Quá khứ không dễ khắc phục

Chính phủ Ireland cho biết sẽ khiếu kiện lên Tòa án nhân quyền châu Âu (ECHR) về đạo luật mới của Anh miễn truy tố gần như tất cả các hành vi tội phạm do quân đội Anh và các nhóm vũ trang đã gây ra ở Bắc Ireland từ đầu thập niên 60 trong thế kỷ 20 đến thời điểm ký kết hòa ước vào năm 1998 (còn được biết đến với tên gọi thỏa thuận Belfast).

REUTERS

Ước tính đã có khoảng 3.500 người thiệt mạng bởi hỗn loạn bạo lực và súng đạn trong khoảng thời gian ấy ở Bắc Ireland. Đó là một trong những thời kỳ lịch sử đen tối nhất đối với nước Anh và đồng thời cũng là thời kỳ quan hệ khó khăn, phức tạp và nhạy cảm nhất giữa Anh và Ireland.

Sau khi có được hòa ước nói trên và thời nước Anh chưa ra khỏi EU (Brexit), vấn đề Bắc Ireland không còn gây trở ngại lớn nữa cho mối quan hệ giữa Anh và Ireland. Từ sau Brexit, vấn đề Bắc Ireland lại trở nên nổi cộm và nhạy cảm trong mối quan hệ song phương này. Với đạo luật mới nói trên ở Anh và dự định khởi kiện của Ireland, mối quan hệ này sẽ không thể tránh khỏi căng thẳng và phức tạp rõ rệt.

Đúng là chuyện quá khứ lịch sử không dễ khắc phục trong quan hệ giữa các quốc gia ở thế giới hiện đại. Bắc Ireland hiện do Anh quản lý, nhưng nhiều người dân ở Bắc Ireland và ở Ireland mong muốn tái thống nhất Bắc Ireland với Ireland. Ireland là thành viên EU trong khi Bắc Ireland từ sau Brexit ở bên ngoài EU, khiến cho mọi chuyện liên quan Bắc Ireland trở nên thêm phức tạp, nan giải và nhạy cảm.

Với đạo luật mới trên, chính phủ Anh đi từ chối bỏ đến xóa bỏ những di sản tăm tối của thời kỳ lịch sử đặc biệt ở Bắc Ireland. Chính phủ Ireland khởi kiện và phản đối vì chính những di sản quá khứ ấy kết nối Ireland với Bắc Ireland trong thế giới hiện tại, thể hiện không còn cần phải "vuốt mặt nể mũi" Anh sau Brexit, đặc biệt trong các khía cạnh liên quan Bắc Ireland.