Ngưỡng tính thuế hộ kinh doanh 150 triệu đồng/năm, chưa áp dụng đã lạc hậu?

Kiến nghị lên 200 - 300 triệu đồng

Theo quy định hiện nay, cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên sẽ đóng thuế. Với mức doanh thu này, một người bán bún bò vỉa hè tại TP.HCM với giá 35.000 đồng/tô, mỗi ngày bán từ 12 tô trở lên đã phải thực hiện đóng thuế. Vì thế từ nhiều năm nay, mức doanh thu tính thuế đối với hộ kinh doanh từ 100 triệu đồng/năm đã được xem là thấp.

Tại dự thảo luật Thuế GTGT, mức này được đề nghị tăng lên 150 triệu đồng/năm. Bảng tổng hợp ý kiến của các bộ, ngành, địa phương về dự thảo luật Thuế GTGT, Thanh tra Chính phủ đề nghị rà soát mức doanh thu của hộ, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng không chịu thuế. Còn Quảng Ngãi đề nghị miễn thuế GTGT cho hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 300 triệu đồng/năm.Trong khi đó, Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín kiến nghị nâng ngưỡng doanh thu được miễn thuế từ 150 triệu đồng lên 180 triệu đồng hoặc nên quy định mở và giao cho Chính phủ quy định để đảm bảo tính linh hoạt và bám sát thực tế. 

Hội Tư vấn thuế Việt Nam cũng đề nghị điều chỉnh tăng ngưỡng doanh thu không chịu thuế GTGT lên thành 200 triệu đồng để phù hợp vớiLluậttThuế thu nhập cá nhân và mức chuẩn nghèo tại Nghị định 07/2021/NĐ-CP. Theo Nghị định 07/2021/NĐ-CP thì mức chuẩn nghèo của Việt Nam giai đoạn 2022-2025 ở nông thôn là 1,5 triệu đồng/người/tháng (18 triệu/năm) và 2 triệu đồng/người/tháng (24 triệu/năm) ở đô thị.

ĐÀO NGỌC THẠCH

Riêng Cục Thuế TP.HCM kiến nghị mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT của hộ, cá nhân kinh doanh không quy định giá trị cố định mà được xác định tương ứng mức giảm trừ gia cảnh bản thân và một người phụ thuộc để phù hợp với quy định giảm trừ gia cảnh theo luật Thuế TNCN.

Bộ Tài chính mới đây đã tổng hợp các ý kiến và có một số nội dung giải trình. Cụ thể, ban soạn thảo cho rằng: Mức đề xuất 150 triệu đồng căn cứ vào chỉ số lạm phát và tình hình thực tế. Nếu căn cứ vào chỉ số lạm phát thì ngưỡng doanh thu tính thuế chỉ khoảng 130 triệu đồng. Tuy nhiên để hỗ trợ hộ cá nhân kinh doanh, Bộ Tài chính đã đề xuất nâng lên mức 150 triệu đồng. Việc nâng mức giảm thuế đối với hộ kinh doanh lên 200- 300 triệu đồng sẽ ảnh hưởng đến số thu ngân sách nhà nước tại địa phương, nhất là các địa phương có số thu thấp. Bên cạnh đó, quy định này sẽ không khuyến khích các hộ, cá nhân kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp (doanh nghiệp cứ phát sinh doanh thu phải nộp thuế GTGT). Chính vì vậy, ban soạn thảo giữ quan điểm mức doanh thu 150 triệu đồng.

Coi chừng lạc hậu

Luật sư Trần Xoa - Giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang cho rằng, mức 150 triệu đồng/năm doanh thu để tính thuế đối với hộ kinh doanh đưa ra thời điểm này đã lạc hậu, chưa nói đến năm 2025 áp dụng. Theo phân tích của ông Trần Xoa, thuế thu nhập cá nhân hiện nay trừ 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế, 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc. Nếu tính hộ kinh doanh có 2 người, trong đó 1 người nộp thuế và 1 người phụ thuộc thì từ 184,8 triệu đồng/năm mới phải nộp thuế. Còn trong trường hợp hộ kinh doanh có nhiều người nộp thuế, tính 2 người nộp thuế thì phải lên đến 264 triệu đồng/năm. 

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên, nên khi nâng mức giảm trừ gia cảnh lên thì con số 150 triệu đồng/năm đối với hộ kinh doanh càng lạc hậu hơn. Do đó, theo đề xuất của ông Trần Xoa, mức doanh thu tính thuế đối với hộ kinh doanh cần được tăng lên từ 250 - 300 triệu đồng/năm, tránh trường hợp khi luật có hiệu lực thì quy định này lại lạc hậu so với thực tế.

Tại công văn gửi Bộ Tài chính góp ý dự thảo luật Thuế GTGT, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế của hộ gia đình, cá nhân kinh doanh từ 100 triệu đồng/năm lên 150 triệu đồng/năm vẫn tương đối thấp. VCCI cũng đưa ra bài toán so sánh giữa người làm công ăn lương và hộ kinh doanh để thấy sự bất hợp lý. 

Hiện nay, cá nhân làm công ăn lương có mức giảm trừ gia cảnh đối với trường hợp không có người phụ thuộc là 132 triệu đồng/năm, nếu có một người phụ thuộc là 184,8 triệu đồng/năm, và nếu có hai người phụ thuộc là 237,6 triệu đồng/năm. Với giả định trung bình mỗi người lao động có một người phụ thuộc thì ngưỡng thu nhập chịu thuế đối với người làm công ăn lương hiện cao hơn ngưỡng doanh thu chịu thuế GTGT của cá nhân kinh doanh. Đó là chưa kể, để có thể có doanh thu, cá nhân kinh doanh sẽ phải mất các chi phí đầu vào trong khi thu nhập cá nhân thì không có các chi phí này. 

Ngoài ra, các lĩnh vực khác nhau có kết cấu chi phí và mức thuế suất khác nhau, dù có thể cùng một mức doanh thu. Ví dụ, với lĩnh vực thương mại hàng hóa (như cửa hàng bán lẻ, tạp hóa) có chi phí đầu vào chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu, phần thu nhập mà cá nhân kinh doanh được hưởng không lớn và số thuế thu được chỉ từ 1,5 triệu đồng mỗi năm. Với lĩnh vực cung cấp dịch vụ, chi phí đầu vào không đáng kể, phần GTGT làm ra lớn hơn và số thuế phải nộp cao hơn, thấp nhất 7,5 triệu đồng/năm.

Với các lý do đó, VCCI đề nghị ngưỡng doanh thu chịu thuế của của hộ, cá nhân kinh doanh từ 180 - 200 triệu đồng mỗi năm. Đồng thời, cân nhắc phân loại theo ngành nghề về phương pháp tính thuế trực tiếp, ví dụ ngành phân phối, cung cấp hàng hóa có ngưỡng cao hơn ngành dịch vụ, xây dựng…