Nhạc sĩ Dương Thụ và 3 bóng hồng trong âm nhạc

Điều thú vị nữa ở các tác phẩm của Dương Thụ, dù ông nói những bóng hồng trong ca khúc của ông chỉ là “trừu tượng, ước lệ”, nhưng với ca khúc Cho em một ngày, Vẫn hát lời tình yêu…, những giọng hát được gọi là “diva nhạc Việt” như: Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh… mang lại nguồn cảm hứng lớn cho ông. Những câu chuyện nhỏ, vui về ba “bóng hồng” này được chính nhạc sĩ Dương Thụ kể lại trong cuộc trò chuyện với ông.

Trong số rất nhiều ca khúc được đông đảo khán giả yêu thích của Dương Thụ như: Mặt trời êm dịu, Bài hát ru cho anh, Tiếng sóng, Tháng tư về, Hơi thở mùa xuân, Họa mi hót trong mưa, Nghe mưa, Gọi anh..., chúng tôi chọn 2 ca khúc Cho em một ngày, Vẫn hát lời tình yêu - được xem là đỉnh cao và nổi tiếng bậc nhất không chỉ của Dương Thụ mà cả trong số những ca khúc hot thời điểm nhạc Việt lên ngôi những năm 1997 - 2000, để trò chuyện cùng nhạc sĩ.

Giọng bồi hồi, xúc động nhưng cũng thật hóm hỉnh, ông cho biết: “Ai cũng nghĩ tôi sáng tác Cho em một ngày là cho một cô nào đó hay nói hộ ai, nhưng thật sự tôi không viết bài hát này cho ai hết, cũng không nói hộ nỗi lòng của cô nào. “Em” trong ca khúc mang tính biểu tượng, không có giới tính, không cần phải là đàn ông hay phụ nữ. Tôi sáng tác bài hát này để nói đến ý: trong tình yêu không thể sở hữu nhau vì ai cũng còn nhiều mối quan hệ khác trong đời sống, nhưng một khi đã yêu là phải thật. Xin chỉ một ngày cho em, khiêm tốn thôi, không đòi hỏi phải răng long đầu bạc suốt đời, nhưng “một ngày” đó phải là cảm xúc thật của tình yêu”.

Cho em một ngày được sáng tác vào năm 1986, thời điểm nhạc sĩ Dương Thụ sống trong ngôi nhà nhỏ ở khu ngã ba Ông Tạ - đường Cách Mạng Tháng Tám, TP.HCM. Nhạc sĩ kể, thời đó và cả trước đó nữa, ông sáng tác nhiều ca khúc nhưng cũng… buồn vì ít có ca sĩ hát cũng như khán giả chưa thấy thích những sáng tác của ông, mà chỉ toàn thích nghe nhạc Phú Quang. Là bạn thân với nhạc sĩ Phú Quang, nên cả hai có làm album chung Em đi qua tôi năm 1990, rồi đêm nhạc Nửa thế kỷ bài hát Việt Nam năm 1994, thế nhưng nhạc của Dương Thụ thời ấy vẫn chưa được nhiều khán giả thích. Dương Thụ chia sẻ: “Lúc đó tôi thấy nản lòng vì rất tha thiết với âm nhạc Việt Nam, nhưng khán giả chưa thích và bản thân lại đang bệnh, cũng như buồn vì con gái mất do bệnh nặng, nên tôi đã quyết định mua mảnh đất ở Bắc Ninh, chuyển về sống hẳn ở đấy đến cuối đời cùng với vợ mới cưới (nhà báo Thủy Phạm), xem như quy ẩn không làm gì liên quan đến âm nhạc nữa. Thế rồi, chính Hồng Nhung là người đã khiến tôi có sự trở lại bằng cú gọi điện thoại cho hay ca khúc Cho em một ngày mà cô ấy hát đang rất được khán giả yêu thích ở Sài Gòn”.

“Tôi hàm ơn Hồng Nhung đến bây giờ vì lẽ đã làm cho tôi cảm thấy ấm lòng trong thời điểm tôi lạc lõng với âm nhạc. Vì thế ca khúc Cho em một ngày cũng là một ca khúc có kỷ niệm đặc biệt đối với riêng tôi, vì chính nó đã khiến tôi trở lại Sài Gòn sống từ năm 1997 đến nay, với những hoạt động âm nhạc liền mạch: album Nghe mưa 1, 2, show xuyên Việt Nghe mưa cùng Bảo Chấn…”.

Ca sĩ Thanh Lam (trái) và Hồng Nhung - Ảnh: Thiên Anh

Một điều thật tréo ngoe khi Thanh Lam là người hát ca khúc Cho em một ngày đầu tiên, trong album Em đi qua tôi năm 1990, nhưng Hồng Nhung lại là người làm ca khúc này nổi nhất, được khán giả yêu thích với bản hòa âm của nhạc sĩ Nguyễn Hà và tài năng đệm đàn guitar của Vĩnh Tâm. Thế nhưng ở bảng xếp hạng Làn sóng xanh 1998, Thanh Lam lại là người được bình chọn và đã thể hiện ca khúc này trong băng đĩa hợp tuyển những ca khúc hay nhất của Làn sóng xanh. Rồi ngay cả live show riêng đầu tiên của ca sĩ nhạc Việt, Thanh Lam cũng chọn tên chương trình của mình là Cho em một ngày xem như đóng dấu mình với ca khúc này.

Nhạc sĩ Dương Thụ nói vui: “Tôi có ba cô ca sĩ ruột là Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, hát đều hay những ca khúc của tôi, nhưng cô Nhung khôn khéo nhất. Chuyện về ba cô này cũng vui. Vì thân tình, Thanh Lam hay nói với tôi: cái Nhung hay lấy bài của cháu, cả Cho em một ngày lẫn Đánh thức tầm xuân…, tôi nói lại tôi viết không cho ai hết, ai hát thì hát thôi. Thật sự Hồng Nhung hát nhạc của tôi đúng chất trong sáng, mộc mạc, giản dị nhất; cô ấy còn khéo léo biết cách trò chuyện với khán giả để đưa ca khúc đến gần với khán giả hơn, rồi lại tìm người hòa âm phối khí cho ca khúc mang màu sắc riêng biệt, thu hút khán giả nữa. Như với ca khúc Vẫn hát lời tình yêu, tôi sáng tác năm 1993, đúng là viết riêng cho Mỹ Linh, nhưng không phải vì tôi yêu thương cô Linh, mà tôi tưởng tượng ra một câu chuyện dành cho cô ấy với ca từ nữ tính mà ai cũng nghĩ sao tôi có thể “hóa thân” được: Đừng xa vội xa em, vội sớm câu vĩnh biệt. Giận chi giận chi em… Đã biết em để mất anh rồi. Tiếng chim ngừng hát bên trời. Đã biết yêu là vẫn thế rồi. Trái tim còn mãi hát lời tình yêu. Lúc ấy, Hồng Nhung nghe Mỹ Linh hát, thấy thích ca khúc này quá nên nói đùa với tôi bài này Linh hát chưa hợp đâu, phải để cháu hát. Sau này, Hồng Nhung hát lại ca khúc này đúng là rất hay và tên tuổi cũng gắn liền với Vẫn hát lời tình yêu hơn là Mỹ Linh. Tôi rất ưng ý với album riêng chỉ hát toàn nhạc Dương Thụ của Hồng Nhung phát hành năm 1999. Nói vui về chuyện ba cô diva thôi, chứ ai tôi cũng yêu quý, và ai cũng có chất riêng mà tôi thích. Nhưng rõ ràng Hồng Nhung là người quyết liệt chọn lựa những sáng tác của tôi để hát nhiều nhất, ra nhiều album Dương Thụ và để lại dấu ấn với khán giả nhiều nhất khi hát những ca khúc của tôi”.

Hồng Nhung chia sẻ: “Tôi may mắn được bắt đầu sự nghiệp bằng âm nhạc của chú Thụ, rất hợp với lối hát và lối thể hiện cảm xúc của mình. Điều hạnh phúc nhất của người nghệ sĩ là được khán giả yêu mến mình với tính cách âm nhạc riêng của mình. Và nhạc Dương Thụ vẫn luôn là một gia tài trong con đường âm nhạc gắn liền với cái tên Hồng Nhung”.

“Tôi "tìm thấy" Hồng Nhung năm cô ấy 16 tuổi và nghĩ Nhung là “của hiếm” khi hát rất trong sáng, mộc và rất đương đại. Mỹ Linh thì tôi phát hiện trong Liên hoan nhạc nhẹ toàn quốc năm 1993 tại Đà Nẵng. Khi về Hà Nội, tình cờ gặp ở ngã tư, với tiếng reo: “Chú Thụ!” của Mỹ Linh. Ấn tượng “tóc ngắn, mắt bồ câu sáng ngời” tôi đã chuyển vào trong lời bài hát Tóc ngắn viết cho Mỹ Linh. Còn Thanh Lam gắn bó với tôi từ rất sớm, chỉ sau Hồng Nhung vài năm. Năm 1989 thu âm album Em đi qua tôi, Lam không nắm được tiết tấu trong những bài tôi viết, khi thu khó chịu với tôi ra mặt, vậy mà sau này lại gắn bó và xem như chú cháu ruột” - nhạc sĩ Dương Thụ