Những đề xuất để đưa đất nước vươn lên mạnh mẽ

Trước thềm của chương trình Thủ tướng Chính phủ gặp mặt và đối thoại với thanh niên, bạn trẻ trên nhiều lĩnh vực đã gửi đến những tâm tư, nguyện vọng, đặc biệt là các đề xuất về sức đẩy lớn của khoa học, công nghệ để đưa đất nước vươn lên mạnh mẽ.

Phát triển, thu hút và giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22.12.2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ (KH-CN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển nghiên cứu KH-CN và đổi mới sáng tạo. Để thực hiện hiệu quả nghị quyết, thực tiễn đặt ra yêu cầu phát triển mạnh mẽ nhiều nguồn lực cho hoạt động nghiên cứu KH-CN và đổi mới sáng tạo. Thông qua Nghị quyết 193 của Quốc hội với 7 cơ chế đặc biệt, đã thể hiện rõ sự quyết tâm cũng như quan điểm chỉ đạo đúng đắn của nhà nước, đặc biệt ở cơ chế "chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu" chắc chắn sẽ tạo đột phá lớn cho hoạt động phát triển KH-CN và đổi mới sáng tạo.

ẢNH: NVCC

Tuy nhiên, tôi kiến nghị cần có cơ chế thẩm định và đánh giá chất lượng nghiên cứu một cách khách quan, khoa học, đồng thời phân bổ kinh phí theo từng giai đoạn dựa trên kết quả đầu ra. Điều này nhằm đảm bảo việc sử dụng nguồn lực đúng theo tinh thần "Tinh - gọn - mạnh, hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả" mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề ra. Ngoài ra, Chính phủ cũng cần chú ý đến hoạt động bồi dưỡng, phát triển cũng như thu hút và giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao, cụ thể là thông qua các chính sách học bổng, khuyến khích học tập và đầu tư cho nghiên cứu khoa học dành cho các nhà khoa học trẻ, giảng viên và sinh viên tại các trường ĐH trong thời gian tới. Những đề xuất trên đóng vai trò bổ sung và hoàn thiện hơn nữa chính sách để có thể phát triển nguồn nhân lực và vật lực cần thiết cho hoạt động phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

PGS-TS Lê Thanh Long

(Phó trưởng phòng Công tác sinh viên, Trường ĐH Bách khoa, ĐH Quốc gia TP.HCM)

Cần cơ chế, chính sách giải quyết cái khó cho người trẻ khởi nghiệp

Trong giai đoạn vươn mình của dân tộc, người trẻ nói chung và người trẻ khởi nghiệp nói riêng có rất nhiều tâm tư muốn gửi đến Thường trực Chính phủ, đặc biệt là Thủ tướng. Trong giai đoạn còn khó khăn như hiện nay thì đâu đó vẫn còn nhiều tiềm năng đột phá có thể khai thác dành cho người trẻ khởi nghiệp, lập nghiệp. Trong giai đoạn hiện nay, cái doanh nghiệp khởi nghiệp có là sức trẻ, bộ máy tinh gọn, có thể khai thác thị trường ngách, đủ tư duy và tầm nhìn vươn đến mọi khách hàng trong và ngoài nước. Ngoài ra, có thể làm việc với các đối tác xuyên lục địa, xuyên đại dương là điều rất bình thường đối với các công ty và người trẻ khởi nghiệp.

ẢNH: NVCC

Nhưng cái khó trong giai đoạn này đối với người trẻ khởi nghiệp có thể tóm gọn trong 2 ý sau:

Đầu tiên là vấn đề về vốn. Cần có chính sách cho vay cực ưu đãi về lãi suất, thời gian cho vay và các điều kiện ràng buộc cho vay phải được triệt để tháo gỡ. Từ đây nguồn vốn cho người trẻ khởi nghiệp mới được khai thông và giúp họ phát triển hiệu quả.

Thứ hai là về cơ chế, chính sách. Phải có nhiều cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp mà người khởi nghiệp được dễ dàng tiếp cận về công nghệ, xúc tiến thương mại, đầu tư hoặc được hỗ trợ cơ sở vật chất phục vụ kinh doanh, được ưu tiên tiếp cận chính sách về hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp.

Trầm Minh Thuần

(Phó chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Trà Vinh, Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp Long Hiệp)

Rất cần hướng nghiệp về khoa học công nghệ từ sớm

Là một người trẻ đang làm việc trong lĩnh vực công nghệ, tôi cảm nhận được rằng khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là những cụm từ đang "hot" mà còn là sức đẩy lớn để VN vươn lên mạnh mẽ hơn. Nhưng để thanh niên chúng tôi thực sự trở thành những người tiên phong, vẫn còn những rào cản cần được tháo gỡ. Tôi xin chia sẻ vài suy nghĩ và đề xuất từ chính trải nghiệm của bản thân.

ẢNH: NVCC

Trước tiên, tôi nghĩ cần làm tốt hơn việc hướng nghiệp về KH-CN từ sớm. Nhiều bạn trẻ mà tôi gặp vẫn khá mông lung, học xong rồi không biết làm gì, hoặc làm không đúng với những gì thị trường cần. Nếu từ cấp THPT các bạn đã được tiếp cận, định hướng rõ ràng về ngành này, tôi tin sẽ có nhiều người chuẩn bị tốt hơn cho tương lai.

Thứ hai, tôi thấy sinh viên rất nhiệt huyết với nghiên cứu khoa học, nhưng thực tế lại khó khăn trăm bề: thiếu tiền, thiếu chỗ thực hành, rồi cũng chẳng biết kết nối với ai để ý tưởng thành hiện thực. Tôi mong Chính phủ có thể lập quỹ hỗ trợ riêng cho thanh niên, đồng thời tạo cầu nối giữa trường học, sinh viên và doanh nghiệp để những dự án hay không chỉ dừng lại trên giấy.

Thứ ba, khởi nghiệp công nghệ là ước mơ của không ít bạn trẻ, nhưng để biến ý tưởng thành hiện thực là cả một hành trình đầy thử thách. Thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm, thiếu người dẫn đường - đó là những cái tôi thấy nhiều bạn đang vướng phải. Tôi hy vọng có một hệ sinh thái khởi nghiệp thật sự, nơi thanh niên được hỗ trợ từ vốn, cố vấn, cho đến cơ hội hợp tác với các công ty lớn để dự án đi xa hơn.

Cuối cùng, chuyển đổi số không chỉ là xu thế mà là việc sống còn. Tôi mong có thêm chương trình giúp doanh nghiệp trẻ ứng dụng công nghệ, rồi cả những khóa học trực tuyến chất lượng để ai cũng có thể học hỏi, nâng cao kỹ năng số một cách dễ dàng.

Ngoài ra, tôi cũng có một vài câu hỏi từ chính những trăn trở của mình mong muốn được gửi đến Thủ tướng:

Chính phủ có kế hoạch gì để thanh niên tiếp cận nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo ngay từ sớm không? Làm sao để chúng tôi - những người trẻ - kết nối tốt hơn với doanh nghiệp trong hành trình chuyển đổi số? Với những bạn muốn khởi nghiệp trong lĩnh vực KH-CN, sẽ có những hỗ trợ cụ thể nào để giấc mơ thành hiện thực?

Lê Nhật Tường

(Chuyên viên phát triển sản phẩm tại Zalo; chuyên viên phát triển sản phẩm Công ty cổ phần VNG)

Chính sách tạo đầu ra, tăng tính ứng dụng cho nghiên cứu khoa học

Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia nhấn mạnh việc phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố then chốt cho sự phát triển của đất nước, là điều kiện để VN vững vàng bước vào kỷ nguyên mới. Nghị quyết thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Là một người trẻ, tôi nghĩ mình và các bạn trẻ cùng thế hệ dù đang học tập, công tác trong lĩnh vực nào cũng cần quan tâm, tham gia tích cực vào thực hiện nghị quyết.

ẢNH: NVCC

Trước bối cảnh nhiều thách thức và cơ hội của công cuộc phát triển, tôi rất quan tâm đến một số vấn đề, cụ thể như sau:

Thứ nhất, gắn với chiến lược đột phá phát triển KH-CN, các chính sách khuyến khích sinh viên tại các cơ sở giáo dục sẽ có những thay đổi như thế nào? Đặc biệt là chính sách tạo đầu ra, tăng tính ứng dụng cho nghiên cứu cũng như cơ chế đặc thù để bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm nghiên cứu của sinh viên.

Thứ hai, chuyển đổi số quốc gia là công cuộc quan trọng, trong đó tôi rất quan tâm đến việc làm thế nào để đẩy mạnh chuyển đổi số tại khu vực nông thôn, giúp người dân tại đây tiếp cận sâu với Chính phủ số, thương mại điện tử, tài chính số, giáo dục số. Thời gian qua, bằng chức năng, nhiệm vụ của mình, tuổi trẻ dưới màu áo của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều công việc đóng góp vào việc đẩy mạnh chuyển đổi số tại khu vực nông thôn. Nhưng trước bối cảnh chuyển đổi số quốc gia được triển khai quyết liệt hơn bao giờ hết, thông qua chương trình đối thoại lần này, tôi rất mong muốn được lắng nghe các chính sách, giải pháp mang tầm chiến lược cho vấn đề này.

Huỳnh Mạnh Phương

(Bí thư Đoàn Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐH Quốc gia TP.HCM)

Xóa mù công nghệ cho trẻ em vùng sâu, vùng xa

Tiến vào kỷ nguyên vươn mình của đất nước, mỗi công dân VN hơn ai hết nhận thức rõ sâu sắc tầm quan trọng của chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo để đất nước bắt kịp với sự phát triển như vũ bão của nhiều quốc gia. Công nghệ thông tin và những ứng dụng của nó đã giúp các quốc gia có sự kết nối mật thiết và tạo ra sự công bằng cho tất cả các nước khi "thế giới phẳng" dần dần được định hình và ngày một rõ nét. Là những người trẻ của đất nước, mang trọng trách và vinh dự khi được gọi là những "công dân toàn cầu" đòi hỏi mỗi bạn trẻ phải tự trang bị kỹ năng về công nghệ và ngoại ngữ để vững tin tiến bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

ẢNH: NVCC

Tuy nhiên, để giúp bạn trẻ có được những kỹ năng cần thiết như đã nói ở trên, ngoài nỗ lực của chính bản thân thì cần có thêm sự hỗ trợ của nhà nước, khi nhiều nơi chưa được phủ sóng internet... Do đó, tôi thiết nghĩ nên có những chương trình dài hạn về xóa mù công nghệ, dạy ngoại ngữ và tin học cho trẻ em, ưu tiên trẻ ở vùng khó khăn để giúp những người chủ tương lai của đất nước tự tin với hành trang về tri thức và kỹ năng để đưa đất nước phát triển vượt bậc, sánh vai các cường quốc năm châu như mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Phúc

(Bí thư Đoàn Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM)