Nhà giáo nhân dân đầu tiên của Bình Định: Người thầy giản dị, giàu lòng nhân ái

Ngày 17.11, tại Cung văn hóa lao động Hữu nghị Việt Xô (Hà Nội), nhà giáo Huỳnh Duy Thủy (62 tuổi, ở TX.Hoài Nhơn, Bình Định), Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Toán học Bình Định, vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nhà giáo nhân dân vì đã có công lớn trong sự nghiệp GD-ĐT. Đây là nhà giáo đầu tiên của tỉnh Bình Định được phong tặng danh hiệu Nhà giáo nhân dân.

40 năm công tác, 45 đề tài khoa học

40 năm công tác trong ngành GD-ĐT, Nhà giáo nhân dân Huỳnh Duy Thủy có 45 đề tài khoa học. Những đề tài ông nghiên cứu có hàm lượng chất xám nhất định. Nội dung đề tài không nằm ở "cái lượng" mà chủ yếu nằm ở "cái chất" của tư duy, được biểu đạt thành hai ngôn ngữ Việt và Anh. Trong đó, nhiều đề tài được xác nhận có tầm ảnh hưởng và khả năng áp dụng trên phạm vi toàn quốc.

ẢNH: NVCC

Ngoài ra, ông còn đạt 5 bằng lao động sáng tạo của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, 3 lần được tôn vinh trí thức tiêu biểu về KH-CN cấp tỉnh. Nhà giáo Huỳnh Duy Thủy còn được nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc, được tặng Huân chương Lao động hạng ba.

Trong thời gian giảng dạy, ông tham gia bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi toán của tỉnh Bình Định và có 38 lượt học sinh đạt giải cấp quốc gia. Nhà giáo Huỳnh Duy Thủy còn là báo cáo viên hội thảo quốc tế "Toán học miền Trung - Tây nguyên" và nhiều hội nghị khoa học các chuyên đề toán học trong toàn quốc...

Niềm đam mê và tình yêu với toán học

Năm 1984, sau khi tốt nghiệp sư phạm, nhà giáo Huỳnh Duy Thủy về quê hương, công tác tại Trường THPT Hoài Nhơn 1 (nay là Trường THPT Tăng Bạt Hổ) đến tháng 5.2017. Từ tháng 6.2017, ông được điều động làm tổ trưởng tổ toán - tin tại Trường THPT chuyên Chu Văn An (TX.Hoài Nhơn) ngay khi trường này được thành lập. Đến tháng 6.2023, nhà giáo Huỳnh Duy Thủy nghỉ hưu theo chế độ.

Trao đổi với PV Thanh Niên trong những ngày giữa tháng 11, nhà giáo Huỳnh Duy Thủy cho biết ông đã có 40 năm trong nghề dạy học và cũng ngần ấy năm "va chạm" với toán học. Hiện nay, dù ở tuổi hưu trí, nhưng mỗi khi tự mình giải được một bài toán thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia, quốc tế, bản thân ông vẫn vẹn nguyên cái cảm xúc lâng lâng khó tả, như thuở thiếu thời. Để tự tạo cho mình niềm vui, cảm hứng, ông tưởng tượng ra rằng, giải một bài toán chẳng khác nào khám phá vẻ đẹp khuất lấp, lý thú và đầy cuốn hút tiềm ẩn trong đó.

Nhà giáo Huỳnh Duy Thủy kể vào những ngày đầu tiên chính thức làm quen với bảng đen, phấn trắng, tập tành làm thầy, ông đối diện với biết bao điều lạ lẫm của những năm tháng đất nước vẫn còn vết tích của chiến tranh. Với tuổi trẻ của ông thời bấy giờ, nhiệt huyết, sự bền bỉ và lòng yêu nước luôn gắn chặt. Ông tự nhủ với lòng mình phải nỗ lực làm được một điều gì đó, dù là nhỏ bé.

ẢNH: HẢI PHONG

Kể từ đó, với chuyên môn của mình, ông đã ấp ủ niềm đam mê và tình yêu với toán học. Ông dần nhận ra những đặc tính kỳ lạ, huyền bí trong toán học. Ví như dãy số Fibonacci được tìm thấy ở vạn vật từ vỏ sò, cây, lá, nhụy hoa, cánh hoa... với vẻ đẹp tự nhiên, hoang sơ, thuần khiết. Và có phải ngẫu nhiên chăng những con số tưởng chừng như khô khan đã trở nên biết biểu lộ cảm xúc trong 411 câu thơ của kiệt tác "Truyện Kiều" của đại thi hào Nguyễn Du.

Nhà giáo Huỳnh Duy Thủy cũng hay làm thơ về quê hương và có viết một số bài hát về mái trường, về tuổi học trò. Đôi lúc "ngẫu hứng" ông lại viết vài câu vọng cổ…

"Thời còn trẻ, tôi rất thích đá bóng, từng là tiền đạo mũi nhọn (cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng) của khoa toán Trường ĐH sư phạm Quy Nhơn, những năm đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước. Trong trận chung kết đầy kịch tính với khoa lý diễn ra vào chiều chủ nhật 20.6.1982, ở phút bù giờ của trận đấu, tôi để bóng chạm tay trong vòng cấm, bị phạt đền, đội nhà thất bại đau đớn. Đến giờ, tôi vẫn còn thấy xót xa, quặn thắt trong lòng", nhà giáo Huỳnh Duy Thủy vừa cười vừa kể.

Người bạn của học sinh

Đối với học sinh, nhà giáo Huỳnh Duy Thủy không chỉ đóng vai trò là người thầy mà còn là người bạn, luôn biết lắng nghe, chia sẻ, hết lòng vì học sinh thân yêu. Ông luôn quan tâm rèn luyện, hình thành cho các em ý chí tự học, khơi dậy nội lực vốn có của tuổi trẻ là sự nhạy bén với cái mới, điều hay. Dạy cho các em có thái độ, thói quen tốt, có văn hóa ứng xử, giao tiếp phù hợp và kỹ năng trong sinh hoạt tập thể, tinh thần hợp tác, biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tạo cho học sinh niềm tin, hứng thú và trách nhiệm cao trong học tập.

Ông luôn biết khai thác và phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của học sinh. Dạy cho học sinh biết cách tiếp cận tri thức, dựa trên hệ thống các suy luận chặt chẽ, tương hỗ nhằm bắc được nhịp cầu, gắn kết được nội dung ẩn giấu với kiến thức cần hướng tới, từ đó tạo được những ý nghĩ mới mang tính bước ngoặt, khác lạ, độc lập và tinh tế trong tư duy. Hướng dẫn cho các em thủ thuật khám phá bài toán dưới những góc nhìn khác nhau, tạo vốn phản xạ, cách diễn đạt bài toán, giúp nâng cao khả năng quan sát, linh cảm, trực giác toán học ngày càng tinh tế.

Tự nhủ luôn giữ gìn lối sống khiêm nhường

Nhà giáo Huỳnh Duy Thủy được biết đến là người có lối sống chân thật, giản dị, giàu lòng nhân ái. Ông đã trích một khoản tiền từ lương hưu của mình để trao quà cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn thuộc các trường: THPT Tăng Bạt Hổ, THPT Phan Bội Châu, THPT chuyên Chu Văn An, THCS Bồng Sơn (TX.Hoài Nhơn) với tổng số tiền mỗi năm là 15 triệu đồng.

"Việc làm này như gửi gắm tình thương và một lời nhắn nhủ, động viên đến các cháu hãy chăm chỉ học tập, vâng lời thầy cô và hướng tới tương lai. Tôi có tâm nguyện sẽ thực hiện việc này, từ nay cho đến cuối đời", nhà giáo Huỳnh Duy Thủy nói.

ẢNH: HẢI PHONG

Nhà giáo Huỳnh Duy Thủy tâm sự: "Tôi đã từng đứng trên bục giảng nhiều năm, rồi cũng đến ngày mình già, đến ngày mình rời bảng đen, phấn trắng. Tuy vậy, tôi vẫn mãi nghĩ về trường, về lớp nơi mà suốt 40 năm qua, tôi đi đi, về về như chính ngôi nhà của mình vậy. Tôi vẫn mãi nghĩ về thầy cô, về học trò như những người thân yêu luôn bên tôi suốt bao năm qua. Trong những tháng ngày ngắn ngủi còn lại của một đời người, tôi tự nhủ với lòng mình luôn giữ gìn lối sống khiêm nhường, chân thật, chuẩn mực, quan tâm chia sẻ với trách nhiệm cao trong ứng xử, trong thực hiện nghĩa vụ của người công dân".

Ông Lê Minh Đức, Phó chủ tịch UBND TX.Hoài Nhơn, cho rằng nhà giáo Huỳnh Duy Thủy là mẫu người đạo đức, có lối sống giản dị, khiêm tốn và gần gũi. Cả cuộc đời giảng dạy, ông đã dạy dỗ nhiều thế hệ học sinh thành đạt, góp phần to lớn cho sự nghiệp trồng người của cả nước nói chung và tỉnh Bình Định nói riêng.