Quảng Ngãi gỡ vướng các công trình trọng điểm

Tỉnh Quảng Ngãi đang xoay xở tháo gỡ những vướng mắc này để các công trình về đích đúng tiến độ.

HÀNG LOẠT CÔNG TRÌNH TẠM NGỪNG DÀI NGÀY

Từ sáng sớm đến hơn 7 giờ mỗi ngày, đoạn đường hàng chục ki lô mét trên QL1A từ H.Bình Sơn đến H.Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) có hàng chục ngàn người lao động lưu thông đến làm việc tại các khu kinh tế, khu công nghiệp (KCN) của tỉnh Quảng Ngãi, nhất là ở các KCN VSIP Quảng Ngãi, Dung Quất, Tịnh Phong… Tình trạng quá tải đã tiềm ẩn tai nạn giao thông trên tuyến này rất lớn.

Để "giải vây" cho QL1A, tỉnh Quảng Ngãi đã khởi công xây dựng nhiều tuyến giao thông, trong đó dự án quan trọng và được xem hữu hiệu nhất là đường Thạch Bích - Tịnh Phong. Dự án có kinh phí 700 tỉ đồng, dài 6,11 km, khởi công vào năm 2022, dự kiến đưa vào sử dụng trong năm 2024.

PHẠM ANH

Tuy nhiên, từ đầu năm 2024 đến nay, dự án cứ giậm chân tại chỗ do vướng mặt bằng và thiếu vốn triển khai. Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi (gọi tắt BQL), năm 2024, dự án này được bố trí vốn 200 tỉ đồng từ nguồn thu tiền sử dụng đất, nhưng đến nay vẫn chưa thể giải ngân. Trong khi đó, mặt bằng thi công giao cho các nhà thầu chỉ đạt 60%, khối lượng thi công đạt khoảng 44% tổng giá trị hợp đồng.

Đến khu vực địa bàn xã Tịnh Ấn Tây, nơi dự án đường Thạch Bích - Tịnh Phong đi qua, chúng tôi chứng kiến hàng loạt nhà dân còn san sát. Người dân ở thôn Độc Lập, xã Tịnh Ấn Tây, bày tỏ mong muốn dự án sớm hoàn thành để diện mạo ở đây khang trang hơn, nhưng việc đền bù cũng phải thỏa đáng đôi bên.

VƯỚNG MẶT BẰNG DO CHƯA BỐ TRÍ TÁI ĐỊNH CƯ

Nói về dự án đường Thạch Bích - Tịnh Phong, ông Ngô Văn Dụng, Giám đốc BQL, cho biết theo kế hoạch thì dự án hoàn thành trong năm 2024. Tuy nhiên, mặt bằng giải phóng chưa xong, đứt quãng một số đoạn nên không thể tiếp tục thi công, do vậy tiến độ chậm là không tránh khỏi. Nguyên nhân là bởi hàng loạt hộ dân chưa được bố trí tái định cư. Ông Dụng cho rằng để tiếp tục thi công, chính quyền địa phương và các sở, ngành phải tập trung việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, như vậy mới giải ngân vốn đầu tư công được.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong năm 2024, kế hoạch vốn đầu tư công của tỉnh Quảng Ngãi là 6.200 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách của tỉnh 4.900 tỉ đồng, còn lại từ ngân sách T.Ư. Tỉnh Quảng Ngãi đã và đang triển khai đồng loạt 8 dự án trọng điểm, gồm: đường Hoàng Sa - Dốc Sỏi có kinh phí 3.500 tỉ đồng; đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh 2.000 tỉ đồng; đường Thạch Bích - Tịnh Phong; cầu Trà Khúc 3 850 tỉ đồng; đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc 1.500 tỉ đồng... Thế nhưng hầu hết các dự án này đều bị vướng mặt bằng, vốn, nên phải thi công cầm chừng hoặc tạm dừng.

Đến nay, dự án đường Hoàng Sa - Dốc Sỏi chỉ mới giải ngân gần 5 tỉ đồng, đã bắt đầu thi công trở lại từ khoảng đầu tháng 7.2024 nhờ nguồn vốn T.Ư bố trí 420 tỉ đồng. Còn lại các dự án khác vẫn chưa tháo gỡ xong vướng mắc về mặt bằng, vốn.

Theo lãnh đạo BQL, tiến độ thi công chậm thuộc các dự án đầu tư công, trong đó có các công trình giao thông. Nguyên nhân chậm là do các huyện, thành phố vướng mắc trong khâu xác định giá đất bồi thường cụ thể, dẫn đến việc trình thẩm định phê duyệt phương án bồi thường chậm, kéo theo công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư bị chậm, từ đó làm ảnh hưởng tiến độ triển khai dự án.

Cũng theo lãnh đạo BQL, muốn tiến độ dự án nhanh thì phải khẩn trương bồi thường cho dân mới có mặt bằng để triển khai thi công và tiếp theo là giải ngân công trình. Thế nhưng, việc này chưa tháo gỡ kịp thời, khiến mọi việc đều phải chậm theo.

Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, nhiều công trình trọng điểm của tỉnh Quảng Ngãi đều "nhìn" vào tiền thu từ nguồn sử dụng đất. Trong kế hoạch năm 2024, tỉnh Quảng Ngãi dự kiến thu ngân sách từ nguồn này 3.800 tỉ đồng; thế nhưng 6 tháng qua mới chỉ thu từ tiền sử dụng đất được 239 tỉ đồng, trong đó cấp tỉnh 24 tỉ đồng, các huyện, thành phố, thị xã 215 tỉ đồng; chỉ đạt 9,2% so với dự toán T.Ư và HĐND tỉnh Quảng Ngãi giao, đạt 39,5% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là nguồn tiền quá ít so với những công trình tỉnh Quảng Ngãi đang triển khai. Trong khi đó, thị trường về bất động sản, nhà đất ở Quảng Ngãi đang trầm lắng, rất khó để tỉnh thu tiền từ nguồn này, bố trí vốn cho các dự án.

SẼ ĐIỀU TIẾT VỐN TỪ CÔNG TRÌNH NÀY SANG CÔNG TRÌNH KHÁC

Lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ngãi xác nhận nhiều dự án đầu tư công đang triển khai có vốn từ hàng trăm đến hàng ngàn tỉ đồng bị rơi vào khó khăn, tạm ngừng thi công do các vướng mắc về mặt bằng, vốn và bộ máy điều hành đứng đầu tỉnh có sự thay đổi.

Theo UBND tỉnh Quảng Ngãi, ngoài vướng mắc nói trên, thì quy định trong luật Đất đai mới có sự thay đổi liên quan đến bồi thường, giải phóng mặt bằng, chuyển đổi đất lúa, trong đó có nghị định của Chính phủ vừa bổ sung và các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành. Vì vậy, tỉnh Quảng Ngãi phải tạm dừng triển khai một số dự án đầu tư để xem xét, thực hiện lại hồ sơ phù hợp quy định mới. Bên cạnh đó, việc tính toán cơ chế bồi thường, nhanh nhất cũng mất 75 ngày và yêu cầu phải có đơn vị tư vấn định giá đất, mà tỉnh lại không có đơn vị tư vấn này. Đó là chưa kể công tác quản lý đất đai cấp huyện còn chưa chặt chẽ, gây khó trong xác định nguồn gốc đất.

Theo ông Trần Hoàng Tuấn, Phó chủ tịch điều hành UBND tỉnh Quảng Ngãi, dù tiến độ các dự án chậm nhưng tỉnh Quảng Ngãi sẽ cố gắng giải ngân 100% vốn đầu tư công. Để làm được việc này, tỉnh sẽ rà soát từng dự án, lên kế hoạch cụ thể về thời gian, tiến độ, trách nhiệm từng đơn vị…

"Tỉnh sẽ có sự điều tiết vốn từ công trình này sang công trình khác. Nếu công trình này không hoàn thành thì phải điều chuyển nguồn vốn sang công trình khác để đảm bảo công tác giải ngân. Đây là trách nhiệm của các cơ quan có liên quan để triển khai thi công tiếp tục các dự án", ông Tuấn nói.

Trước đó, trước tình trạng nhiều dự án phải tạm dừng, Tỉnh ủy Quảng Ngãi đã thành lập Ban chỉ đạo các dự án trọng điểm do ông Đặng Ngọc Huy, Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy, làm trưởng ban. Ban chỉ đạo sẽ họp định kỳ và báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy 1 lần/tháng liên quan đến việc thực hiện các công trình trọng điểm của tỉnh.

Những ngày vừa qua, bà Bùi Thị Quỳnh Vân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi, cũng đã đi đến các dự án đang tạm dừng như dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc, dự án xây dựng kè chống sạt lở kết hợp tạo quỹ đất bờ bắc sông Trà Khúc (đoạn qua xã Tịnh An và xã Tịnh Long, TP.Quảng Ngãi) để kiểm tra, gặp gỡ chính quyền và người dân nhằm tìm hiểu nguyên nhân. Qua đó, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi đã có chỉ đạo kịp thời để các dự án sớm khởi động trở lại.