Nhớ bánh lăn xứ Quảng ngày Tết

Bánh lăn là một món ăn đặc biệt in sâu trong tâm trí người Quảng quê tôi. Trong những ngày Tết, bánh lăn được nhiều người đặt trên bàn thờ gia tiên một cách trang trọng. Bánh để được lâu mà không sợ bị hư hay ngả màu, nên còn được dùng làm món quà đặc sản cho người xa nhà, lâu ngày mới có dịp về quê ăn Tết.

>> Cua đá vùng cao xứ Quảng
>> Ăn bánh đập xứ Quảng ở Sài Gòn

Khi hương vị Tết bắt đầu len lỏi và dần tràn ngập các nẻo đường, ở khắp vùng quê Quảng Nam, nhiều nhà bắt tay vào làm bánh lăn. Nguyên liệu chính là nếp thơm dẻo, được chọn lựa từ mùa trước, đem phơi khô cất kỹ. Đặc biệt không thể thiếu những phụ liệu hái từ vườn nhà như cà chua, một ít quất, cà rốt, bí đao, gừng, chuối và mấy trái dứa.

Trong mâm cơm ngày tết, giữa bao nhiêu món nem, giò, chả, thịt, bánh chưng hay bánh tét... bao giờ vẫn thế với má tôi, lại xem trọng đĩa bánh lăn dù đây là món “nghèo” nhất trong các món bánh dành để cúng tổ tiên - Ảnh: Thanh Ly

Nếp trước khi sàng sảy cẩn thận phải mang ra phơi dưới nắng giòn. Má tôi thức dậy từ canh ba, khi ngoài trời còn đẫm sương đêm để quạt đỏ bếp than hồng rồi rang từng mẻ nếp, sau đó xay hoặc giã mịn thành bột. Má thường dặn dò chúng tôi: “Khi rang nếp giữ lửa vừa, nếu rang lâu quá hạt nếp sẽ cứng, nhưng nếu nhanh quá thì hạt nếp còn sống khi giã sẽ bị nhão”. Tiếp theo, má tỉ mẩn chỉ cho chúng tôi cách xắt cà chua, quất, cà rốt, bí đao, dứa, gừng, chuối ép ra từng lát mỏng. Các nguyên liệu xắt xong cho vào chảo cùng một ít đường, rim với lửa nhỏ đến khi đường đặc quánh, những lát trái cây săn lại thành mứt dẻo. Tiếp tục nấu nước đường theo tỷ lệ phù hợp. Đợi nước đường nguội, má nhẹ nhàng rây bột nếp vào xoong nước đường, dùng vá khuấy, trộn bột cùng mứt cho đều tay đến khi bột dẻo, nước đường thấm vào bột là được.

Cuối cùng má nhanh tay đổ bột ra chiếc mâm, dùng tay nén bột thành khối trụ tròn, lần lượt xếp xen kẽ các loại mứt cà chua, mứt thơm, mứt gừng, mứt quất, mứt bí đao và mứt cà rốt đã rim lên một nửa mặt bánh. Sau đó đắp miếng bột khác lên lăn kín phần nhân theo hình trụ đã định.

Cùng với những món khác, bánh lăn đã góp phần giúp cho món ngon miền quê ngày Tết thêm phong phú. Trong mâm cơm ngày Tết, giữa bao nhiêu món nem, giò, chả, thịt, bánh chưng hay bánh tét... bao giờ vẫn thế với má tôi, với người dân quê tôi lại xem trọng đĩa bánh lăn dù đây là món “nghèo” nhất trong các món bánh dành để cúng tổ tiên.

Phan Thị Thanh Ly