ ai, vận động ai về và tham mưu cho cấp ủy, chính quyền về cái đó để mọi sự hài hòa.

ẢNH: THANH LỘC

Ông có nghĩ khi cán bộ có kinh nghiệm nghỉ hưu sớm quá nhiều thì sẽ gây hụt hẫng, trong khi các bạn trẻ chưa đảm đương được công việc của người tiền nhiệm?

Thứ nhất là hiện nay không phải ai muốn xin nghỉ đều được phép nghỉ. Các cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét các điều kiện đủ tiêu chuẩn mới được về hưu sớm. Thời gian khoảng 3 tháng để xét, chứ không có chuyện cho về hưu ào ào, như vậy thì lấy đâu ra người để làm việc.

Còn về lớp trẻ thì kế thừa được thôi. Tôi cũng tin tưởng vào lớp trẻ. Họ có nhiều cái mới, hay, có trí tuệ thông minh, nhanh nhẹn sáng tạo. Hy vọng "hậu sinh khả úy", lớp trẻ sẽ tiếp nối.

CÓ NHIỀU CÁCH ĐỂ CỐNG HIẾN CHO ĐỜI

Có người về hưu thì bị… trầm cảm vì buồn tẻ, nay ông lại nghỉ hưu sớm. Vậy ông có dự định gì cho mình sau khi nghỉ hưu?

Tôi nghỉ hưu thì chỉ nghỉ cái chức danh thôi. Người có thể nghỉ hưu, nhưng trí thì chưa.

Với đam mê nghề nghiệp văn chương, nghiên cứu viết lách thì tôi sẽ làm cho đời, đóng góp cho xã hội. Ví dụ, khi tỉnh nhà có việc, nếu ai hỏi đến, nhờ tham vấn thì tôi sẵn sàng góp tâm lực của mình. Đó là những tiếng nói tư vấn về lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, báo chí… Hay khi anh em nhà báo cần chia sẻ, dù hưu rồi nhưng tôi cũng sẽ làm cầu nối cho anh em.

Trước đây, tôi từng dành không ít thời gian để nghiên cứu về đề tài liên quan đến chúa Nguyễn Hoàng dựng nghiệp ở Quảng Trị, về nhạc Trịnh Công Sơn… Tới đây, khi đã là "tỉ phú thời gian", tôi sẽ dụng công nhiều hơn, dấn thân nhiều hơn với 2 mảng đề tài rộng lớn và chưa bao giờ vơi cạn này.

Ngày 1.3 này dự kiến tôi nghỉ hưu, nhưng như đã nói, trí tôi sẽ không nghỉ. Tôi sẽ tiếp tục đóng góp cho đất nước, cho đời sống, cho xã hội… theo cách của riêng mình.