Phan Mạnh Quỳnh lên tiếng nạn ca sĩ cướp hit 'cover', ‘hát chùa’ kiếm tiền

Phan Mạnh Quỳnh mong xử lý những ca sĩ 'hát chùa', vô tư cover để kiếm tiền

NVCC

Hát cover không xin phép là không tôn trọng nhạc sĩ

* Chào ca sĩ Phan Mạnh Quỳnh! Không chỉ nói về tình yêu, Phan Mạnh Quỳnh còn sáng tác nhiều về đề tài xã hội. Gần đây, anh gây chú ý với ca khúc Nơi dành cho các thiên thần, lấy cảm hứng từ nhân vật Hải An, cô bé đã hiến giác mạc sau khi qua đời vì ung thư. Theo đuổi những đề tài này, anh đã gặp khó khăn gì?

- Ca sĩ Phan Mạnh Quỳnh: Đó là cuộc chiến về ngôn từ, được mài giũa qua nhiều giai đoạn, cả chủ ý và ngẫu hứng. Nhưng quan trọng, ca từ phải khắc họa được đúng nhân vật và giúp nhân vật đến gần công chúng một cách đẹp đẽ. Giống như cô bé Hải An vậy, tôi phải chọn lọc ngôn từ để thấy được “tầm vóc”, sự đóng góp tốt đẹp của bé trong cuộc sống. Về phần ý tứ trong sáng tác, tôi tưởng tượng em sẽ được các thiên thần chào đón. Sau bao biến cố qua đi, em sẽ được gặp lại mẹ.

* Ca từ là yếu tố nhạy cảm và dễ gây tranh cãi. Vậy giới hạn nào cho các nghệ sĩ để sáng tác một cách chừng mực mà vẫn giữ được cái tôi?

- Hồi đầu, bài Vợ người ta gây tranh cãi rất nhiều vì yếu tố trào phúng. Một bài hit tất nhiên sẽ trở thành một hiện tượng văn hóa cần được xem xét. Nhạc sĩ nên cân nhắc mặt lợi và hại của từ ngữ mà từ đó có sự điều chỉnh. Tôi từng ấp ủ nhiều dự án nhưng đành gác lại vì thấy chưa phù hợp và chưa đủ trải nghiệm.

Phan Mạnh Quỳnh đam mê sáng tác những ca khúc liên quan đến các vấn đề xã hội

NVCC

* Nhạc sĩ có người chạy theo thị trường để kiếm doanh thu, người lại hướng đến các giải thưởng để xây dựng danh tiếng trong nghề... Còn Phan Mạnh Quỳnh thì sao?

- Có giải thưởng thì cũng tốt. Tôi cũng từng giành giải Cống hiến, giải Làn sóng xanh rồi. Giải thưởng giống như sự tổng kết thôi. Còn bài hát có đến được với công chúng hay không thì trong quá trình thực hiện mình đã thấy rồi.

Nếu có là điều rất tuyệt vời để tạo động lực và giúp mình có trách nhiệm hơn với sự nghiệp. Tuy nhiên, một năm có rất nhiều ca khúc hay nhưng giải thưởng đôi khi chỉ có một. Chẳng lẽ không đoạt giải thì buồn sao, quan trọng là nhạc sĩ biết sản phẩm mình có tốt không và ngày một hoàn thiện kỹ năng.

Phan Mạnh Quỳnh không hài lòng khi bị lợi dụng công sức sáng tạo ‘núp bóng’ hình thức cover

NVCC

* Thị hiếu khán giả ngày một khó lường, đến giờ anh còn cảm thấy khó chịu khi bị chê nhạc?

- Tôi khá may mắn vì được khen nhiều hơn một chút. Nhưng tôi vẫn buồn trước những bình luận nói rằng tôi một màu. Thực sự, tôi có rất nhiều màu nhưng chưa kịp làm thôi. Nhiều khi tôi muốn lên tiếng, bảo họ bình tĩnh để chờ tôi ra sản phẩm (cười). Dù vậy, tôi xem đó là những góp ý, giúp định hình và điều chỉnh bản thân sao cho phù hợp.

* Hiện nay, xu hướng cover nhạc hit đang gây sốt, kể cả những ca sĩ nổi tiếng cũng theo đuổi. Tuy nhiên, nhiều người lại vô tư biểu diễn mà không hề xin phép tác giả. Anh cảm thấy thế nào về việc làm này?

- Tính tôi khá ôn hòa nhưng tôi thấy điều đó không đúng. Sáng tác một bài hát rất gian khổ. Thậm chí, làm MV còn bị thua lỗ nữa. Ngoài được khán giả yêu mến, bài hit còn cần được tôn trọng đúng với giá trị mà nhạc sĩ đã bỏ ra. Xu hướng cover vô hình trung trở thành cơ hội cho một số người lạm dụng thành quả, chất xám của người khác.

Sức sáng tạo là có giới hạn nên việc cover không xin phép khiến cho nhạc sĩ buồn. Nếu tôi nghe sinh viên, học sinh hát thì thấy vui. Còn ca sĩ mà sử dụng hit của người khác thì nên trao đổi với nhà sáng tạo. Tôi rất chờ đợi một bộ luật để cân bằng giữa người sáng tạo và người có nhu cầu sử dụng sản phẩm sáng tạo.

Tôi không thích sáng tác kiểu ‘cơm áo gạo tiền’

* Gần đây, Phan Mạnh Quỳnh gây tiếng vang khi giúp Mỹ Tâm có thêm hit mới với bài Hẹn ước từ hư vô. Có bao giờ, anh gặp “khủng hoảng” trước những đơn đặt hàng ồ ạt?

- Thực sự có rất nhiều người đặt hàng tôi. Nhưng tôi từ chối rất nhiều vì bận dự án cá nhân. Mỗi lần làm nhạc cho ai đó, tôi mất mấy tháng để ra một bài. Vì vậy, lịch trình của mình bị gián đoạn. Đôi khi, tôi cũng áp lực vì nếu bài không hay sẽ bị so bì. Tại sao làm cho người này hay, người kia lại không hay. Tôi nghĩ trong âm nhạc cũng cần cái duyên để đến với nhau.

Phan Mạnh Quỳnh tiết lộ quan điểm sáng tác âm nhạc

NVCC

* Vậy anh có đặt nặng chuyện cát-sê khi nhận đơn đặt hàng không?

- Hiện tại, tôi đã được người trong nghề công nhận rồi nên mức cát-sê tôi đưa ra là phù hợp. Tuy nhiên, vấn đề tôi gặp phải là thời gian và sự phù hợp trong lịch trình. Như hồi trước, tôi có làm nhạc phim "Sao cha không?", sau đó, có một bộ phim đặt hàng tôi với đề tài tương tự. Tôi bảo không được, vì lấy chất liệu đâu mà viết. Vì thế, tôi rất cân nhắc trước khi nhận lời hợp tác.

* Hiện tại, top trending trên YouTube trở thành xu hướng để đo độ thành công lẫn công cụ để truyền thông cho một sản phẩm. Điều này có khiến anh bận tâm?

- Ca khúc Nhạt của tôi từng vào Top 1 trending trên YouTube vào năm 2019. Tôi không biết cảm giác của các anh em đồng nghiệp như Sơn Tùng M-TP, Đen Vâu có vui như mình lúc vào top trending không. Nhưng hồi đó, tôi rất vui, cứ ngồi cười hoài khi đạt được điều đó một lần duy nhất.

Nhưng bây giờ, mọi thứ đã khác nhiều với sự tham gia của nhiều nền tảng. Ví dụ, sản phẩm mang hơi hướng TikTok, streaming… ảnh hưởng không hề nhỏ đến top trending của YouTube.

* Anh có nghĩ bản thân phải thay đổi, chạy theo yếu tố thị trường để dễ vào top trending không?

- Tính tôi không bảo thủ. Tuy nhiên, tôi chỉ theo đuổi những chủ đề là thế mạnh của mình. Sản phẩm của tôi phải có sự sâu sắc, lắng đọng. Tôi mặc kệ có vào top hay không, chỉ thấy sáng tác vừa ý là hài lòng. Năm nay, tôi sẽ có sự đổi mới trong sáng tác khi kết hợp cùng Khắc Hưng. Vừa đảm bảo tiết tấu bắt tai, viral, vừa đảm bảo yếu tố chuyên môn trong nghề.

Phan Mạnh Quỳnh cho biết sau khi lấy vợ, cảm hứng sáng tác của anh không thay đổi

NVCC

* Xu hướng âm nhạc hiện tại đang có sự dịch chuyển. Nhiều bài hát chỉ chú trọng điệp khúc để dễ lên xu hướng TikTok, thậm chí không đầu tư quá nhiều về mặt ngôn từ lẫn kỹ thuật. Là người trong nghề, anh có ủng hộ điều này?

- Đó là sáng tác ngắn. Tôi vẫn chưa nghĩ sẽ theo đuổi hướng này. Tôi xác định đã làm nghệ thuật, phải cho ra một bài hát trọn vẹn, có thể mang đi hát được. Còn xu hướng đó thì hơi "cơm áo gạo tiền". Nếu tôi theo trào lưu đó chắc phải đổi tên, thành nhạc sĩ khác để không cho ai biết mình (cười).

* Ngoài việc nổi tiếng “tự thân”, nhiều nghệ sĩ còn chọn cách xây dựng tên tuổi bằng cách chơi gameshow hay chơi TikTok. Phan Mạnh Quỳnh có định "lấn sân" không?

- Tôi cũng có chơi TikTok nhưng không được siêng cho lắm. Hồi đầu, tôi cũng được nhiều view lắm nhưng sau này không hoạt động thường xuyên nữa. Tính tôi cũng hơi khép kín. Còn ở gameshow, rất nhiều nhà sản xuất mời tôi. Tính tôi vui thật nhưng nhiều khi dễ bị khớp, bị đơ và không được tự nhiên.

* Sau khi lấy vợ, âm nhạc của anh có thay đổi không? Đặc biệt, những người sáng tác nhạc buồn khi sống trong hạnh phúc liệu có bị mất cảm hứng?

- Do mới kết hôn nên cuộc sống tôi không có gì quá khác biệt. Còn về âm nhạc tôi thấy vẫn vậy. Tôi quen người yêu 5 năm rồi mới cưới. Trong 5 năm đó, tôi cũng sáng tác nhiều bài buồn trong khi ngoài đời mình vẫn rất hạnh phúc. Mọi người hãy hiểu cho tôi, đã là nhạc sĩ thì chúng tôi biết phân định rạch ròi về mặt cảm xúc. Dù hạnh phúc, vui vẻ nhưng trong tim vẫn có một góc riêng cho sáng tác.

Phan Mạnh Quỳnh hé lộ thói quen đặc biệt khi sáng tác

NVCC

* Khắc Hưng từng chia sẻ với Thanh Niên chỉ có cảm hứng sáng tác lúc 2 giờ sáng. Còn Phan Mạnh Quỳnh thì có thói quen gì đặc biệt khi làm việc?

- Tôi lúc nào cũng mang máy tính hoặc điện thoại để nghe nhạc. Ngoài ra, cạnh tôi cũng phải có một cây đàn để phục vụ công việc. Đặc biệt, công cụ ghi âm trong điện thoại rất cần thiết. Có khi đi chơi cùng bạn gái, tôi xin phép tấp vào lề đường để ghi lại giai điệu đang ngân nga trong đầu. Lúc đó, tôi thường giả vờ gọi điện thoại cho người ta đừng chú ý (cười).

* Giữa ca hát và sáng tác, anh thích vai trò nào hơn?

- Hồi trước, tôi rất thích sáng tác. Nhưng sau này, tôi đi hát và dần thích hát hơn. Vì lúc đầu tôi hát không tốt nên ngại thể hiện bản thân. Ở vị trí ca sĩ, tôi có nhiều trải nghiệm và tương tác hơn với khán giả. Việc đứng sau sân khấu không cho tôi nhiều cảm xúc như khi trình diễn. Khi thấy khán giả vỗ tay, hưởng ứng thì tôi rất hạnh phúc. Tôi yêu công việc đi hát. Phải thừa nhận rằng, thu nhập của ca sĩ tốt hơn nhạc sĩ…

* Sắp tới, anh có dự án gì đặc biệt?

- Năm nay, tôi sẽ có liveshow đầu tiên trong sự nghiệp. Năm qua, tôi đã đi hát thường xuyên hơn để trau dồi khả năng ca hát. Tôi thấy mình tiến bộ về cách xử lý bài hát và đỡ run hơn khi đứng trước khán giả.

* Cảm ơn Phan Mạnh Quỳnh đã dành thời gian chia sẻ!