Nhạc sĩ Bảo Chấn: Âm nhạc luôn là 'sân chơi' tao nhã

- Có lẽ người hiểu đúng về tôi nhất là nhạc sĩ Quốc Bảo. Trong cuộc chạy marathon với âm nhạc, tôi đã ngừng chạy không vì lý do nào rõ rệt cả. Cuộc sống này có rất nhiều điều xảy ra, đôi khi không thực sự biết rõ lý do cũng là điều tốt. Sự không rõ rệt ấy đôi khi khiến cho tâm trí mình nhẹ nhàng hơn. Có điều cuộc ngừng nghỉ ấy của tôi kéo dài đến tận bây giờ.

- Tôi và Quốc Bảo chơi thân nhau từ những năm 1990, lúc Bảo còn ngôi nhà riêng ở cư xá Lữ Gia (TP.HCM). Ngôi nhà ấy, hàng ngày bên tách cà phê, chúng tôi "biết" về nhau khá rõ. Tuổi nghề và tuổi đời Bảo kém xa tôi, nhưng tài năng, sự tinh nhạy, trí thông minh thì Bảo tuyệt vời. Ngày ấy Bảo promote (lăng xê - NV) cho các ca sĩ mới nổi như Mỹ Tâm, Hà Trần và vài người khác nhưng Bảo còn một khả năng xuất chúng nữa là viết ca từ cực nhanh và siêu (nhiều ca khúc nhạc phim của tôi do Bảo viết lời giúp). Sự thấu hiểu nhau, nét đồng điệu khi chúng tôi thực hiện vài dự án chung với nhau nhiều đến nỗi bạn gọi là tri kỷ cũng không sai! Thỉnh thoảng nghe lại album B.C do Bảo biên tập cho Phương Nam Phim, tôi vẫn còn cảm động lắm. Chỉ lần duy nhất tôi bực mình khi Bảo yêu cầu tôi hát nháp bài của chính mình cho ca sĩ Thủy Tiên (hiện định cư ở Mỹ) tập cho nhanh. Thế là tôi lao vào hát say sưa, chẳng để ý sao thu nháp mà studio reset kỹ vậy! Về sau, khi phát hành mới hết hồn! Hóa ra ông "trời đánh thánh vật" đã cắt ráp nhét giọng tôi vào album cho nó "lạ"! Thành ra song ca Thủy Tiên - Bảo Chấn mới "ôi" chứ! (cười).

Nhạc sĩ Bảo Chấn trong buổi họp báo ra mắt CD Những tình khúc Bảo Chấn của ca sĩ Nguyễn Hải Yến vào tháng 11.2018

- Thời điểm đó đúng là vào năm 2009, tôi đã trải qua cú sốc đau đớn, bởi mất đi Bảo Phúc. Với tôi, cậu ấy không chỉ là người em cùng huyết thống mà còn là người bạn nghề thân yêu. Bởi hai anh em tôi cùng học trường âm nhạc thuở bé, cùng viết chung nhiều ca khúc nhạc phim. Sau này cùng đi đàn dancing, phòng trà cả chục năm. Nên sự ra đi của Phúc đã giáng một đòn chí tử lên mọi cảm xúc của tôi.Và tôi ngừng nghỉ cũng chỉ vì lẽ ấy thôi.

- Thật ra chẳng có cú hích nào cả. Âm nhạc là thuộc tính. Tôi vẫn nghỉ ngơi chứ không hẳn là quay lại.

- Đơn giản lắm. Tôi chăm sóc con cháu. Đó là những niềm vui thường nhật của tuổi già mà, thỉnh thoảng “talk show” với bạn bè.

- Tôi không có nhu cầu trình làng nữa. Nếu có sáng tác thì chỉ để dành chơi thôi. Nói thật là cũng có những lúc tôi muốn viết nhưng rồi lại lười quá. Hơn nữa diện mạo ca khúc của tôi đã khắc họa hơn chục năm qua, thêm vào nữa làm gì.

Họ không thành công vì họ thể hiện bài hát theo tâm cảm chủ quan của tôi. Mà thật ra, họ nên và phải hát theo đúng tâm cảm của họ khi hiểu bài hát chứ không phải hiểu tôi

- Thật ra đó chỉ là một mớ kỷ niệm lung tung kéo tôi vào bài hát, không có gương mặt nào cụ thể cả. Nếu mỗi ca khúc là một người tình cụ thể thì… xong phim (cười).

- Dù thế nào thì tôi luôn là người biết ngừng lại rất nhẹ nhàng nên không có điều gì hối tiếc cả.

- Khi đến với “cuộc chơi” âm nhạc, tôi luôn tâm niệm đây là một “sân chơi” tao nhã nên đã “sống” với “người tình âm nhạc” ấy một cách thoải mái, nhẹ nhàng, không bị những sân si của cuộc đời chen vào. Nên tôi chưa bao giờ ân hận hay hối tiếc khi còn ở trong “cuộc chơi” ấy hoặc đã rời đi.

Trong phòng thu cùng với nhạc sĩ Quốc Bảo

- Đó là một thị trường khác xa thời của tôi. Âm nhạc văn minh hơn, kỹ thuật hơn. Nhưng điều quan trọng tôi nhìn thấy ở họ chính là sự tự tin.

Nhạc sĩ Bảo Chấn tên đầy đủ là Nguyễn Phúc Bảo Chấn, sinh năm 1950, thuộc dòng dõi hoàng tộc ở Huế. Ông là một trong những nhạc sĩ thế hệ đầu của nhạc trẻ VN sau thời kỳ đổi mới và bắt đầu hoạt động âm nhạc, sáng tác đầu thập niên 1980. Nhạc sĩ Bảo Chấn là một trong những người tiên phong ở lĩnh vực hòa âm phối khí tại VN. Tên tuổi của ông gắn liền với giai đoạn hưng thịnh của chương trình Làn sóng xanh. Và những sáng tác của ông luôn đứng đầu bảng xếp hạng âm nhạc ở thời kỳ huy hoàng của nhạc nhẹ VN những năm 1990, góp phần đưa tên tuổi Lam Trường, Hồng Nhung lên hàng ngôi sao của làng nhạc Việt. Những ca khúc của Bảo Chấn được biết đến nhiều nhất: Tình thôi xót xa, Nỗi nhớ dịu êm, Bên em là biển rộng, Hoa cỏ mùa xuân, Một ngày mùa đông, Và cơn mưa tới, Đêm nay anh mơ về em…

- Khi họ tìm đến tôi để xin hát ca khúc của mình, tôi xem đó là một sự thú vị. Bởi tôi có thể “ngắm” tâm của họ ra sao khi họ hát bài của mình. Tôi nói thế này để bạn hiểu rõ hơn nhé: Mới đây khi tìm nghe ca khúc nhạc Pháp thập niên 1970, một bài hát lừng lẫy thuở ấy như bài Paroles, paroles do Dalida hát (Alain Delon đọc parole). Sau đó tôi lục tìm cover bài này do các ca sĩ thuộc hàng cháu hát lại như Celine Dion, Stella Djanni, hay ca sĩ Singapore gốc Nhật Bản - Akiko, tất cả đều thể hiện rất xuất sắc. Họ hát không ai giống ai nhưng sức hấp dẫn, cảm động thì giống hệt nhau. Tôi thầm nghĩ 2 tác giả của bài hát trên là Giancarlo Del Re và Leo Chiosso chắc sẽ rất hài lòng với các bài cover này. Tôi so sánh như thế để thấy rằng các bạn trẻ bây giờ rất tài năng. Và âm nhạc vốn có tâm hồn. Nghệ sĩ luôn là những tâm hồn nhạy cảm, đa cảm nên họ luôn biết cách làm thế nào để chuyển tải cảm xúc vào bài hát theo cách này hoặc cách khác với kỹ thuật, khả năng của họ. Họ cũng chính là những người góp phần làm “sống” lại một cách sinh động những bài hát một thời với những tư duy âm nhạc mới.

- Tôi ngưng viết nhạc lâu rồi!

- Bây giờ, khi nhìn lại quá trình hoạt động thời ấy, mới thấy sự chủ quan đã gây ra sai lầm như thế nào. Tôi cũng có hướng dẫn cho một vài giọng ca (xin không nêu tên). Tất nhiên là rất mong sự thành đạt sẽ đến với họ. Tôi hướng dẫn họ theo trào lưu mà mình thích nhất, hoặc cho là tốt nhất. Rốt cục, họ không phát triển thêm tẹo nào, làm tôi tức điên lên! Sau này, luống tuổi hơn, tôi mới hiểu: Họ không thành công vì họ thể hiện bài hát theo tâm cảm chủ quan của tôi. Mà thật ra, họ nên và phải hát theo đúng tâm cảm của họ khi hiểu bài hát chứ không phải hiểu tôi. Cũng may, đa số họ thành danh khi tự bươn chải, tự mình leo dốc. Bài học ấy thú vị và theo tôi suốt đời.

- Không, đó là thời gian bận rộn vì tôi thực hiện giùm album hoặc chương trình cho bạn bè, học trò và người quen cũ thôi. Thật ra cũng không nhiều nhặn gì đâu. Làm được chuyện gì mà cảm giác thấy vui, liên quan đến âm nhạc và giúp được họ thì tôi cũng ít khi từ chối.

- Tôi rất hoan nghênh (cười).

- Các anh Dương Thụ, Phú Quang, Nguyễn Cường… vẫn còn hoạt động. Tôi thì không, vì thôi việc lâu rồi.

Ảnh: NVCC Âm nhạc và con người anh đẹp đẽ, ngăn nắp Tôi là fan của anh Bảo Chấn (1985 đến 1990) rồi sau đó là đồng nghiệp (sản xuất âm nhạc, sáng tác). Nghệ sĩ Việt có sự nghiệp ngắn hơn nhiều so với các nghệ sĩ Âu Mỹ nên tôi biết thể nào anh Chấn cũng dừng lại. Nhưng đó là cái dừng hiểu biết, khôn ngoan: khi ta thấy mệt với nghề thì nên dừng. Tôi cũng kịp mời anh vào studio thu một ít nhạc gọi là "tiếng đàn Bảo Chấn mới nhất mà ta được nghe", để mai mốt có người tìm kiếm làm tư liệu thì còn có cái cho họ nghe. Anh Chấn còn phát hành một album do Võ Hạ Trâm hát nữa. Khép lại sự nghiệp thế là đẹp đẽ. Chúng tôi không phải lúc nào cũng gặp nhưng luôn dõi theo. Anh Bảo Chấn nói sao thì viết vậy. Âm nhạc và con người anh ấy đẹp đẽ, ngăn nắp. Nói thật nếu không có những đàn anh như anh Chấn, chúng tôi chẳng biết lấy đâu ra giáo khoa để mà học. Anh ấy giỏi quá, lại tốt tính không "giấu nghề" như đa số người làm văn nghệ. Nhạc sĩ Quốc Bảo Ảnh: NVCC Không ủy mị mà rất gần gũi Nhạc sĩ Bảo Chấn là người rất duyên dáng, dí dỏm và yêu nghệ thuật. Yến nhớ mãi nụ cười, ánh mắt của chú khi kể lại những câu chuyện xưa cũ, lấy bối cảnh để viết nên những ca khúc. Dù vậy nhạc của chú ấy viết không hề ủy mị mà rất “bình dân” gần gũi như chính con người chú ấy. Cảm xúc của một người nghệ sĩ rất quan trọng nên Yến không thấy tiếc khi chú dừng lại. Bởi trước đó chú đã có một chặng đường dài để viết nên những bản nhạc đình đám. Và bây giờ chú Bảo Chấn sẽ luôn an yên với cuộc sống hiện tại. Ca sĩ Nguyễn Hải Yến