Một trong những người lái tàu hỏa đường răng cưa kỳ cựu tuyến Tháp Chàm - Đà Lạt, cụ Nguyễn Văn Viễn, vừa ra đi ở tuổi 102, tại cư xá Hỏa xa, gần nhà ga xe lửa Đà Lạt; khi ước nguyện của cụ khôi phục lại tuyến đường sắt độc đáo này chưa thành hiện thực.
 |
Tác giả bài viết và cụ Nguyễn Văn Viễn |
N.D |
Cụ Viễn là nhân vật của báo Thanh Niên trên mục “Theo dấu xưa, chuyện cũ: Đường xe lửa răng cưa độc đáo” (trang Văn hóa ngày 12.12.2016); và gần đây nhất trên trang phóng sự với bài “Hỏa xa từ A đến Z: Người lái tàu 100 tuổi” (ngày 16.11.2021).
Trước khi mất 2 ngày vẫn đọc Thanh Niên
Sáng 12.1, PV Thanh Niên đến viếng cụ Viễn tại ngôi nhà riêng của gia đình cụ ở khu A1 cư xá Hỏa xa (do người Pháp xây dựng từ năm 1949). Lúc đó có nhiều bà con chòm xóm đang đến thắp nhang cho người lái tàu hỏa răng cưa kỳ cựu tuyến Tháp Chàm - Đà Lạt vừa ra đi.
 |
Dù nằm trên giường bệnh hơn 4 tháng qua nhưng hằng ngày cụ Viễn vẫn đọc báo say mê, không cần đeo kính |
gia đình cung cấp |
Vừa gặp chúng tôi, cô Nguyễn Thị Út (con út cụ Viễn) nhận ra ngay và xúc động nói: “Bố chị mất ngày 10.1.2022, nhưng trước đó 2 ngày vẫn nằm trên giường đọc báo Thanh Niên. Dù 102 tuổi rồi nhưng ông đọc báo không cần mang kính”.
Còn cụ bà Trần Thị Lạng (89 tuổi, vợ cụ Viễn) cho biết mỗi khi đọc báo xong cụ dùng kim chỉ để khâu gáy tờ báo lại (thay vì bấm gim) để cất giữ cẩn thận. Riêng tờ Thanh Niên ra ngày 16.11.2021 viết về cụ, được con cháu cất giữ riêng trong tủ xem như một “kỷ vật” vô giá trước khi cụ ra đi.
 |
Bài báo mới nhất trên Thanh Niên viết về cụ Viễn ra ngày 16.11.2021 được cụ bà và con cháu lưu giữ như kỷ vật vô giá |
lâm viên |
Cụ Lạng cho biết thêm, tháng 9.2021, cụ ông vấp té bị gãy chân, từ đó không còn tự đi lại được, chủ yếu nằm trên giường, trên ghế. Thế nhưng ngày nào cụ cũng ngóng chờ bưu tá đưa báo Thanh Niên, Tuổi Trẻtới và đọc không bỏ sót trang nào. Bài nào tâm đắc, cụ còn ghi lại vào sổ tay. “Niềm say mê của ông nhà tôi là đọc báo mỗi ngày, có lần ông nói phải lo mà đọc sợ ít nữa chết không còn được đọc báo”, cụ Lạng bùi ngùi chia sẻ.
 |
Cụ Viễn có thói quen đọc báo và ghi lại những bài tâm đắc vào sổ tay |
gia đình cung cấp |
 |
Những tờ báo Thanh Niên cụ Viễn đọc gần đây nhất được cụ dùng chỉ may gáy thay vì bấm ghim |
lâm viên |
Theo cô Út, khi còn đi lại được, mỗi sáng thức dậy, cụ Viễn tự pha chế cà phê để uống, rồi ngồi xem tin tức thời sự trên VTV1. Đặc biệt, cụ Viễn không bỏ sót trận bóng đá nào của đội tuyển Việt Nam, mới nhất là giải AFF Cup 2020 diễn ra ở Singapore…
 |
Hằng ngày cụ Viễn xem tin tức thời sự trên VTV và không bỏ trận bóng đá nào có đội tuyển Việt Nam thi đấu |
gia đình cung cấp |
Chị Nguyễn Thị Bạch Nhung (con cụ Viễn) cho biết từ khi báo Thanh Niên (ngày 12.12.2016) viết về cụ, có nhiều du khách đến từ Pháp, Thụy Sĩ... sau khi tham quan nhà ga xe lửa Đà Lạt và trải nghiệm tuyến đường sắt Đà Lạt - Trại Mát đã tìm đến nhà cụ Viễn ở khu A1 cư xá Hỏa xa để tìm hiểu tường tận hơn về việc vận hành tàu hỏa trên tuyến đường sắt răng cưa độc đáo có một không hai ở Việt Nam.
 |
Sau khi báo Thanh Niên ngày 12.12.2016 viết về cụ Viễn, thì ngày 27.12.2016 có những du khách nước ngoài tìm đến nhà gặp người lái tàu hỏa răng cưa |
gia đình cung cấp |
Gần đây nhất đầu năm 2021 vẫn có nhiều du khách nước ngoài tìm đến cụ Viễn để tìm hiểu thực tế về đường sắt răng cưa Tháp Chàm - Đà Lạt.
Cụ Nguyễn Văn Viễn sinh năm 1921 (Tân Dậu) ở Hải Hậu, Nam Định, vào Đà Lạt năm 1942, hai ông bà có 11 người con (8 gái, 3 trai). Buổi đầu cụ làm tại Sở trà Cầu Đất, năm 1947 cụ được tuyển dụng vào ngành hỏa xa. Trong 5 năm đầu, cụ chỉ được giao nhiệm vụ đốt than, củi; đến năm 1953 mới được phụ lái tàu rồi lái chính cho đến lúc tuyến đường này ngưng hoạt động vào năm 1977.
 |
Tết Tân Sửu 2021 là cái tết cuối cùng cụ Viễn cùng vợ là cụ bà Trần Thị Lạng bên nhau |
gia đình cung cấp |
Ước nguyện khôi phục lại tuyến đường sắt răng cưa
Những lần gặp gỡ PV Thanh Niên, cụ Viễn đều bày tỏ ước nguyện Nhà nước sớm khôi phục lại tuyến đường sắt răng cưa Tháp Chàm - Đà Lạt, độc nhất vô nhị ở Việt Nam.
Nhớ lại, khi biết chúng tôi đến tìm hiểu về tuyến đường xe lửa răng cưa, cụ Viễn hào hứng vào phòng lấy ra tập tài liệu, trong đó có cả bản đồ, họa đồ, lịch trình, nhật ký những chuyến tàu do cụ lái.
 |
Cụ Viễn (thứ nhất bên trái) thời còn lái tàu hỏa răng cưa Tháp Chàm - Đà Lạt |
lâm viên (CHỤP LạI) |
Cụ kể vanh vách, con đường xe lửa răng cưa từ Tháp Chàm (Ninh Thuận) lên Đà Lạt dài 84 km do người Pháp khởi công xây dựng từ năm 1903, theo lệnh của Toàn quyền Paul Doumer, đến năm 1932 mới hoàn thành với tổng kinh phí xây dựng trên 200 triệu franc vào lúc bấy giờ.
Đoạn Tháp Chàm - Krông Pha (Sông Pha) đường bằng, dài 41 km, thi công đến năm 1919 thì hoàn thành. Còn đoạn Sông Pha - Đà Lạt dài 43 km phải thi công trong 13 năm. Việc thi công đoạn đường sắt này rất gian nan vì rừng núi hiểm trở và có độ dốc lớn, chỉ 43 km nhưng độ cao lên tới gần 1.400 m (Sông Pha cao 186 m, Đà Lạt cao 1.550 m so với mực nước biển). Theo cụ Viễn, nhiều công nhân người Việt, người dân tộc đã chết vì bệnh sốt rét, vì hổ vồ hoặc bị tai nạn sập hầm đá. Phía trên hầm đá số 1 gần ga Sông Pha hiện vẫn còn một nghĩa trang chôn cất những công nhân xấu số.
 |
Cụ Viễn (thứ 2 bên phải) tiếp đoàn du khách nước ngoài vào ngày 12.2.2021 |
gia đình cung cấp |
Về đường sắt răng cưa, cụ Viễn chỉ vào họa đồ giải thích: “Toàn tuyến có 16 km đường sắt răng cưa, chia làm 3 đoạn, bố trí tại những nơi dốc cao từ 12 độ. Những đoạn này được thiết kế thêm đường ray răng cưa ở giữa hai đường ray chính rộng 1 m; đồng thời đầu máy xe lửa phải gắn thêm bánh răng để bám vào đường ray răng cưa. Bánh răng được thiết kế chỉ quay một chiều, để nếu khi tàu chết máy thì tàu không bị tuột dốc.” Cụ Viễn còn cho biết toàn tuyến có 5 hầm chui xuyên qua núi, hầm dài nhất hơn 600 m và nhiều cầu xe lửa.
 |
Cụ Nguyễn Văn Viễn mong ước trước khi chết được nhìn thấy tuyến đường sắt răng cưa Tháp Chàm - Đà Lạt được khôi phục |
lâm viên |
Có lần gặp PV báo Thanh Niên, cụ Viễn bày tỏ niềm vui khi biết Bộ GTVT có kế hoạch khôi phục lại tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt. “Nếu trước khi chết tôi được nhìn thấy tuyến đường sắt mà mình từng lái tàu được khôi phục thì sẽ hạnh phúc, sung sướng vô cùng”, người lái tàu hỏa răng cưa tâm tình.
Bình luận (0)