Nở rộ sách tết

Còn gì bằng ngày đầu xuân, mở trang sách mới tìm trong đó những gửi gắm một năm mới hạnh phúc, tốt lành Bà Vũ Quỳnh Liên, Phó giám đốc NXB Kim Đồng

Cũng trong dịp đầu năm, MaiHaBooks và NXB Thế giới, cùng Tri thức trẻ Books và NXB Hội Nhà văn ra mắt 2 đầu sách về tết xưa dựa trên nguồn tư liệu cũ lần lượt là Tết Việt Nam xưa và Phong vị xuân xưa. Tết Việt Nam xưa tuyển dịch những bài viết của học giả Việt và Pháp đăng trên Tạp chí Đông Dương (trước năm 1945), còn Phong vị xuân xưa lựa chọn bài viết từ nhiều cuốn sách, báo, tạp chí giai đoạn từ 1920 - 1945. Người đọc lại có thể tìm thấy cả tết xưa và nay qua những vần thơ xuân, những câu chuyện ngày tết, những bản nhạc xuân nhiều thương mến và hình ảnh họa phẩm Việt của 60 tác giả trong cuốn sách Tết Tân Sửu 2021 (Công ty sách Đông A và NXB Văn học).

Công ty sách Đông A gần như là đơn vị xuất bản mở đầu cho việc đưa sách tết trở lại từ Tết Kỷ Hợi 2019, để tiếp đó nhiều đơn vị khác cũng đi theo xu hướng này. Đến Tết Canh Tý 2020, NXB Kim Đồng - đơn vị xuất bản sách chủ yếu cho thiếu nhi và thanh thiếu niên, cũng ra lại sách tết sau hơn 60 năm. “Sách tết được đầu tư, đẹp về hình thức và hay về nội dung để mang lại niềm vui đọc sách, hạnh phúc đầu năm của mỗi độc giả. Với sách tết, chúng tôi tập trung vào 2 mảng chính: văn học nghệ thuật và khám phá kiến thức”, bà Vũ Quỳnh Liên, Phó giám đốc NXB Kim Đồng, chia sẻ và cho biết tết năm nay, NXB này cho ra mắt hàng loạt đầu sách, như Đúng là tết! (sách văn học cho lứa tuổi mẫu giáo), Nhâm nhi tết (những truyện ngắn, tản văn, bài thơ, bản nhạc về mùa xuân, về tết trong tâm hồn người Việt từ truyền thống cho tới hiện đại), Nhớ ơi là tết của Hương Thị (Hà Nội), Giao thừa không đến muộn của tác giả Nguyễn Ngọc Hoài Nam (TP.HCM)... Phiên bản sách tiếng Anh This is tết! cũng được NXB Kim Đồng ra mắt, phục vụ độc giả nhỏ tuổi người Việt được sinh ra hay lớn lên ở ngước ngoài, hay người nước ngoài muốn tìm hiểu tết VN. PGS-TS Nguyễn Mạnh Hùng (Viện trưởng Viện Nghiên cứu VN học), người tuyển chọn những bài viết cho cuốn sách Tết Việt Nam xưa, nhìn nhận mỗi năm đều có những nhà văn, nhà báo, học giả viết về tết với bút pháp, góc nhìn khác nhau. “Mỗi người tô thêm màu sắc vào bức tranh tết. Bởi vậy, độc giả sẽ thích thú, có cảm xúc, thấy thú vị riêng khi đọc”, ông nói.

Cuốn sách Hoài niệm mứt tết để người đọc cùng “nhâm nhi” với những hoài niệm về mứt tết Ảnh: NXB cung cấp

Nhà nghiên cứu mỹ thuật Nguyễn Hải Yến, ái nữ của học giả Nguyễn Tường Phượng (người sáng lập và chủ bút của tờ Tri Tân), năm nay đã ở tuổi 79 vẫn còn nhớ ký ức ngày tết xưa là niềm vui khi nhận được cuốn sách mới cha tặng. Tặng sách vào những ngày đầu năm mới là nếp sống văn hóa trong nhiều gia đình xưa nhưng đã bị mai một do nhiều yếu tố. Cùng với sự trở lại của sách tết, nét đẹp văn hóa này đang được khôi phục.

Chương trình Mừng tuổi bằng sách được NXB Kim Đồng xây dựng và phát động trong gần 10 năm trở lại đây. “Điều này xuất phát từ chính yêu cầu và nhu cầu của các em”, bà Vũ Quỳnh Liên nói. “Từ truyền thống như xin chữ đầu năm, hay “mồng một tết cha, mồng hai tết mẹ, mồng ba tết thầy”..., mừng tuổi bằng sách là cách phát lộc tri thức, nhân lên ước nguyện một năm học hành tinh tấn, quý trọng sự học, thành đạt, vinh hiển. Còn gì bằng ngày đầu xuân, mở trang sách mới tìm trong đó những gửi gắm một năm mới hạnh phúc, tốt lành”, bà Liên chia sẻ.

Trong dịp tết này, NXB Phụ nữ VN đồng hành cùng phong trào Mừng tuổi bằng sách với việc tập trung giới thiệu dòng sách thiếu nhi với nhiều thể loại từ truyện, truyện song ngữ (có minh họa), sách STEM/STEAM cho các bé từ 3 - 12 tuổi… “Chúng tôi khuyến khích người lớn mừng tuổi bằng sách với việc đưa ra những combo vừa với túi tiền, chỉ từ 50.000 - 100.000 đồng/combo kèm quà tặng”, bà Khúc Thị Hoa Phượng, Giám đốc NXB Phụ nữ VN, cho hay.

Ở nhiều NXB, công ty sách, lượng mua sách trong những ngày đầu năm mới, dịp tết khá nhiều. Theo bà Phượng, lượng mua sách tết và sách trong Hội sách Mùa xuân (diễn ra nhân dịp năm mới) có thể tăng trưởng từ 20 - 30% so với bất kỳ tháng nào trong năm. “Nói chung, tết bây giờ cũng là dịp độc giả mua sách để đọc, mừng tuổi và tặng bạn bè. Ngoài ra còn có các tổ chức từ thiện cũng quan tâm đến sách, mua sách để tặng trẻ em vì các em không có điều kiện được tiếp cận với sách”, bà Phượng cho biết.

Tại NXB Kim Đồng, lượng sách bán ra trong dịp tết cũng đáng kể. Bà Vũ Quỳnh Liên cho hay: “Ở NXB, mùa sách tết đã định hình, trở thành mùa sách mới với lượng tiêu thụ lớn trong năm cùng với mùa sách hè” và lý giải: “Trong những năm gần đây, mùa sách tết nhận được sự hưởng ứng của nhiều phụ huynh. Cùng với mua đồ chơi, mua đồ ăn, họ mua sách tết cho con như một cách để con em có một cái tết đủ đầy, vui vẻ”.

Phong trào Mừng tuổi bằng sách đã có những tín hiệu tích cực, tuy nhiên vẫn còn nhiều việc phải làm để thói quen tặng sách dịp tết trở lại nhiều hơn trong những gia đình hiện đại. “Cần tác động, lan tỏa, thay đổi nhận thức của cộng đồng, nhất là các bậc cha mẹ cần thay đổi, mạnh dạn mừng tuổi bằng sách, dạy con đọc sách từ nhỏ. Bên cạnh đó, chúng ta cần tôn vinh các tác giả, tác phẩm thường xuyên. Sách hay cần được trao đổi, giới thiệu thường kỳ đến công chúng độc giả… Văn hóa đọc càng ngày càng phát triển, từ đó việc tặng sách, nhất là trong dịp đầu năm mới, trở thành thói quen, tạo nên nét đẹp văn hóa của đời sống hiện đại”, bà Phượng nhìn nhận.