Những ngày rong ruổi qua vùng cao tỉnh Quảng Nam, Thừa Thiên-Huế để thực hiện loạt phóng sự Đại ngàn ly kỳ truyện, bên cạnh chứng kiến sự thay da đổi thịt của các bản làng, tôi nhận thấy những hủ tục vẫn dai dẳng tồn tại, ám ảnh không biết bao thế hệ.
Nếu như ở đồng bào Cơ Tu (H.Tây Giang, Quảng Nam), hủ tục “trả đầu người” đã lùi vào dĩ vãng thì với đồng bào Tà Ôi, Pa Kôh ở H.A Lưới (Thừa Thiên-Huế), hủ tục trả thù lẫn nhau bằng chất kịch độc - “thuốc thư” dường như vẫn còn tồn tại, với nhiều câu chuyện ly kỳ. Xã hội ngày càng hiện đại cùng với nỗ lực xóa bỏ, xây dựng đời sống văn minh của chính quyền địa phương, hy vọng một thời gian ngắn nữa, “thuốc thư” sẽ được loại trừ hẳn, thậm chí không còn gợi nhớ mỗi khi nhắc về cộng đồng cư dân A Lưới.
 |
Nhổ bỏ cây lá ngón - hình thức tuyên truyền bài trừ hủ tục mà H.Nam Trà My đang thực hiện |
HOÀNG SƠN |
Lo lắng nhất có lẽ là hủ tục phá nhà “người chết xấu” của đồng bào Xê Đăng (H.Nam Trà My, Quảng Nam). Bởi bất chấp những nỗ lực của chính quyền địa phương, hủ tục vẫn bén rễ sâu vào ý thức của người dân rồi âm thầm xảy ra mỗi khi làng nào đó có người “chết xấu” (như: người thân giết hại nhau, tai nạn, tự vẫn…).
Nhận thấy căn nguyên cái “chết xấu” đa số đến từ việc uống rượu, chính quyền H.Nam Trà My đã nỗ lực ngăn rượu độc tuồn vào các làng. Nhưng làm sao xuể khi “văn hóa” uống rượu ngấm sâu vào cộng đồng người Xê Đăng? Các xã ra sức tuyên truyền, nhất là mỗi khi nghe làng nào đó có cái “chết xấu”, nhưng cũng không xuể. Như một vị lãnh đạo xã nhìn nhận: cán bộ vận động người dân nhổ cây lá ngón mọc hoang, dù rất hình thức, nhưng nếu không làm thế thì không còn cách nào tốt hơn để thay đổi suy nghĩ tiêu cực của người dân.
Cuộc chiến với hủ tục sẽ còn rất dài. Việc xóa bỏ hủ tục được đặt niềm tin vào thế hệ trẻ bởi chính các em - người bản địa, hiểu và thấm những hủ tục - một khi đứng dậy phản kháng thì may ra mới thành công.
Bình luận (0)