Sai phạm nghiêm trọng tại các dự án đầu tư vào Sơn Trà

Theo kết luận thanh tra (KLTT) việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, bảo vệ và phát triển rừng, bảo vệ môi trường, xây dựng đối với các dự án đầu tư trên bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng), trong 18 dự án, có 4 dự án UBND TP.Đà Nẵng quyết định giao đất, cho thuê đất trước thời điểm luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực và 8 dự án sau khi luật Đất đai 2003 có hiệu lực; 6 dự án chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất.

Đến thời điểm thanh tra, UBND TP.Đà Nẵng chưa phê duyệt quy hoạch bảo tồn và phát triển bền vững Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà; các cơ quan, đơn vị chức năng chưa thực hiện điều tra, đánh giá tổng thể, chưa lập báo cáo về đa dạng sinh học... Tại quyết định ngày 20.8.2008, UBND TP.Đà Nẵng phê duyệt quy hoạch rừng đặc dụng bán đảo Sơn Trà theo hướng cắt giảm 1.280 ha để đưa diện tích rừng này vào các dự án tại bán đảo Sơn Trà là vi phạm quy định.

Trong tổng số 18 dự án tại Sơn Trà được UBND TP phê duyệt, chấp thuận, có 9 dự án có một phần diện tích rừng tự nhiên nhưng chưa xác định trong phương án giao quản lý, bảo vệ rừng; 16 dự án UBND TP chưa có văn bản lấy ý kiến Bộ Quốc phòng. UBND TP đã không tổ chức rà soát để xử lý vi phạm. Qua rà soát, bước đầu xác định có 7 dự án được giao đất, cho thuê đất vi phạm về an ninh quốc phòng (ANQP). Bên cạnh đó, có 3 dự án không có hồ sơ dự án đầu tư và 4 dự án không thẩm định về nhu cầu sử dụng đất.

Theo KLTT, nguyên nhân chủ quan là do UBND TP.Đà Nẵng, chủ tịch, các phó chủ tịch, giám đốc các sở chức năng, chủ tịch UBND Q.Sơn Trà qua các thời kỳ chưa thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm được giao, chưa chấp hành các quy định về quản lý đất đai, môi trường, bảo vệ và phát triển rừng, ANQP, đầu tư, xây dựng…; thiếu kiểm tra, giám sát, xử lý những tồn tại, vi phạm. Bộ NN-PTNT chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý nhà nước được giao; chủ đầu tư một số dự án vi phạm quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, môi trường.

Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) kiến nghị Thủ tướng giao UBND TP.Đà Nẵng theo thẩm quyền tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định đối với tổ chức, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận. UBND TP chủ trì phối hợp với các bộ liên quan kiểm tra, rà soát các dự án đầu tư tại Sơn Trà, đảm bảo phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch rừng, ANQP, du lịch… đã được phê duyệt; kiên quyết xử lý, thu hồi đối với những dự án, diện tích đất không đủ điều kiện, có vi phạm pháp luật về đất đai, đầu tư...

UBND TP.Đà Nẵng chủ trì phối hợp với Bộ TN-MT, Bộ Tài chính rà soát, xác định giá đất, tính và thu nộp đầy đủ vào ngân sách nhà nước các khoản nghĩa vụ tài chính của các dự án; đối với các dự án chưa nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì xem xét thực hiện đấu giá theo quy định; chỉ đạo thu hồi khoản tiền chủ đầu tư chưa nộp quỹ bảo vệ rừng; phối hợp Bộ Quốc phòng kiểm tra, rà soát về yếu tố ANQP đối với các dự án đầu tư tại Sơn Trà để xử lý theo quy định…

Đáng chú ý, TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an điều tra, xử lý đối với các vi phạm tại dự án khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa và dự án khu biệt thự Suối Đá.

Trước đó, đầu năm 2017, dư luận xôn xao trước việc một phần bán đảo Sơn Trà bị Công ty CP Biển Tiên Sa “cạo trọc” cây xanh, để lộ phần đất đỏ nham nhở phục vụ dự án KDL Biển Tiên Sa khiến dư luận bức xúc, chính quyền vào cuộc. Sau đó, hàng loạt các ý kiến của nhiều cơ quan bảo vệ môi trường tại Đà Nẵng và VN cũng như một số hội - đoàn thể đã đặt vấn đề bảo vệ Sơn Trà khỏi nguy cơ bê tông hóa và kêu gọi dừng các dự án tại Sơn Trà để xem xét, điều chỉnh. Các ý kiến cho rằng cần phải giữ nguyên trạng Sơn Trà và hạn chế việc phát triển du lịch, nhất là không xây dựng thêm các khu lưu trú, nghỉ dưỡng trên vùng bán đảo. Sau cuộc thị sát tại Sơn Trà, ngày 29.5.2017, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu dừng toàn bộ các dự án trên bán đảo Sơn Trà để rà soát và thu thập thêm ý kiến.

Ngày 6.12.2017, TTCP công bố quyết định thanh tra việc quản lý và sử dụng đất đai tại bán đảo Sơn Trà giai đoạn từ 2003 - 2016. Gần 2 năm qua, người dân Đà Nẵng liên tục hối thúc và đề nghị sớm công bố kết luận khi thời điểm công bố kết luận nhiều lần bị gia hạn. Tại các cuộc tiếp xúc giữa Đoàn ĐBQH TP.Đà Nẵng với cử tri trước đó, nhiều ý kiến bày tỏ sự sốt ruột vì phải chờ đợi kết quả quá lâu. Ông Trương Quang Nghĩa, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, Trưởng đoàn ĐBQH TP.Đà Nẵng cũng cho biết, lãnh đạo TP cũng sốt ruột và đã có những đề nghị để sớm công bố KLTT.

“Chỉ căn cứ ý kiến của chủ tịch và phó chủ tịch” Theo kết luận của TTCP, UBND TP giao cho các đơn vị không có chức năng, thẩm quyền là Công ty quản lý và khai thác đất, Ban Quản lý dự án Sơn Trà - Điện Ngọc ký hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất với chủ đầu tư một số dự án; giao đất cho cá nhân làm chủ đầu tư là không đúng đối tượng, không đúng thẩm quyền; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư để thực hiện 5 dự án trên bán đảo Sơn Trà với thời hạn sử dụng đất lâu dài, vi phạm quy định luật Đất đai 2003; chưa thực hiện đầy đủ quy trình theo quy định về xác định giá đất, không lấy ý kiến hoặc không xem xét ý kiến các sở, ngành mà chỉ căn cứ ý kiến của chủ tịch và các phó chủ tịch TP tại các cuộc họp…