Oscar 2015: Tại sao ‘Selma’ được đề cử, đạo diễn phim lại bị phớt lờ?

(TNO) Sau khi đề cử Oscar lần thứ 87 công bố hôm 15.1, dư luận thế giới lập tức dấy lên làn sóng cho rằng bảng đề cử năm nay để lọt quá nhiều tên tuổi xứng đáng, trong đó có nữ đạo diễn Ava Duvernay.

Oscar 2015 khiến nhiều người thất vọng vì bỏ qua nữ đạo diễn Ava DuVernay - Ảnh: Reuters

Tại sao Selma được đề cử Phim xuất sắc nhất, nhưng Ava DuVernay lại trượt hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất? Theo Digital Spy ngày 16.1, câu trả lời phụ thuộc vào hai yếu tố, một là những người thao túng Oscar, hai là quy trình bầu chọn giải thưởng.

Cụm từ “những ông già da trắng” chính là dùng để chỉ các thành viên Viện hàn lâm khoa học và nghệ thuật điện ảnh Mỹ (AMPAS) - đơn vị tổ chức Oscar. Một cuộc khảo sát của tờ Los Angeles Times cho biết, độ tuổi trung bình của các thành viên AMPAS là 63 tuổi, 76% là nam giới và 94% là người da trắng.

Giới phê bình nhận xét, sự già cỗi, mất cân bằng giới và sự thiếu hụt người da màu đã khiến cho giải Oscar ít nhiều thiếu công bằng. Đây là lý do rất ít đạo diễn, diễn viên da màu được đề cử và càng ít người giành chiến thắng. 12 years a slave là một bộ phim hiếm hoi nói về người da màu, do diễn viên da màu đóng và đạo diễn da màu chỉ đạo đăng quang giải thưởng này (năm 2014).

Trong lịch sử Oscar, chỉ có bốn người phụ nữ từng được đề cử Đạo diễn xuất sắc nhất và duy nhất một người là Kathryn Bigelow chiến thắng (năm 2009). Tạp chí danh tiếng Forbes đánh giá, AMPAS có một niềm tin cố hữu rằng “điện ảnh không giành cho nữ giới”.

Về quy trình bầu chọn, các thành viên AMPAS chia thành nhiều “nhánh” và tiến hành bầu chọn riêng biệt. “Nhánh” diễn viên sẽ bầu chọn các hạng mục Nam/Nữ diễn viên chính/phụ xuất sắc nhất. “Nhánh” đạo diễn sẽ bầu chọn Đạo diễn xuất sắc nhất. Riêng hạng mục Phim xuất sắc nhất sẽ do tất cả thành viên cùng bầu chọn.

Đó là lý do tại sao Selma được chọn nhưng Ava DuVernay lại trượt. Một trường hợp tương tự trong năm nay là bộ phim American Sniper cũng được đề cử Phim xuất sắc nhất, nhưng đạo diễn Clint Eastwood không được đề cử.

Sau khi các thành viên AMPAS bầu chọn xong, các hạng mục sẽ được lọc lại để chọn ra năm đề cử cho mỗi hạng mục, riêng hạng mục Phim xuất sắc nhất thường có nhiều đề cử hơn. Cuối cùng, toàn bộ thành viên AMPAS sẽ bỏ phiếu cho tất cả các hạng mục. Ứng viên có số phiếu cao nhất sẽ giành chiến thắng.