NSND Hồng Vân: Đau đáu nỗi niềm vực dậy sân khấu kịch

Vai diễn bà Mai trong phim Gạo nếp gạo tẻ dài 80 tập, đang phát sóng trên HTV2 và YouTube khiến Hồng Vân “hot” không kém ngôi sao trẻ nào.

Những người yêu sân khấu họ ngộ lắm, vì đã yêu là yêu chết luôn; bởi hấp lực diễn sân khấu thật sự thích hơn diễn phim điện ảnh hay truyền hình nhiều

Cảm xúc của chị khi vai bà Mai trong Gạo nếp gạo tẻ tạo được hiệu ứng “hot” trên mạng?

Phim không chỉ được các bà nội trợ, các phụ nữ trẻ đón xem mà các ông chồng và các em nhỏ dưới 10 tuổi cũng xem nhiều không kém. Tôi rất ngạc nhiên bởi vì có những khán giả họ sống với bộ phim luôn, rồi họ phản ứng tiêu cực với các nhân vật trong phim. Cũng có chút chạnh lòng vì mỗi sáng thức dậy, mở điện thoại ra xem Facebook, tôi đều thấy mình bị chửi, kiểu như “bà quả là độc ác, nếu tôi gặp cô vợ và bà mẹ vợ này ngoài đời là tôi đánh”; dù bên cạnh đó cũng có những bình luận “Hồng Vân diễn đạt quá”.

Tôi đã làm nghề gần 40 năm rồi. Để có một vai chính dài hơi, có số phận và khán giả lại yêu thích thì quả là không dễ. Tôi xem đây là một niềm hạnh phúc lớn bù đắp cho khoảng thời gian mấy chục năm mình đã đắm đuối, sống chết với nghề. Ông Tổ nghề sân khấu rất linh thiêng và đó là phần thưởng xứng đáng cho những nghệ sĩ yêu nghề, quý hơn cả những giải thưởng bằng văn bản hay cúp nhận được, bởi tình cảm thật của khán giả dành cho một người diễn viên là rất quan trọng.

NSND Hồng Vân bên các học trò Ảnh: Khả Hòa

Trong năm nay, tôi nhận được rất nhiều lời mời đóng phim điện ảnh, nhưng không phải vai nào tôi cũng nhận, bởi không có thời gian. Các đạo diễn mời tôi thì thường là những vai đặc biệt. Có 3 phim với 3 vai tính cách rất hay mà tôi đã chọn, đó là bà mẹ trong Hồn Papa da con gái của nhà sản xuất Charlie Nguyễn, đóng cùng Thái Hòa, Kaity Nguyễn. Tiếp đến là vai bà bầu gánh hát trong phim Gạo chợ nước sông về cải lương của đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh. Một vai chính đặc biệt được đạo diễn Kay Nguyễn (từng làm Cô Ba Sài Gòn) đo ni đóng giày cho tôi là vai bà Ba Xạo giang hồ lang bạt từ Sài Gòn đến Đà Lạt trong bộ phim Ba Xạo. Phim truyền hình thì tôi chưa dám nhận bởi vì nhiều tập sẽ mất thời gian, nhưng đạo diễn Thạch Thảo và Hoàng Anh của Gạo nếp gạo tẻ đã nhắm sẵn kịch bản một phim 200 tập, muốn tôi đóng vai chính và đó là một vai diễn còn dễ sợ hơn bà Mai nữa (cười).

Hồng Vân tên đầy đủ là Ngô Đặng Hồng Vân. Quê chị ở H.Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Năm 9 tuổi, gia đình chuyển vào TP.HCM sinh sống. Học hết lớp 12, Hồng Vân thi vào Trường Nghệ thuật - Sân khấu 2 (nay là Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM), chính thức bước vào con đường diễn xuất chuyên nghiệp. Hồng Vân nhanh chóng khẳng định được vị trí của mình trên sân khấu hài. Từ năm 1989 - 2000, chị là diễn viên chính, diễn cả vai bi lẫn hài của Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ TP.HCM. Từ năm 2001, Hồng Vân là diễn viên, đạo diễn đồng thời là Giám đốc Công ty cổ phần sân khấu điện ảnh VTTM, nắm vai trò “bà bầu” của Sân khấu kịch Phú Nhuận tại TP.HCM. Năm 2012, chị được nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Chị từng là đại biểu HĐND TP.HCM (nhiệm kỳ 2011 - 2016). Một số vai diễn ấn tượng trên sân khấu: vai Thị Bình trong vở Lôi Vũ; Vợ thằng Đậu trong Tệ hơn vợ thằng Đậu; Bà mất gà trong Vụ án trộm trứng gà; Nadia trong Số phận trớ trêu… và các vở do chị dàn dựng: Giải oan Thị Mầu, Nước mắt người điên, Kỹ nghệ lấy Tây… Vai diễn thu hút khán giả và được đánh giá cao trong các phim: Cô Ba Sài Gòn, Xóm trọ 3D, Gạo nếp gạo tẻ… NSND Hồng Vân từng được nhận: Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp sân khấu VN; Bằng khen của UBND TP.HCM; Huy chương vàng các tác phẩm do chị dàn dựng như: Nỏ thần, Mẹ và Người tình…

Chị lo cho sân khấu rồi còn dạy dỗ các em học viên. Có phải việc mở lớp của chị là để kiếm thêm thu nhập nhằm duy trì sân khấu riêng tồn tại?

Thu nhập chỉ vừa đủ trả tiền mặt bằng. Tôi tiếp tục dạy là vì trách nhiệm với học trò, với nghề thôi. Không dạy thì thôi, khi đã dạy rồi thì thương học trò lắm. Từ Thúy Nga, Việt Hương hay nhiều diễn viên trẻ nổi tiếng hiện nay đều qua tay tôi bằng việc dạy trực tiếp trong các vở kịch trên sân khấu. Học trò thì từ Châu Đốc, Cà Mau… kéo lên, cả ở nước ngoài cũng về học. Nhiều bạn có điều kiện không nói, rất nhiều người khổ cực nhưng vẫn theo nghề khiến mình cảm động. Bây giờ sân khấu của tôi cứ những ai khổ nhưng mê nghề, tôi đều tìm việc cho làm, từ làm hậu đài, kéo màn, xếp ghế, làm âm thanh, ánh sáng… để cho các em có tiền học và trang trải cuộc sống.

Họ đã bớt được cho tôi 50% tiền mặt bằng. Trước đây mỗi tháng tôi phải trả 120 - 140 triệu đồng/tháng, bởi giá điện, nước tính theo giá siêu thị, nhất là mùa tết, nên tôi thu không đủ chi, chịu không nổi đã buông. Đến nay thì dù tiền thuê mặt bằng đã giảm, sân khấu chúng tôi vẫn chỉ huề vốn thôi, có tháng vẫn lỗ, như 2 tháng World Cup vừa rồi là “sặc máu”. Giờ Sân khấu kịch Phú Nhuận cũng mệt lắm về cơ sở vật chất và gặp khó khăn về bãi đỗ xe hơi của khách xem kịch, rồi cung cách phục vụ của bảo vệ, giữ xe chung của nhà văn hóa… Trước giờ Sân khấu kịch Phú Nhuận chưa bao giờ lỗ, vì diễn suất nào trả tiền suất đó, nhưng hiện tại thì bắt đầu sụt giảm, lỗ lã.

Sân khấu Super Bowl thì sang năm, tháng 4.2019 là hết hợp đồng. Nếu họ ký tiếp thì tôi sẽ tiếp tục, còn họ thôi hoặc tăng giá thì mình buông. Tôi vẫn sẽ giữ Sân khấu kịch Phú Nhuận vì đó là thương hiệu cũng như tâm huyết của mình đã gầy dựng 18 năm qua, và mong muốn để khán giả thực sự mê kịch có chỗ đến xem.

Hết rồi. Giờ chỉ duy trì vì thương hiệu thôi chứ không lời lãi gì cả. Bỏ thì tiếc cho cả mặt bằng chung của sân khấu miền Nam. Như Mỹ Uyên, Trịnh Kim Chi làm sân khấu đâu có lời được cắc nào, nhưng yêu nghề vẫn đâm đầu vào làm. Những người yêu sân khấu họ ngộ lắm, vì đã yêu là yêu chết luôn; bởi hấp lực diễn sân khấu thật sự thích hơn diễn phim điện ảnh hay truyền hình nhiều.

Tôi nghĩ 1 - 2 năm nữa sân khấu sẽ trở lại bình thường. Vì sân khấu có sức hút đặc biệt hơn các loại hình nghệ thuật khác. Kể cả các vở kịch dài phát sóng trên truyền hình thì cảm xúc của khán giả khi xem cũng không bằng xem trực tiếp tại sân khấu. Kịch hiện không ăn là vì người ta đang có quá nhiều sự chọn lựa giải trí. Phim ảnh thì có rạp đẹp, hiện đại, vé cả đôi cũng chỉ 100.000; còn các rạp diễn kịch không có rạp nào ra hồn, xập xệ vì không ai đầu tư mà vé xem kịch lại 300.000 đồng/cặp. Những khán giả nào hiện vẫn còn đến với sân khấu kịch thì họ quả là những người rất tuyệt vời.

Tôi nghĩ việc quan trọng nhà nước phải làm để vực dậy sân khấu, đó là thiết kế khán giả tương lai cho sân khấu. Nhà nước cần phải đưa kịch, cải lương vào trường học. Chứ không thể để tư nhân muốn làm gì thì làm, muốn bơi đâu thì bơi. Hiện giờ sân khấu tư nhân không được ưu đãi gì hết. Có những bộ môn nghệ thuật cần ủng hộ. Muốn giữ bản sắc dân tộc thì phải vực dậy cải lương, sân khấu. Cái cần và quan trọng nhất là lớp khán giả kế thừa, bởi giờ lớp nghệ sĩ kế thừa đã có rồi nhưng lại không có khán giả xem.

Vừa rồi vợ chồng chị sang Mỹ rồi về VN làm đám cưới cho con gái, mọi người thấy được tình cảm của Lê Tuấn Anh (ngôi sao điện ảnh một thời - PV) dành cho chị rất lớn, dù cả hai đã gặp nhiều thăng trầm trước khi đến với nhau?

Thật sự anh Tuấn (cách Hồng Vân gọi tên ông xã của mình - PV) còn lo cho đám cưới của con gái Xí Ngầu hơn cả tôi lo, lo từ từng cây hoa trồng trang trí trong nhà. Đối với anh Tuấn, 3 đứa con anh thương đều như nhau, thương bằng tình thương không có một chút gợn gì của cha dượng. Các con cũng vậy, mở miệng ra cái gì cũng ba là trước tiên, tất cả đều lo lắng cho ba.

Tôi cảm thấy rất may mắn, hạnh phúc khi gặp và có được người chồng như vậy. Các con của tôi cũng cực kỳ may mắn khi có được một người cha như anh Lê Tuấn Anh.

Tôi cảm thấy mãn nguyện lắm nên có kinh nghiệm, bí quyết gì có thể chỉ dạy được cho các em thì tôi dốc sức hết mình, không giấu gì cho riêng mình. Điều tôi lo, canh cánh trong lòng là đang cố gắng hết sức để giữ sân khấu; và muốn tìm một người tâm huyết về sân khấu để trao truyền sân khấu kịch của tôi cho họ nắm giữ và phát triển, để tôi có thể nghỉ ngơi.

Không, con tôi không chịu làm nghề này. Các con thường xuyên nói tôi bớt ôm đồm

và nên bỏ vì cực quá. Nhiều người đã nhảy vô cùng làm phụ tôi nhưng rồi cũng không đủ tiền để lèo lái, bù lỗ nổi như nghệ sĩ Hoàng Sơn, diễn viên Minh Luân.

Tôi phải kiếm nguồn thu khác để bù vào là đi show, từ game show, làm giám khảo,

MC đến đóng phim truyền hình, phim điện ảnh, quảng cáo... Hai năm gần đây có lẽ khán giả thấy tôi xuất hiện rất nhiều, chứ trước đây sân khấu kịch sống được, tôi tập trung làm kịch, đâu có thời gian đi show nhiều. Tôi biết lựa show đàng hoàng, chất lượng để giữ hình ảnh của mình. Ơn trời, khán giả yêu mến và thích tôi hơn cũng từ Vợ chồng son, Phiên tòa tình yêu…

Một diễn viên giỏi, bà bầu giỏi Ảnh: NSCC Là diễn viên cùng lứa với Hồng Vân, đóng cùng nhau trong rất nhiều vở kịch ở Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ TP.HCM, tôi nhận thấy Hồng Vân là một diễn viên giỏi, rất giỏi nghề, vai nào cũng có thể diễn xuất sắc, tạo được dấu ấn riêng. Tâm huyết của Hồng Vân với sân khấu kịch suốt mười mấy năm qua ai cũng thấy và đáng ghi nhận. Hồng Vân là một bà bầu giỏi, chu toàn cho sân khấu, cho các diễn viên trẻ. Trong cuộc sống thì Hồng Vân là một người vợ, người mẹ tốt, thương chồng con vô bờ bến. NSƯT Hữu Châu Tôi xem Hồng Vân như một người mẹ Ảnh: NSCC NSND Hồng Vân là người mà ai làm nghề diễn viên đóng phim hay sân khấu đều trân quý, tôn trọng mãnh liệt. Tôi xem NSND Hồng Vân như một thần tượng trong nghề của mình để học hỏi và nỗ lực hơn cho nghề mà mình đã chọn lựa, bởi tài năng và tâm huyết, lòng yêu nghề của cô. Gần 3 năm đóng cùng nhau vai mẹ con trong phim Gạo nếp gạo tẻ, tôi xem Hồng Vân như một người mẹ bởi cô cũng xem tôi như con gái ruột, dạy bảo, chỉ dẫn đủ điều để tôi hoàn hảo hơn, cả kỹ năng diễn xuất mà không giấu nghề. Trong đám cưới con gái NSND Hồng Vân, cô hát Nhật ký của mẹ mà ai xem cũng rơi nước mắt, bởi thấy được ở Hồng Vân một tình cảm bao la, rộng lượng, chan hòa. Á hậu Thúy Ngân