Doanh nghiệp bức xúc khi Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn
(NN-PTNT) thờ ơ, thậm chí ngăn cản không muốn cho nhập giống để phát
triển cây trồng mắc-ca tại Tây Nguyên.
 Một vườn ươm giống mắc-ca tại Tây Nguyên - Ảnh N.A |
Ngăn cản việc nhập giống
Đó là ý kiến của ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) tại Hội nghị tổng kết hoạt động năm 2015 và định hướng năm 2016 của Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, tổ chức tại Kon Tum ngày 5.1.
Nhìn lại 1 năm triển khai chủ trương của Ban chỉ đạo về phát triển mắc-ca, lãnh đạo LienVietPostBank cho biết, cùng với CTCP Him Lam, hai đơn vị này đã tích cực triển khai một loạt hoạt động nhằm phát triển loại cây này như: xúc tiến các thủ tục thành lập Hiệp hội Mắc ca Việt Nam; tổ chức các đoàn thực tế trong nước và các nước hàng đầu về công nghiệp mắc ca như Úc, Trung Quốc, Nam Phi, Mỹ; tham gia Hiệp hội Mắc ca Úc; thuê chuyên gia nước ngoài và trong nước tư vấn lập chiến lược phát triển mắc ca…
Đặc biệt, qua việc phát trên 1.000 phiếu điều tra thông tin tới các hộ nông dân tỉnh Lâm Đồng, kết quả cho thấy có đến 48% tỷ lệ người dân sẵn sàng trồng mắc ca khi được hưởng các ưu đãi: được vay vốn lãi suất thấp từ LienVietPostBank; được hỗ trợ kỹ thuật canh tác, chăm sóc; được công ty Him Lam thu mua sản phẩm; được tham gia cổ phần vào công ty chế biến mắc ca của Him Lam.
Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Đức Hưởng cho rằng, Bộ NN-PTNT cần đổi mới tư duy, xóa bỏ cơ chế “xin – cho”. “Lẽ ra, với tư cách là đơn vị chủ quản, Bộ cần đi đầu trong việc nghiên cứu giống cây trồng, tư vấn, hướng dẫn bà con nông dân và kêu gọi doanh nghiệp đầu tư phát triển, hỗ trợ tín dụng và bao tiêu sản phẩm... Nhưng mắc ca thì ngược lại, các DN muốn đầu tư, ngân hàng muốn cho vay thì Bộ lại ra sức ngăn cản, như việc không cho nhập giống”, ông Hưởng bức xúc.
Tuy nhiên, vẫn theo lãnh đạo này những lý luận để ngăn cản việc trồng mắc-ca là không thuyết phục vì thực tế đã chứng minh chính Bộ NN-PTNT đã đầu tư rất nhiều tiền để trồng thí điểm hơn chục năm và đã đem lại kết quả tốt. Đơn cử như hộ ông Đinh Kim Thu (thôn Lộc Xuân, huyện Krong Năng, tỉnh Đắk Lắk) trồng năm 2004, diện tích gần 1 ha với khoảng 100 cây. Năm 2014, ông Thu thu được 1,8 tấn quả, doanh thu hơn 300 triệu đồng nhưng chi phí chỉ chiếm 10%...
Ông Nguyễn Đức Hưởng cũng cho biết thêm hiện cà phê, cây cao su trên đất Tây Nguyên đang “kêu cứu” cần tái cơ cấu nhưng lại bị bỏ mặc. Các nông trường “ôm” quỹ đất không ai đầu tư được do các doanh nghiệp nông nghiệp “chết nhưng không thể chôn”, gây lãng phí tài nguyên, thất thu ngân sách, nông dân đã nghèo lại càng nghèo thêm... Trong khi đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 210/2013/NĐ-CP, đã chỉ đạo các ngành và cơ chế hỗ trợ ngân sách cho phát triển mắc ca nhưng đã 3 năm Bộ NN-PTNT chưa có hướng dẫn cụ thể nên NHNN chưa có cơ sở để hướng dẫn cho vay phát triển mắc ca.
 Các đại biểu trao đổi với Ủy viên Bộ chính trị, Đại tướng – Bộ trưởng Công An Trần Đại Quang Hội nghị ngày 5.1 - Ảnh N.A |
4 kiến nghị đột phá cây mắc-ca
Từ những phân tích trên, ông Hưởng thẳng thắn đưa ra 4 đề xuất, kiến nghị để mắc ca phát triển bền vững tại VN. Thứ nhất, cần thay đổi quy định về hỗ trợ trồng cây mắc ca. Hiện tại, theo Nghị định 210/2013/NĐ-CP các dự án trồng cây mắc ca có quy mô từ 50 ha trở lên sẽ được ngân sách Nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng/ha để xây dựng đồng ruộng, cây giống. Đối với các cơ sở sản xuất giống cây mắc ca quy mô 500.000 cây giống/năm trở lên nhận được mức hỗ trợ tối đa 70% chi phí đầu tư/cơ sở.
Các quy định này có hiệu lực từ năm 2014, tuy nhiên theo ông Hưởng nếu làm như vậy là chỉ tập trung hỗ trợ người giàu. Do đó, cần quy định thống nhất cứ trồng 1 ha mắc ca thì được Nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng để xây dựng vườn trồng. Đây là chính sách hỗ trợ có ý nghĩa xã hội rất lớn (hỗ trợ cho người nghèo) vì phần lớn đất riêng của hộ dân trồng mắc ca dưới 50 ha.
Thứ hai, Bộ NN-PTNT chỉ nên ban hành quy hoạch định hướng, còn xác định cụ thể quy hoạch từng địa phương do địa phương chịu trách nhiệm và cần đẩy nhanh xây dựng chương trình quốc gia về mắc ca. Thứ ba, NHNN sớm ban hành chủ trương ưu đãi về nguồn vốn để triển khai các sản phẩm tín dụng cho việc phát triển cây mắc ca, bao gồm các chính sách ưu đãi về lãi suất và kỳ hạn vay tái cấp vốn. Thứ tư, chính quyền các tỉnh cần đưa mắc ca vào Đề án tái cơ cấu kinh tế địa phương và xây dựng bản quy hoạch phát triển mắc ca tại địa phương trên cơ sở rà soát lại quỹ đất, đặc biệt là đất đang trồng cây cà phê già cỗi, năng suất thấp, đất trồng các cây hiệu quả thấp để chuyển đổi sang trồng mắc ca.
Bình luận (0)