Nguy cơ leo thang quân sự Israel - Iran

Hôm qua (18.4), Reuters dẫn lời Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết nước này sẽ tự đưa ra quyết định riêng về cách tự vệ.

Rủi ro dâng cao

Tuyên bố của ông Netanyahu được đưa ra trong bối cảnh các nước phương Tây, bao gồm nhiều đồng minh thân cận với Tel Aviv, liên tục kêu gọi Israel kiềm chế, không tiến hành đáp trả vụ tấn công của Iran diễn ra vào khuya 13.4, rạng sáng 14.4. Mỹ, EU và nhóm G7 đều đã công bố kế hoạch xem xét các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn đối với Iran, để xoa dịu Israel.

Trong khi đó, không quân Israel thông báo ngày 17.4 đã tiến hành một cuộc không kích nhằm vào các cơ sở của lực lượng Hezbollah ở Li Băng. Đây là lực lượng thân Iran và từ sớm đã được dự báo sẽ trở thành mục tiêu của Israel khi Tel Aviv bắt đầu những động thái trả đũa vụ tấn công do Iran thực hiện vào đêm 13.4.

Liên quan vấn đề này, Đài Al Jazeera đưa tin khả năng Tel Aviv đáp trả Tehran đang ngày càng gia tăng. Trang tin Axios cũng vừa dẫn lời 2 quan chức Israel cho biết nội các chiến tranh của nước này ngày 15.4 đã xem xét việc điều động Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tấn công đáp trả Iran, nhưng đến tối cùng ngày thì kế hoạch tạm ngưng vì "những lý do tác chiến".

TỔNG HỢP

Liên quan căng thẳng ở khu vực, tờ The Jerusalem Post hôm qua dẫn một số nguồn tin cho biết Tehran đang chuẩn bị cho một cuộc trả đũa tiềm tàng của Tel Aviv nhằm vào lãnh thổ Iran hoặc các lực lượng thân Tehran. Vì thế, Iran được cho là đã đưa lực lượng cấp cao của Hezbollah (Li Băng) và Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) khỏi Syria. Đây là các "cố vấn quân sự" của IRGC và Hezbollah vẫn đồn trú tại Syria để hỗ trợ một số lực lượng quân sự sở tại. Bên cạnh đó, Tehran còn chuẩn bị cho lực lượng không quân sẵn sàng ứng phó các cuộc tấn công tiềm tàng, đồng thời bắt đầu triển khai hải quân hộ tống các tàu thương mại của Iran ở biển Đỏ.

Israel khó "ngồi yên"

Nhận định với Thanh Niên vào ngày 18.4, TS Ian Bremmer, Chủ tịch Eurasia Group (Mỹ) - đơn vị tư vấn và nghiên cứu rủi ro chính trị hàng đầu thế giới, cho rằng: "Israel có lẽ đáp trả bằng cách nào đó để báo hiệu rằng nếu Iran tiến hành những vụ tấn công như đêm 13.4 rạng sáng 14.4 vừa qua thì sẽ không được dung thứ trong tương lai. Tuy nhiên, các thành viên nội các chiến tranh Israel, gồm Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và lãnh đạo phe đối lập Benny Gantz, sẽ cần thời gian để quyết định chính xác thời gian, địa điểm, và làm thế nào để tấn công trở lại". Ông Bremmer cho rằng nội các chiến tranh Israel cần cân nhắc lợi ích của việc trả đũa trước nguy cơ kích động leo thang hơn nữa và khiến các đồng minh của Israel xa lánh.

TỔNG HỢP

Vị chuyên gia đánh giá: "Quan điểm nội bộ Israel đang bị chia rẽ giữa trả thù và kiềm chế. Phe cực hữu đang thúc đẩy một cuộc tấn công mạnh mẽ, ngay lập tức và trực tiếp vào đất Iran, điều này có thể sẽ cần đến sự hợp tác của Mỹ nhưng Washington không muốn can dự vì nếu hành động như vậy sẽ khiến Tehran phản công dẫn đến xung đột lan rộng. Thủ tướng Netanyahu có lẽ sẽ không bận tâm đến một cuộc chiến với Iran hay lôi kéo Mỹ vào, nhưng Lãnh đạo đối lập Gantz và Bộ trưởng Gallant có lẽ muốn một chiến lược phản ứng hiệu quả mà Mỹ có thể ủng hộ, theo cách thức cho phép Tel Aviv xây dựng một liên minh chống Tehran mạnh mẽ hơn, đồng thời tăng sự hỗ trợ quốc phòng của Washington mà không gây ra xung đột toàn khu vực.

Tuy nhiên, theo TS Bremmer, ngay cả khi Mỹ thuyết phục được Israel thì điều đó cũng không có nghĩa là Tel Aviv sẽ "khoanh tay đứng nhìn". "Tối thiểu, Tel Aviv sẽ tấn công các lực lượng ủy nhiệm và tài sản của Tehran bên ngoài Iran. Israel thậm chí có thể thực hiện các cuộc tấn công bí mật và phi sát thương bên trong Iran, chẳng hạn như tấn công mạng hoặc phá hoại hạ tầng. Đây là những kiểu phản ứng mà Tehran có thể sẵn sàng chấp nhận để không leo thang căng thẳng.