Olympic 2024: Nhất toàn đoàn, Mỹ hay Trung Quốc?

TỪ CUỘC ĐUA SÍT SAO NHẤT LỊCH SỬ

Tại Olympic mùa hè đầu tiên (Athens 1896), Mỹ hơn đoàn đứng thứ hai là Hy Lạp chỉ vỏn vẹn 1 HCV, nhưng thời xa xưa ấy chỉ có hơn chục đoàn tham dự đại hội. Cách đây 3 năm (Olympic Tokyo 2020 bị hoãn 1 năm vì dịch Covid-19), trong cuộc đua gay cấn nhất lịch sử Olympic, Trung Quốc hơn Mỹ 2 HCV khi bước vào ngày thi đấu cuối cùng. Rút cuộc, Mỹ có thêm 3 danh hiệu vô địch ở các môn xe đạp nữ, bóng rổ nữ, bóng chuyền nữ, và hơn lại Trung Quốc 1 HCV trong bảng thành tích chung cuộc. Số HCV đã có thể bằng nhau nếu Li Qian (Trung Quốc) không thua Lauren Price (Anh) ở trận chung kết quyền anh nữ, cũng trong ngày thi đấu cuối cùng (trận đấu gần như cân bằng hoàn toàn, rút cuộc Price thắng điểm).

AFP

Trung Quốc là cường quốc thể thao vươn lên nhanh nhất trong khoảng hơn chục năm nay, cũng là nước duy nhất ngoài Mỹ từng chiếm vị trí số 1 toàn đoàn trong 7 kỳ Thế vận hội gần đây. Tại sân nhà Bắc Kinh 2008, Trung Quốc giành được 48 HCV, hơn Mỹ đến 12 HCV. Trong 3 kỳ Olympic tiếp theo thì Trung Quốc có 2 lần về nhì, 1 lần về ba. Bây giờ, Trung Quốc là đối thủ đáng gờm duy nhất của Mỹ trong cuộc cạnh tranh số HCV chung cuộc tại Olympic Paris 2024.

Theo nhận định ban đầu của giới chuyên môn, Mỹ có thể nhắm đến 39 HCV tại Paris 2024, còn chỉ tiêu của Trung Quốc là 34 HCV. Chênh lệch hẳn nhiên là có, nhưng không nhiều. Trong khi đó, đoàn mạnh thứ 3 tại đại hội năm nay là Anh chỉ nhắm đến 17 HCV. Một mặt, Mỹ nhỉnh hơn Trung Quốc trong cuộc đua giành vị trí nhất toàn đoàn, nhưng ưu thế không đến mức không thể đảo ngược. Mặt khác, hai cường quốc vừa nêu đều vượt xa các đoàn còn lại. Không dễ khẳng định nước nào sẽ chiếm vị trí số 3 khi Anh, Pháp, Úc, Nhật gần như so kè với nhau. Ba năm trước, vị trí số 3 thuộc về Nhật, nhưng hẳn nhiên là nhờ ưu thế chủ nhà.

MỸ HƠN VỀ "CHỈ SỐ PHỤ"

Giới truyền thông Mỹ có thói quen xếp hạng các đoàn (không chính thức) theo tổng số huy chương. Nhưng trong thể thao đỉnh cao, dù cũng chỉ là ước lệ, hàng chục HCB vẫn không hơn được 1 HCV. Vấn đề ở đây là Mỹ quả luôn "vô địch" về số lượng huy chương nói chung. Người ta vẫn tạm quy ước: nếu bằng nhau về số lượng HCV thì đoàn có nhiều HCB hơn sẽ xếp trên. Điều quan trọng là: đoàn thể thao có số lượng huy chương ước tính cao hơn thì khả năng cao là trên thực tế cũng sẽ có số HCV cao hơn.

Vẫn biết, mọi chuyện đều có thể xảy ra và những dự báo, ước tính… chỉ có giá trị tham khảo. Nhưng đây là Olympic, khác hẳn với EURO hoặc World Cup của môn bóng đá. Olympic có rất nhiều môn thể thao so đọ thành tích - mà rõ ràng nhất là hai trận địa điền kinh, bơi lội. Trong những môn này, VĐV có thành tích cũ cao hơn thì khả năng chiến thắng khi thi đấu thực tế cũng sẽ cao hơn hẳn. Khác biệt cơ bản của loại hình thể thao so đọ thành tích với loại hình thể thao đối kháng (như bóng đá) là ở chỗ này.

Từ đâu ra số HCV ước tính nêu trên? Có nhiều cách nhận định khác nhau, nhưng tựu trung đó đều là những cách dựa vào thành tích thi đấu đỉnh cao trong 3 năm qua. Do Olympic có rất nhiều môn với đặc thù khác hẳn nhau, nên không có điều gì là đúng hoặc sai trong những nhận định mang tính tham khảo. Mỗi đoàn có bao nhiêu nhà vô địch thế giới trong thành phần dự Olympic; các ứng cử viên vô địch trong từng môn thi cụ thể đã đối đầu trực tiếp với nhau ra sao trong thời gian gần đây; phong độ lên xuống cụ thể thế nào trước thềm Paris 2024 là các yếu tố đã được tính đến.

Song song với "kết quả ước tính" là 39 HCV - 34 HCV giữa Mỹ và Trung Quốc nêu trên, cũng có tổ chức (Gracenote's Virtual Medal Table) đưa ra dự báo tham khảo với kết quả sít sao hơn (dù Mỹ vẫn hơn): Mỹ 37 HCV, Trung Quốc 36 HCV! Số liệu đáng chú ý: Mỹ có 57 VĐV hoặc đội tuyển bước vào Paris 2024 trong tư cách đương kim VĐTG hoặc xếp hạng số 1 thế giới. Trung Quốc có 48 VĐV hoặc đội tuyển tương tự. Các đoàn còn lại đều bị bỏ xa trong so sánh này.

Theo lịch thi đấu của Olympic Paris 2024, Trung Quốc có thể vươn lên dẫn trước, còn Mỹ sẽ gặt hái HCV chủ yếu vài ngày sau đó, khi môn điền kinh đạt đến cao trào. Nhảy cầu, cử tạ và bóng bàn là các môn "ruột" của Trung Quốc, còn Mỹ lấn lướt ở các môn điền kinh, thể dục. Tất nhiên, nhìn chung thì đoàn nào cũng mạnh toàn diện.