Colombia từng là cội nguồn của nền văn minh Andes với những vết tích khảo cổ còn sót lại sớm hơn nền văn minh Inca khoảng 500 năm.
Không chỉ có những miếng thịt gà thơm ngon nhất vùng đất Nam Mỹ, ẩm thực của người Colombian rất phong phú cũng như sự đa dạng sinh học bậc nhất của quốc gia này trên quả địa cầu.
Những cơn mưa phùn lất phất đi qua rồi cái nắng nhạt lại đến luôn làm tôi lo lắng trong những ngày di chuyển ở Colombia bởi hầu hết các thành phố của quốc gia này nằm ở độ cao hơn 2.000 m trên dãy Andes. Nằm hơi chếch một góc so với quốc gia Ecuador được gọi là trung tâm của quả địa cầu khi vĩ tuyến và kinh tuyến “Zero” giao nhau nên Colombia đa dạng sinh học không kém gì Ecuador.
Những cơn gió đông lạnh buốt từ sông Hudson thuộc vùng Thượng New York thổi lên làm tôi thèm một chút hương vị ngòn ngọt.
Tôi có thể cảm nhận điều đó khi nhìn thấy tiểu vùng sinh thái thay đổi khác nhau dọc theo chiều dài đất nước Colombia. Các nhà sinh vật học cho rằng đặc điểm sinh thái này là cội nguồn của hơn 11 loại trái cây hoang dã rất tốt cho sức khỏe và Colombia cũng là một trong những quốc gia tiêu thụ sinh tố được chế biến từ các loại trái cây thiên nhiên nhiều nhất thế giới.
Nằm ở ngã tư đường giao thương gồm Caribe, Đại Tây Dương, Thái Bình Dương cùng hơn 87 tộc người thổ dân da đỏ sinh sống trên dãy Andes nên ẩm thực Colombia rất đa dạng như những sắc màu da khác nhau đến đây khởi nghiệp. Colombia là quốc gia thứ hai sau Peru trên vùng đất Nam Mỹ mà tôi nhìn thấy sự phong phú với món ăn được bày biện trên các quầy hàng.
Súp Ajiaco được nấu từ cá
Súp Ajiaco nấu với thịt gà
Ajiaco - món súp truyền thống của thổ dân Taino
Anh Camilo, lễ tân của khách sạn nhỏ nằm ở quận ngoại thành vô cùng tốt bụng khi cho tôi mượn thẻ metro để thuận tiện hơn trong việc di chuyển vào quận trung tâm của thủ đô Bogotá tham quan. “Người Colombian có khoảng 10 món ăn ngon trong một bữa ăn nhưng phải biết được nét văn hóa ẩm thực vùng miền mà chọn thưởng thức.
Nếu vùng đất phương bắc ảnh hưởng nhiều ẩm thực của người Nicaraguan với đĩa cơm Fritanga thì miền trung mang đậm văn hóa người Andes với chiếc bánh gạo Tamales hay các loại súp trong khi phương nam Colombia lại ảnh hưởng nhiều ẩm thực của người Chi Lê, Argentina hay Brazil với các món thịt nướng trên than hoa gọi là Sancocho”, anh Camilo chia sẻ ẩm thực với tôi. Anh cũng khuyến cáo tôi nên thử qua món súp Ajiaco, được xem là món ăn chính trong bữa ăn của người thổ dân da đỏ Taino hay người Bogotá sau này.
Tô súp gà Ajiaco khá to và đủ no cho một bữa ăn chính trưa hay tối khi ăn kèm với chiếc bánh mì. Rất dễ ăn và hương vị rất ngon trên đầu lưỡi cho muỗng súp nếm thử đầu tiên. Nước súp là sự hòa quyện giữa đạm thực vật như bắp trái, khoai tây cùng với đạm động vật là thịt gà.
Giữ hồn cho súp là rau mùi có tên gọi vi cúc hay cỏ thỏ chỉ sinh trưởng tại Colombia và Costa Rica thuộc Trung Mỹ. Để làm nước súp vàng óng sánh sánh một chút sắc đỏ tươi, người Bogotá sử dụng ba loại khoai tây để nấu Ajiaco gồm: khoai tây trắng, khoai tây đỏ và khoai tây Andes. Gọi là khoai tây Andes bởi chúng là loại thực vật sinh trưởng hoang dại trong các khu rừng trên dãy núi Andes với hình dáng củ khoai rất bé nhưng hương vị thơm thanh tao nhẹ nhàng rất riêng.
Món súp Ajiaco của người thổ dân Taino nức tiếng đến mức đã vượt biển để đến các quốc gia thuộc vùng biển Caribe hay quốc gia lân cận là Peru. Ở các quốc gia khác, để làm súp Ajiaco, người nấu có thể chọn bất cứ nguồn đạm có sẵn nào. Có thể là cá biển, thịt bò hay thịt cừu nhưng người Bogotá luôn chọn thịt gà bởi Colombia là quốc gia trên vùng đất Nam Mỹ nổi tiếng về chất lượng thịt gà.
Cho đến nay các học giả vẫn không tìm ra cội nguồn để giải thích ý nghĩa “Ajiaco” của thổ dân da đỏ Taino. Trong quyển sách Lexicografia Antillana của cựu Tổng thống Cuba Alfredo Zayas y Alfonso, ông định nghĩa “Ajiaco” là “trái ớt đỏ” trong khi học giả Cuba Fernando Ortiz cho rằng “Ajiaco” có nghĩa “Một chiếc nồi nhỏ tỏa hương thơm ngát”. Khi mới xâm nhập vào Cuba, súp Ajiaco chỉ dành phục vụ cho tầng lớp thượng lưu.
Thịt gà Colombia nức tiếng của vùng đất Nam Mỹ
Chiếc bánh gạo Tamales dùng ăn sáng của người Colombia
Đĩa cơm Bandeja Paisa - sắc màu của thổ dân Paisa
Phố biển lịch sử Cartagena lại mang hơi thở sinh thái khác khi tôi vừa đặt chân đến nơi. Người Colombian gọi Cartagena là thành phố lịch sử bởi đây là mảnh đất đầu tiên của Nam Mỹ khi người Tây Ban Nha từ vịnh Caribe đặt chân đến đây “khám phá”. Những đoàn tàu buôn nô lệ sau đó tấp nập cập cảng Cartagena để khai phá vùng đất Nam Mỹ làm cho phố biển thêm đa sắc màu da.
Nhớ lời anh Camilo, tôi cố tìm ăn đĩa cơm Bandeja Paisa để thấm hơn “hồn” của thổ dân Paisa sinh sống trên dãy núi cao Andes. Những lịch sử gia cho rằng, dù không thể so sánh với cà phê Brazil về sản lượng xuất khẩu, nhưng Colombia mới là cội nguồn của cây cà phê của vùng đất Nam Mỹ. Những cây cà phê ở Colombia có thể đến từ các đoàn tàu buôn nô lệ của lục địa đen. “Con đường giao thương cà phê” đã hình thành sau đó nối liền giữa các vùng đất Paisa - Caldas - Quindió - Risaralda - Cartagena (Colombia) - Guayaquil (Ecuador) và đĩa cơm Bandeja của người Paisa đã ra đời để phục vụ những đoàn thương gia. Trong tiếng Tây Ban Nha, “Bandeja” có nghĩa là “Chiếc đĩa to”.
Để đánh giá đĩa cơm Bandeja có ngon hay không thì phải phụ thuộc vào khẩu vị của mỗi người nhưng tôi rất ưng bụng khi dùng qua bởi được biết thêm một hương vị ẩm thực lạ trên vùng đất mới. Tinh thần rất phấn chấn khi thưởng thức qua đĩa cơm ấy bởi Bandeja Paisa được chính phủ Colombia chọn là món ăn “quốc hồn quốc túy” và theo sau là món súp Ajiaco với chiếc bánh Tamales.
Trong hành trình đi qua 5 quốc gia hạ lưu sông Mê Kông, phóng viên Thanh Niên đã có dịp cùng các đồng nghiệp Thái Lan thưởng thức một số món ăn đặc biệt của người dân Lào.
Rời Cartagena - Colombia để vượt eo biển sang Panama, tôi chỉ nhớ đĩa cơm Bandeja có những hạt gạo trắng mềm của người Paisa, một ít hạt đậu đỏ nấu nhừ của vùng biển Caribe, một vài miếng bơ tươi của dãy đất Trung Mỹ, một miếng thịt heo chiên và vài miếng chuối chiên nức tiếng của người Ecuador cùng một chiếc xúc xích hay dây thịt xông khói của người Tây Ban Nha. Theo con đường cà phê, những nét tinh túy nhất trong ẩm thực từ các nền văn hóa dường như đang nằm trong đĩa cơm Bandeja.
Bình luận (0)