Các tham luận tại hội thảo ngày 22.9 vừa qua nêu một vấn đề khiến nhiều người ngạc nhiên: Du khách muốn đến tham quan một số di tích liên quan đến Yersin phải trải qua một hành trình nhiêu khê, nhất là với khu mộ Yersin và đỉnh Hòn Bà - nơi vị bác sĩ trồng thực nghiệm các loại cây để bào chế thuốc chữa bệnh.
Bác sĩ A.Yersin là một danh nhân văn hóa, song quản lý những di sản và cả tài sản của ông lại thuộc về ngành y tế, cụ thể là Viện Pasteur Nha Trang và Viện Vắcxin Nha Trang. Phần mộ của Yersin được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia từ năm 1990 nhưng mãi đến năm 2005, ngành văn hóa mới xin trùng tu ngôi mộ và lại gặp những cản ngại từ ngành y tế! Đến năm 2012, phần mộ của Yersin mới được bàn giao cho Trung tâm bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa quản lý. Thế nhưng, để đến tham quan phần mộ của ông, du khách lại phải đi qua phần đất thuộc sở hữu của Viện Pasteur Nha Trang, phải “xin phép” bảo vệ của Viện Pasteur Nha Trang và họ mở cổng mới được vào. Chính vì sự nhập nhằng trong khâu quản lý này mà con đường 800 m từ QL1A dẫn đến mộ Yersin không được sửa sang, trông rất hoang tàn.
GS-TSKH Nguyễn Thị Thế Trâm, Chủ tịch Hội Ái mộ Yersin tỉnh Khánh Hòa, kiến nghị: “Trong lúc chờ tỉnh mở một con đường khác đến phần mộ Yersin, tôi đề nghị Viện Pasteur Nha Trang nên giao cho hội quản lý và chịu trách nhiệm trong việc đưa khách đến tham quan, tránh tình trạng khóa cổng gây nhiêu khê như thời gian qua”.
Trong khi đó, Hòn Bà ở độ cao trên 1.500 m, được ví như một Đà Lạt thu nhỏ. Nơi đây, bác sĩ Yersin từng dựng ngôi nhà và ở lại nhiều năm, di thực một số loài cây lên đây để trồng thực nghiệm, bào chế thuốc chữa bệnh, tiêu biểu là cây canh ki na chữa bệnh sốt rét. Năm 2003, tỉnh Khánh Hòa đầu tư làm một tuyến đường nhựa 38 km lên đỉnh núi này. Năm 2010, tỉnh giao cho Công ty Yasaka Sài Gòn - Nha Trang quản lý và khai thác du lịch. Công ty đã phục chế ngôi nhà của Yersin và một số vật dụng như giường, tủ, bàn làm việc… của ông và Hòn Bà trở thành một địa chỉ tham quan của du khách. Tuy nhiên, một số công trình xây dựng như bể chứa nước, nhà ăn, bungalow trên đỉnh Hòn Bà của công ty đã bị Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà “thổi còi” và tham mưu cho UBND tỉnh Khánh Hòa phạt với số tiền 125 triệu đồng hồi năm 2012.
Trước nguy cơ “quản không nổi”, năm 2016, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà dựng barie dưới chân núi và chính thức “cấm cửa” du khách tham quan. Tuyến đường lên Hòn Bà cũng như các công trình liên quan đến bác sĩ Yersin trên đỉnh núi này hiện rơi vào tình cảnh hoang phế.
Bình luận (0)