Phát huy thế mạnh từng vùng sinh thái đặc trưng của ĐBSCL

Ngày 27.9, tại Bạc Liêu, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái chủ trì Hội nghị điều phối vùng ĐBSCL, với sự tham dự của lãnh đạo các bộ, ngành T.Ư và 13 tỉnh, thành ĐBSCL.

Tại hội nghị, ông Cao Huy, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, công bố Quyết định số 974 ngày 19.8.2023 của Thủ tướng về việc thành lập Hội đồng điều phối vùng ĐBSCL gồm 29 thành viên, do Phó thủ tướng Lê Minh Khái làm Chủ tịch Hội đồng.

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Duy Đông, Thứ trưởng Bộ KH-ĐT, cho rằng ĐBSCL là vùng trọng điểm về nông nghiệp với nhiều sản phẩm chủ lực, nhất là lúa, tôm, cá tra, trái cây; đồng thời giữ vai trò đặc biệt quan trọng về môi trường sinh thái, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực cho cả nước.

Tuy nhiên, hiện nay, ĐBSCL vẫn tồn tại nhiều khó khăn, thách thức, chưa phát huy hết tiềm năng, thế mạnh của vùng. Quy mô kinh tế của khu vực chỉ chiếm khoảng 12% GDP của cả nước. Kết cấu hạ tầng thiếu và yếu chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, kể cả giao thông kết nối nội vùng, liên vùng. Nông nghiệp là thế mạnh nhưng chưa hình thành được vùng chuyên canh quy mô lớn.

Để phát huy tiềm năng, lợi thế của ĐBSCL, Nghị quyết 120 của Chính phủ và Quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã định hướng rõ, cần phải chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng với điều kiện tự nhiên theo 3 tiểu vùng sinh thái. Đầu tiên là vùng sinh thái ngọt (gồm một phần: An Giang, Đồng Tháp, Hậu Giang, Vĩnh Long, TP.Cần Thơ), là khu vực trọng điểm về sản xuất lúa, thủy sản nước ngọt và trái cây.

Kế đến là vùng sinh thái mặn - lợ ven biển (gồm một phần: Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre, Tiền Giang, Long An), là vùng nuôi trồng thủy sản nước mặn, mặn - lợ; đánh bắt hải sản; khôi phục và phát triển rừng ngập mặn. Cuối cùng là vùng chuyển tiếp ngọt - lợ (gồm một phần: Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre, Tiền Giang, Long An), là nơi phát triển thủy hải sản nước lợ chuyên canh và luân canh với lúa, rau màu phù hợp với điều kiện về nguồn nước theo mùa.

Để chuyển đổi hiệu quả theo định hướng trên, ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu, đề xuất Chính phủ sớm xem xét, ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp nông thôn. Đặc biệt là các cơ chế chính sách hỗ trợ chuyển đổi cây trồng, vật nuôi cho 3 nhóm sản phẩm chủ lực thủy sản - cây ăn quả - lúa gạo để các địa phương triển khai thực hiện.

Nhiều đại biểu cũng kiến nghị T.Ư tăng cường hơn nữa các nguồn lực hỗ trợ các địa phương, kể cả vốn vay ODA, các nguồn tài trợ quốc tế để phát triển hạ tầng thủy lợi, giao thông, nhất là các tuyến đường bộ, đường sông liên kết vùng; các công trình ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống sạt lở cho ĐBSCL.

Kết luận hội nghị, Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho biết hạ tầng giao thông chưa đồng bộ vẫn là điểm nghẽn lớn nhất của ĐBSCL. Bên cạnh đó, khu vực này cũng chưa có cảng biển nước sâu khiến cho việc xuất khẩu còn nhiều khó khăn, hàng hóa khó tăng sức cạnh tranh, việc thu hút đầu tư và phát triển nguồn nhân lực của vùng cũng còn nhiều hạn chế.

Phó thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị các bộ, ngành, địa phương có những hành động cụ thể để nâng cao hiệu quả hoạt động điều phối vùng ĐBSCL. Trong đó, cần tập trung vào thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa, hiện đại, quy mô lớn; tối ưu hóa về giá trị nông nghiệp... Đặc biệt là thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu nông nghiệp phù hợp với từng vùng sinh thái đặc trưng của ĐSBCL, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; giải quyết vấn đề sạt lở bờ sông, bờ biển, sụt lún, hạn mặn; đồng thời xây dựng chiến lược tổng thể bảo vệ và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Kông.