Những bí ẩn của 'Quốc vương xứ Sedang'

Tác giả Lê Nguyễn kể: “Mayréna là con trai của một sĩ quan thủy quân lục chiến. Vào quân ngũ từ rất sớm nên năm 20 tuổi y đã có mặt trong đạo quân viễn chinh Pháp ở Nam kỳ. Sau khi “ra quân” y về nước lấy vợ rồi lại tái ngũ trong chiến tranh Pháp - Phổ năm 1870. Xong trận mạc, Mayréna lang bạt qua VN. Từ cuộc gặp gỡ định mệnh với Toàn quyền Đông Dương Constans, với đầu óc thông minh cùng với sự giảo hoạt, Mayréna đã thành công trong việc tập hợp, kết nối các sắc tộc ở cao nguyên miền Trung dưới ngọn cờ của Pháp”.

Cuối tháng 5.1888, Mayréna lên Kon Tum, bắt đầu tiếp cận với những buôn của người Sedang sinh sống, thời điểm mà các giáo sĩ Pháp vẫn chưa tới đây được. Thông qua hai nhân vật uy tín là cha Irigoyen và Mercurol mà y được người Bahnar trong vùng thừa nhận là Tonul - Tom (Chủ tịch liên minh). Rồi bằng trận đấu gươm nảy lửa với một người buôn trưởng tên Liêu mà Mayréna được người Sedang ở đây cho rằng “ông là đấng cứu thế được thần linh cử đến” rồi tôn vinh y thành vị quốc vương như... từ trên trời rơi xuống.

“Quốc vương xứ Sedang” có niên hiệu là Marie đệ nhất, tiến hành công bố bản hiến pháp của vương quốc gồm 11 điều khoản có chữ ký đồng thuận của 42 buôn trưởng tại đây, với lá quốc kỳ màu xanh điểm bông cúc trắng. Sự kiện này được Toàn quyền Đông Dương gửi thư khen ngợi nên càng khiến cho Marie đệ nhất yên tâm củng cố “ngai vàng” và xây dựng “triều đình”. “Quốc vương xứ Sedang” bổ nhiệm nhiều người thân cận làm Thượng thư Bộ Ngoại giao kiêm quốc phòng, Đại giáo sĩ tư tế cho nhà vua và tất nhiên còn có cả... hoàng hậu. 

Điều khá thú vị là ngay từ năm 1888, “quốc vương” đã ban bố hàng loạt sắc lệnh mà một số trong đó tưởng chỉ có ở thời hiện đại bây giờ: Sắc lệnh ngày 21.6 chia vương quốc thành 5 tỉnh, dưới quyền cai trị của 5 thống đốc; Sắc lệnh ngày 5.7 quy định đồng phục quân đội (áo đỏ, quần trắng); Sắc lệnh thành lập bưu chính trong vương quốc; Sắc lệnh tuyên chiến với sắc tộc Djarai ngày 5.8 và Sắc lệnh bổ nhiệm các tổng lãnh sự, lãnh sự tại Luân Đôn (Anh), Marseille (Pháp), Bruxelles và Ostende (Bỉ)..., đồng thời xúc tiến hội đàm với đại diện Vương quốc Xiêm để tách họ ra khỏi tầm ảnh hưởng của người Đức từ phương xa đến. Vị “quốc vương” này còn thân chinh vượt 300 km qua Bassac (Lào) hội kiến với vua xứ sở triệu voi tìm “người anh em” để chống lại sự đe dọa từ bên ngoài.