'Quái nhân' Gunther von Hagens: 'Cha đẻ' những cuộc triển lãm xác người

Theo thông tin trên một số tờ như Bild (Đức), Daily Star (Anh) hồi năm 2009 thì trợ lý của Michael Jackson đã đánh tiếng cậy nhờ Gunther von Hagens tiến hành phẫu thuật giúp siêu sao này khắc phục những khiếm khuyết trên gương mặt và cơ thể vốn đã trải qua hơn 50 lần giải phẫu thẩm mỹ trước đây.

Khi đó, dù chưa chính thức xác nhận việc phẫu thuật sẽ tiến hành ra sao, song bác sĩ Hagens hứa sẽ “tặng cho Michael một món quà của cơ thể bất tử - cũng như sự bất tử mà Michael đã làm được với âm nhạc của anh ấy”. Hagens còn đề nghị hướng dẫn “vua” nhạc pop tham quan triển lãm Thế giới cơ thể (Body Worlds) của mình tại sân vận động O2 ở London (Anh) vào tháng 7.2009 - rơi đúng thời điểm mà Michael Jackson dự định tổ chức tour diễn tại đây. Tuy nhiên khi triển lãm và buổi hòa nhạc tại sân vận động O2 chưa kịp diễn ra thì “vua” nhạc pop Michael Jackson đột ngột qua đời vào tháng 6.2009 vì ngộ độc propofol và benzodiazepine cấp tính tại nhà riêng ở khu phố Holmby Hills, Los Angeles (Mỹ).

Thi thể Michael Jackson sau đó đã được đưa bằng máy bay trực thăng đến văn phòng của Phòng điều tra Los Angeles ở Lincoln Heights để phục vụ cho việc khám nghiệm tử thi nhằm tìm ra nguyên nhân cái chết. Và do vậy, việc tặng món quà “bất tử” cho “vua” nhạc pop của Hagens không thể tiến hành như kế hoạch.

Triển lãm tại sân vận động O2 ở London nói trên chỉ là một trong số hàng trăm cuộc triển lãm Thế giới cơ thể mà Hagens đã và đang tiến hành tại nhiều nơi trên thế giới nhằm cung cấp cho khách tham quan các kiến thức khoa học về cấu tạo cơ thể con người bằng các thi thể đã được xử lý theo phương pháp plastic hóa (plastination) - phương pháp giúp làm khô và bảo quản tử thi thông qua loại dung dịch cao phân từ. Những thi thể này phần lớn được hiến tặng, đang được lưu giữ tại Plastinarium Guben - viện bảo tàng do Hagens sáng lập tại thị trấn Guben, sát biên giới Đức và Ba Lan.

tin liên quan

Tạm ngưng triển lãm nội tạng và cơ thể người ở TP.HCM

Tờ Spiegel (Đức) đã gán cho Gunther von Hagens biệt danh “thần chết” Gunther và ví Plastinarium Guben như một thẩm mỹ viện dành riêng cho người chết. Dưới tay của Hagens, một nhà máy bỏ hoang ở thị trấn Guben (Đức) thoắt biến thành salon chuyên làm đẹp cho tử thi từ tháng 11.2006. Ở đây, các thi thể được xử lý plastic hóa, sau đó cắt thành từng khúc vuông vắn rồi... đem bán. Tất nhiên, sản phẩm của “thần chết” Gunther được thương mại hóa hợp pháp dưới tên gọi “thiết bị hỗ trợ giảng dạy môn giải phẫu sinh lý người”.

Ngành kinh doanh mới toe này thoáng nghe có vẻ rùng rợn nhưng đã mang về tiền triệu đô cho Hagens. Khách đặt hàng phần lớn là các trường đại học có nghiên cứu bộ môn giải phẫu. Giá cả còn tùy thuộc vào vị trí, mức độ quan trọng và kích thước của bộ phận trên cơ thể, chẳng hạn một miếng thịt ở “mặt tiền” giá có thể lên đến 9.000 USD. Không chỉ vậy, đến Platinarium Guben, khách tham quan còn được chiêm ngưỡng cả một bộ sưu tập hình nhân giải phẫu, đấy là chưa kể một kho lưu trữ những nội tạng quái thai và tế bào mang bệnh…

Mặc dù vấp phải không ít phản đối từ dư luận, Hagens vẫn tự hào: “Tôi là người làm đẹp cho các thi hài và biến chúng thành vật có ích. Nhờ đó, chúng có thể trở thành bất tử. Những cuộc triển lãm giúp khách tham quan hiểu rõ hơn về cơ thể mình và biết cách sống khỏe mạnh. Bạn có thể thấy sự khác nhau giữa một lá gan khỏe mạnh và một lá gan bệnh tật của một người nghiện rượu hay giữa một lá phổi lành lặn với một lá phổi bị ám khói. Với trẻ nhỏ, đây quả thật là hình thức giáo dục trực quan và sinh động hơn bao giờ hết”.

Ngoài hiệu quả giáo dục như Hagens giải bày, các thi hài cũng mang lại nguồn lợi không nhỏ cho Hagens trong lĩnh vực giải trí hay những buổi trình diễn mổ tử thi. Chẳng hạn các hình nhân giải phẫu của Hagens từng xuất hiện trong bộ phim Sòng bạc hoàng gia (Casino Royale) vào năm 2006 và Hagens cũng xuất hiện tích tắc trong một vai phản diện khi đối mặt với điệp viên Jame Bond. Trước đó vào tháng 11.2002, Hagens đã công diễn việc mổ xác một người đàn ông 72 tuổi tại một trung tâm triển lãm nghệ thuật ở London (Anh) trước 500 khán giả bất chấp lời cảnh báo của chính phủ Anh rằng hành vi này có thể phạm luật.

Von Hagens cho biết việc mổ tử thi công khai là để cung cấp kiến thức y khoa cho công chúng vì nhu cầu được chứng kiến các chi tiết việc mổ tử thi của người dân là rất lớn. Tuy nhiên để xem được buổi trình diễn này, khán giả lại phải bỏ ra 19 USD cho tiền vé vào cửa. Đặc biệt hơn là nhân vật chính - bác sĩ von Hagens tiến hành mổ tử thi với chiếc nón đen rộng vành vẫn… đội trên đầu (chiếc nón này là vật bất ly thân của Hagens khi ở bất cứ đâu - PV).

Không phải việc làm đẹp cho tử thi lúc nào cũng thuận lợi với “quái nhân” von Hagens. Thực tế các cuộc triển lãm Thế giới cơ thể từng vấp phải nhiều phản đối từ công chúng, nhất là những người theo đạo Cơ đốc giáo, Do thái và bản thân Hagens cũng gặp rắc rối về mặt pháp lý khi liên quan đến những cáo buộc về việc vận chuyển, giải phẫu tử thi trái phép. Năm 2002, Hagens từng phải ra tòa làm chứng cho vụ xét xử nhà nghiên cứu bệnh học người Nga Vladimir Novosylov do liên quan đến việc vận chuyển và buôn bán trái phép 56 tử thi từ Nga sang Heidelberg (Đức).

Sang tháng 10.2003, Hagens tiếp tục bị cáo buộc đã nhận và giải phẫu trái phép các thi thể từ những nhà tù, bệnh viện ở Kyrgyzstan mà không thông báo trước cho gia đình những người này. Hagens đã phải họp báo để “minh oan” khi cho biết có nhận được 9 tử thi từ các bệnh viện Kyrgyzstan nhưng không dùng thi thể nào trong số này vào triển lãm Thế giới cơ thể, rằng mình không liên quan và chịu trách nhiệm cho việc thông báo đến các gia đình những người này vì đó là phần việc của bệnh viện.

Cũng trong năm 2003, trường ĐH Heidelberg kiện Hagens ra tòa vì cố ý dùng sai chức danh giáo sư trong một tài liệu bằng tiếng Trung (thực tế Hagens có bằng tiến sĩ ĐH Heidelberg) và Hagens bị tuyên phải nộp phạt 108.000 euro (tương ứng với mức phạt 90 ngày tù) vào tháng 4.2005. Tuy nhiên sau đó mức phạt này được giảm xuống còn 50.000 euro vào năm 2006 và đến năm 2007 thì Tòa tối cao Karlsruhe quyết định xóa án phạt cho Hagens.

tin liên quan

Xin phép mẫu nhựa, triển lãm xác thật?

Đó là chưa kể vào tháng 1.2004, tạp chí Der Spiegel (Đức) còn đưa tin Hagens đã sử dụng một số thi thể là tù nhân Trung Quốc bị xử tử vào triển lãm Thế giới cơ thể. Hagens lập tức phản bác rằng ông không hề biết nguồn gốc các thi thể này và tiến hành hỏa táng những thi hài còn nằm trong vòng tranh cãi. Đồng thời cũng đề nghị nhà chức trách có biện pháp ngăn không cho tạp chí trên tung tin bất lợi như thế, tuy nhiên tòa đã từ chối ra án phạt.

Dù gặp nhiều rắc rối ngay trên quê nhà và một số nơi khác, song không thể phủ nhận là mức độ nổi tiếng của von Hagens cũng tăng theo tỉ lệ thuận với mức độ bị phản đối. Hagens từng xuất hiện trên nhiều báo, tạp chí, kênh truyền hình của Anh, Đức, Mỹ… và các cuộc triển lãm Thế giới cơ thể diễn ra tại châu Á, Bắc Mỹ, châu Âu của ông đã thu hút hơn 26 triệu khách tham quan, đồng thời đã có hàng chục ngàn người đăng ký hiến tặng xác cho “thẩm mỹ viện” Platinarium Guben. Đáng chú ý từ năm 2011, Hagens tuyên bố khi ông qua đời thì người thân có thể sử dụng thi thể được xử lý theo phương pháp plastic hóa của ông để đưa vào các cuộc triển lãm Thế giới cơ thể trong tương lai.

Gunther von Hagens sinh ngày 10.1.1945 ở Skalmierzyce - nay thuộc miền tây Ba Lan và lớn lên ở miền đông nước Đức. Là người bị chứng máu khó đông nên từ nhỏ Hagens thường xuyên phải ra vào bệnh viện, do đó khi trưởng thành, Hagens quyết định theo đuổi lĩnh vực y khoa, theo học ĐH Jena (1965). Đến 1975, Hagens lấy bằng tiến sĩ y khoa tại ĐH Heidelberg. Năm 1977 ông phát minh ra phương pháp plastic hóa để bảo quản tử thi và từ đó chuyển sang theo đuổi lĩnh vực giải phẫu tạo hình, sáng tạo ra Viện Phẫu thuật tạo hình plastic hóa ở Heidelberg năm 1993. Năm 1995 tại Nhật Bản, Hagens ra mắt cuộc triển lãm đầu tiên về cơ thể người, và 2 năm sau phát triển thành triển lãm Thế giới cơ thể tại nhiều thành phố trên khắp thế giới. Cũng từ 2004, trước những rắc rối về pháp lý tại quê nhà, Hagens tuyên bố đưa triển lãm Thế giới cơ thể ra khỏi Đức và lưu diễn tại khắp Bắc Mỹ, một số nước châu Âu như Anh, Đan Mạch và châu Á… Không chỉ có cơ thể người, đến nay các triển lãm của Hagens còn hướng tới các mẫu cơ thể động vật như hươu cao cổ, đười ươi…