ODA thế hệ mới cho Việt Nam

5 trọng tâm thu hút ODA mới

Sáng 18.12, tại Tokyo (Nhật Bản), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp ông Tanaka Akihiko, Chủ tịch Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) - cơ quan duy nhất thực hiện viện trợ ODA của Chính phủ Nhật Bản. Sau 50 năm quan hệ ngoại giao, Nhật Bản là đối tác cung cấp ODA lớn nhất cho Việt Nam. Đặc biệt, JICA đã phối hợp với phía Việt Nam triển khai hiệu quả thủ tục về khoản vay ODA thế hệ mới 50 tỉ yen (hơn 8.200 tỉ đồng) và các dự án ODA thời gian qua, đưa kim ngạch ODA giữa hai nước năm 2023 lần đầu tiên vượt 100 tỉ yen kể từ năm 2017.

Nhật Bắc

Nhấn mạnh hợp tác ODA là một nội dung quan trọng liên kết kinh tế giữa hai nước, Thủ tướng đề nghị JICA phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các bộ, ngành, địa phương VN để cụ thể hóa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa 2 nước. VN mong muốn được tăng viện trợ ODA thế hệ mới, ưu đãi hơn, tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm trọng điểm; rút kinh nghiệm, đơn giản hóa thủ tục để triển khai các dự án nhanh hơn, đơn giản hơn.

Thủ tướng đề nghị ODA sắp tới của Nhật Bản sẽ tập trung vào 5 lĩnh vực trọng tâm như phát triển hạ tầng chiến lược, nhất là hạ tầng giao thông như đường sắt tốc độ cao, bến cảng, sân bay, đường cao tốc. Tập trung vào các ngành mới nổi như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chống biến đổi khí hậu, phát triển hydrogen, sản xuất chip bán dẫn, công nghiệp điện tử; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hợp tác lao động; lĩnh vực y tế, giáo dục và bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống của người dân.

Đồng thời, hai bên sẽ lựa chọn các dự án cụ thể, có lộ trình bước đi để triển khai cụ thể hơn giai đoạn trước. Đề cập tới việc Bộ KH-ĐT đã thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Thủ tướng gợi ý có thể đặt viện nghiên cứu phát triển liên quan đến ODA, từ đó tổng kết đánh giá lại và dự báo tình hình ODA bài bản, chuyên nghiệp hơn. "Chúng tôi mong đợi sự giúp đỡ thiết thực của JICA. Những phát sinh vướng mắc trong quá trình làm thì tiếp tục hoàn thiện, hoàn chỉnh, từng bước mở rộng, với phương châm không cầu toàn, nóng vội", Thủ tướng nhấn mạnh.

Gỡ vướng các dự án hạ tầng

Chủ tịch JICA cho biết từ tháng 6.2023 tổ chức này đã bắt đầu thúc đẩy các dự án ODA thế hệ mới phù hợp với lộ trình phát triển cao hơn của VN trong những năm tới. JIDA cũng sẽ làm việc chi tiết với các bộ ngành VN để triển khai các gợi ý cụ thể của Thủ tướng.

Bên cạnh đó, lãnh đạo JICA đề xuất để những dự án hạ tầng quan trọng trong tương lai có thể triển khai được, cần nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc các dự án hạ tầng giao thông hiện nay, đặc biệt là tuyến metro số 1 TP.HCM, trong đó xúc tiến nhanh hiệp định vay vốn bổ sung cho dự án. Ngay trong chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Nhật Bản lần này đã có thêm các thỏa thuận hợp tác ODA mới giữa hai nước được ký kết, trong đó có Công hàm trao đổi khoản vay lần 4 (trị giá khoảng 7.000 tỉ đồng) để thúc đẩy dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.HCM, tuyến Bến Thành - Suối Tiên.

Để các dự án ODA triển khai nhanh hơn, hiệu quả hơn, Chủ tịch JICA cũng đề nghị VN hoàn thiện các thủ tục, quy định phù hợp với thông lệ quốc tế. Cụ thể, đề xuất các chuyên gia JICA sang VN để hỗ trợ Chính phủ hoàn thiện khung pháp luật về vốn ODA, thông qua một dự án hợp tác kỹ thuật.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng nhất trí quan điểm phải triển khai các dự án ODA thế hệ mới đơn giản, hiệu quả hơn trong thời gian tới. Thủ tướng cho biết sẽ dự hội nghị ODA giữa các đối tác Nhật và VN, đánh giá lại và đưa ra định hướng mới cho hợp tác ODA; sửa hiệp định đánh thuế về viện trợ không hoàn lại.

Chiều cùng ngày, tiếp nguyên Thủ tướng Nhật Bản, cố vấn Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật Bản - VN Suga Yoshihide tại Tokyo, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị ông tiếp tục quan tâm ủng hộ, đóng góp nhiều hơn nữa để cụ thể hóa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện VN - Nhật Bản thành những chương trình, dự án cụ thể, mang lại hiệu quả thiết thực.