Nguy cơ lừa đảo từ tin nhắn 'trên trời rơi xuống'

Khổ sở vì "cơn bão" tin nhắn

Một ngày giữa tháng 12, anh N.N.T, ngụ Q.Tân Bình (TP.HCM), liên tục nhận được tin nhắn từ hệ thống Viettel Post, nội dung thông báo anh có đơn hàng đã được giao thành công. Nghĩ rằng chỉ là tin nhắn nhầm lẫn nào đó, anh T. cũng không để ý. Nhưng liên tiếp nhiều ngày sau, điện thoại của anh T. tiếp tục nhận được hàng chục tin nhắn với nội dung chuyển phát thành công đơn hàng, trong khi anh không hề mua hàng qua mạng. Quá bức xúc, anh T. đã phản ánh tình trạng này đến tổng đài của Viettel Post. Sau khi kiểm tra, nhân viên tổng đài cũng thừa nhận đơn hàng này được giao từ bưu cục tỉnh Hà Giang và nơi nhận là các cơ quan nhà nước. Tuy nhiên việc nhắn tin báo phát nhầm lẫn nhiều lần vào số điện thoại của anh T. thì nhân viên chưa giải thích ngay được và ghi nhận lại để kiểm tra sau.

Phản hồi với PV Thanh Niên về trường hợp này, đại diện truyền thông của Viettel Post cho biết: "Đây không phải là tin nhắn lừa đảo, cũng không phải lỗi hệ thống của đơn vị chuyển phát mà do người gửi đã nhập thông tin chưa chính xác, có thể nhầm lẫn với số điện thoại của người khác. Những trường hợp như vậy cũng thường hay xảy ra và có thể gây phiền nhiễu cho người khác, tuy nhiên đây là lỗi do khách quan nên bản thân đơn vị vận chuyển chưa có cách giải quyết triệt để".

ẢNH: KHANG KA

Trao đổi với PV Thanh Niên về tình trạng nhắn tin nhầm bưu kiện cho người khác, ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm Tư vấn và Đào tạo an ninh mạng Athena, phân tích: "Việc nhầm lẫn số điện thoại giao hàng một cách dày đặc như vậy là hiện tượng không bình thường, bởi vì 1 đơn hàng có thể điền nhầm số, nhưng khó có thể nhầm lẫn hàng loạt đơn hàng với cùng 1 người nhận như vậy. Theo ý kiến cá nhân tôi thì thực tế lâu nay vẫn có nghi ngờ thông tin người dùng bị lộ hoặc bị thu thập ra bên ngoài bởi các đơn vị vận chuyển, vì đây chính là nơi sở hữu rất nhiều thông tin cá nhân của người tiêu dùng. Hiện tượng này có thể do nội bộ nhân viên để lộ lọt thông tin cá nhân và dẫn đến sự cố như trên".

Không chỉ bị nhận tin nhắn không liên quan một cách bất ngờ như vậy, nhiều người còn bị tin nhắn từ số điện thoại lạ spam liên tục về việc "bị từ chối khoản thanh toán cuối cùng của Netflix" và yêu cầu bấm vào đường link để xác nhận thông tin thanh toán. Anh T.M.K, ngụ Q.Bình Thạnh (TP.HCM), cho biết: "Mấy ngày gần đây tôi liên tục nhận được tin nhắn yêu cầu thanh toán Netflix, ban đầu tôi hơi hoang mang vì thực tế gia đình tôi có đăng ký gói Netflix, nhưng khi nhìn kỹ lại thì tin nhắn này từ đầu số cá nhân chứ không phải tổng đài. Tôi không bị mắc lừa làm theo yêu cầu, nhưng tình trạng bị nhắn tin liên tục từ các đầu số 058, 056 như vậy rất phiền phức".

Còn chị N.K, ngụ Q.4 (TP.HCM), thì liên tục bị những cuộc gọi chào mời mua gói cước 4G. "Công việc của tôi khá bận rộn, bất chợt phải nghe những cuộc gọi từ phía tổng đài hoặc các số lạ chào mời dịch vụ, tôi cảm thấy rất khó chịu. Dù đã báo cáo nhiều lần nhưng tại sao vẫn không chấm dứt được tình trạng này và thực sự tôi cũng không biết đó là tổng đài của VinaPhone thật hay là số điện thoại lừa đảo", chị N.K bức xúc nói.

Nguy cơ sập bẫy lừa đảo

Theo thống kê của Bộ TT-TT, trong năm 2024, tổng đài phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác, cuộc gọi lừa đảo (Tổng đài 156/5656) đã ghi nhận gần 1 triệu lượt phản ánh của người sử dụng. Trong đó, có khoảng 185.000 lượt phản ánh liên quan đến tin nhắn rác (chiếm tỷ lệ 22%); 441.000 lượt phản ánh về cuộc gọi rác (52%) và 222.000 phản ánh về các cuộc gọi lừa đảo (26%). Qua kiểm tra, Cục An toàn thông tin (Bộ TT-TT) đã đưa ra thống kê, 25% trong số này là các cuộc gọi nháy máy làm phiền; 20% liên quan đến đòi nợ, tín dụng; 20% là các quảng cáo dịch vụ du lịch, bất động sản... Đáng chú ý, khoảng 15% số phản ánh đến từ các vụ lừa đảo bằng nhiều hình thức như hỗ trợ làm việc trực tuyến (online), điểm danh nhận quà, đầu tư chứng khoán, mạo danh cơ quan nhà nước như công an, tòa án; ngân hàng (NH), điện lực...

ẢNH: KHANG KA

Gần đây, nhiều người dân đã trở thành nạn nhân của các cuộc gọi lừa đảo tinh vi với tình huống giả mạo nhân viên NH gọi điện thông báo mời chào mở thẻ tín dụng. Đối tượng tự xưng là nhân viên của NH, và đọc chính xác thông tin cá nhân như họ tên, số tài khoản, CCCD, địa chỉ, số điện thoại, thậm chí cả số dư tài khoản và biến động số dư gần nhất của người dân. Điều này khiến nạn nhân tin tưởng rằng đó là nhân viên NH thật và không đề cao cảnh giác.

Một chuyên gia an ninh mạng thuộc Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng VN (VNCERT) phân tích: "Lợi dụng thời điểm nạn nhân đang cần tiền gấp và thiếu sáng suốt, kẻ lừa đảo đã đưa ra lời mời hấp dẫn "mở thẻ tín dụng với nhiều ưu đãi", như được giảm giá khi mua hàng, miễn phí thường niên, hạn mức NH cao, lãi suất thấp. Nạn nhân tin tưởng, đồng ý và được yêu cầu cung cấp mã OTP để hoàn tất thủ tục. Ngay khi mã OTP được cung cấp, tài khoản của nạn nhân lập tức bị trừ hết số tiền đang có trong tài khoản. Kẻ lừa đảo hứa sẽ trả lại số tiền đó sau khi cúp máy, nhưng thực tế chúng sẽ chặn số điện thoại và không liên lạc lại".

Đối với những tin nhắn spam từ đầu số cá nhân thông báo về thanh toán Netflix, một chuyên gia an ninh mạng cho biết: "Không chỉ ở VN mà ngay cả nhiều quốc gia khác, hiện tượng mạo danh Netflix để thu thập, đánh cắp thông tin người dùng đã diễn ra đồng loạt. Một số báo cáo cho thấy chiến dịch lừa đảo này đã được phát hiện tại 23 quốc gia, bao gồm Mỹ, Đức, Tây Ban Nha, Úc, Hy Lạp… Mục tiêu chính của chiến dịch này là thu thập thông tin nhạy cảm, đặc biệt là tên đăng nhập, mật khẩu và chi tiết thẻ tín dụng. Khi đã có được những thông tin này, kẻ lừa đảo có thể truy cập tài khoản Netflix của nạn nhân để sử dụng hoặc bán cho bên thứ ba; sử dụng thông tin thẻ tín dụng để thực hiện các giao dịch trái phép…

Hiện tại Netflix cũng có thông báo chính thức về tình trạng này, hãng khẳng định rằng không bao giờ yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như tên đăng nhập, mật khẩu hoặc chi tiết thẻ tín dụng qua tin nhắn hoặc email. Netflix cũng khuyến cáo người dùng không nhấn vào bất kỳ liên kết nào trong những tin nhắn đáng ngờ. Nếu cần kiểm tra trạng thái tài khoản, người dùng nên truy cập trực tiếp vào trang web chính thức của Netflix bằng cách nhập URL vào trình duyệt thay vì sử dụng các đường dẫn không rõ nguồn gốc".