Những sai lầm khi tự chữa bỏng

Anh Nguyễn Văn T. (34 tuổi, trú H.Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang) nhập viện điều trị tại Bệnh viện đa khoa (BVĐK) tỉnh Tuyên Quang trong tình trạng cẳng chân 2 bên sưng tấy, phỏng nước lớn, phần da bị trợt kèm theo chảy mủ hôi. Bệnh nhân (BN) T. được chẩn đoán bỏng độ 2, 3 (diện tích bỏng khoảng 16%), một số vị trí bỏng độ 4. Các bác sĩ, điều dưỡng Khoa Chấn thương chỉnh hình - BVĐK tỉnh Tuyên Quang đã làm sạch dịch mủ và vệ sinh tại vùng bỏng, đồng thời điều trị toàn thân, truyền kháng sinh điều trị bội nhiễm, băng và theo dõi đánh giá tổn thương bỏng hằng ngày.

Gia đình BN cho biết, 4 ngày trước nhập viện, trong lúc anh T. sử dụng bếp gas công nghiệp tại nhà thì bất ngờ dây gas tuột bắn ra khỏi bếp, bén lửa và gây bỏng nặng. Gia đình nghe người quen giới thiệu đã mua “thuốc nam” gần nhà về đắp vết bỏng. Vết thương không đỡ mà ngày càng sưng to và đau rát.

BVĐK tỉnh Tuyên Quang cũng tiếp nhận 2 bệnh nhi: Nguyễn Bảo T. (8 tuổi, bỏng rộng vùng ngực; trú xã Công Đa, H.Yên Sơn) và Lý Thị H. (5 tuổi, bỏng chạy dài vùng cổ, cánh tay trái; trú xã Phúc Ninh, H.Yên Sơn) nhập viện do bị bỏng độ 2 và độ 3 do nước sôi. Hai cháu bé vào viện trong tình trạng vùng bỏng sưng tấy, sau khi đã được người nhà… tự “điều trị” bằng cách lấy thuốc nam đắp lên. Sau một ngày đắp thuốc, vết bỏng sưng phồng tấy đỏ nên cả hai được đưa đến BV.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Ngọc Đại Cương, Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình, Phó giám đốc BVĐK tỉnh Tuyên Quang, cho biết: “Chúng tôi đã tiếp nhận rất nhiều trường hợp nhập viện trong tình trạng nhiễm trùng vết bỏng do đắp thuốc nam không rõ nguồn gốc. Có những BN vào viện với vùng bỏng đã hoại tử sâu. Khi đó, không chỉ tổn hại sức khỏe, việc điều trị cũng phức tạp hơn do phải ghép da; thời gian điều trị kéo dài và chi phí tốn kém”.

“BN bỏng cần đến BV xử lý vết thương ngay, có thể tránh được các biến chứng nguy hiểm. Nhưng do không được điều trị đúng cách, BN bị nhiễm trùng tại vị trí bỏng, nếu không được đưa đến BV kịp thời, sẽ dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng huyết và có thể nguy hiểm đến tính mạng”, BS Cương khuyến cáo.

BS Cương lưu ý, trong nhà có nhiều tác nhân gây bỏng, thường gặp nhất là bỏng do nước sôi. Ngoài ra có thể là do dầu mỡ sôi, bỏng lửa hoặc điện, hóa chất.

Tổn thương bỏng rất đa dạng vị trí như: mặt, chân, lưng, cánh cẳng tay, đặc biệt là bàn tay, ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt hằng ngày của người bệnh, để lại những di chứng nặng nề.

Các ca bỏng được BVĐK tỉnh Tuyên Quang tiếp nhận và điều trị chủ yếu là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. “Ở tuổi này, trẻ rất hiếu động và chưa ý thức được nguy hiểm, nếu bị bỏng ở vị trí vùng mặt hoặc bộ phận sinh dục thì rất nguy hiểm vì ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng sinh sản sau này của trẻ”, BS Cương lo ngại.

BS Cương lưu ý: Để tránh tai nạn bỏng gas, người nội trợ cần kiểm tra kỹ bếp và hệ thống van khóa, dây dẫn bình gas trước khi sử dụng; khóa bình gas sau khi sử dụng.

Để tránh trẻ nhỏ bị bỏng mà thường gặp nhất là nước sôi, cha mẹ cần luôn chú ý giám sát trẻ; để phích nước sôi, cốc nước nóng, thức ăn mới nấu... ở xa tầm tay trẻ. Không để trẻ nhỏ tự tắm vòi nước nóng lạnh, nếu tắm chậu cho trẻ, cần đổ nước lạnh vào trước và hòa nước nóng sau, luôn kiểm tra nhiệt độ nước trước khi tắm cho trẻ. Kiểm tra nhiệt độ của thức ăn, đồ uống trước khi cho trẻ ăn, uống. Không nên ăn uống đồ nóng trong lúc bế trẻ để tránh trường hợp trẻ nghịch bị đổ gây bỏng.

Nếu không may bị bỏng, trước tiên cần cách ly BN tránh xa tác nhân gây bỏng, xả vết bỏng dưới vòi nước mát ít nhất 15 phút (tuyệt đối không dùng đá để tránh gây bỏng lạnh). Việc hạ nhiệt vùng bỏng sẽ giúp giảm sưng, giảm độ sâu của vết thương, giảm nguy cơ gây sốc cho nạn nhân. Nếu có bọng nước, kết vảy thì không nên bóc vì vỡ ra khiến tổn thương nặng hơn. Tuyệt đối không xoa dầu, bôi kem đánh răng, trứng gà, mỡ trăn, dầu cá, đắp lá chữa bỏng... lên vùng bỏng vì dễ gây nhiễm trùng. Sau khi sơ cứu, cần đưa ngay người bệnh đến BV để được khám và điều trị. Bác sĩ Ngọc Đại Cương (Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình, Phó giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang)