Sản vật ngày Tết: Trăm năm nem chợ Huyện

Theo tương truyền của những người ở làng nem Vinh Thạnh (xã Phước Lộc, H.Tuy Phước), cách đây hơn trăm năm, ông Trần Võ, tục danh còn gọi là ông Bảy Ù có đam mê sưu tầm, nghiên cứu các món ăn. Ông đi khắp nơi và cuối cùng chọn món nem về, gia chế hương vị cho phù hợp với người địa phương rồi chỉ cho con cháu cách làm. Từ mấy đời nay, vị ngon lạ từ chiếc nem vuông vắn mà ông đem về cứ truyền hết đời này đến đời khác và ngày càng phát triển mạnh.

Ông Nguyễn Thành Phú, Phó chủ tịch UBND xã Phước Lộc, cho biết: “Số cơ sở sản xuất nem chợ Huyện tại địa phương là 17, chưa kể những nhà nhận mối nem bán lại. Mỗi cơ sở có ít nhất từ 3 - 7 nhân công. Cứ mỗi dịp tết, cơ sở sản xuất nem chả thuộc hàng nhỏ ở đây thu lãi tầm 300 triệu, còn lớn lớn chút thì phải tính lãi bạc tỉ”.

Bà Nguyễn Thị Ân (75 tuổi, ở xã Phước Lộc), chủ cơ sở Nem chả Bốn Lai kể, gia đình bà đã có hơn 100 năm làm nem, từ thời ông cha để lại. Những ngày này, nem chả mùa tết đã tăng số lượng đột biến, gấp 10 lần so với các thời điểm khác trong năm. Những cơ sở lớn như bà Ân làm hàng trăm ký thịt mỗi ngày mới đủ nem cung ứng cho thị trường. Thịt đem về được lọc sạch gân, mỡ rồi đem xay nhuyễn, gia giảm gia vị theo công thức gia truyền rồi bỏ sang máy vắt nem. Vắt xong, thịt thành phẩm được gói bằng lá ổi, bỏ trong bịch nhựa rồi gói lại một lớp lá chuối để ủ kín nem. Nem được làm theo công thức gia truyền, lên men tự nhiên sẽ lâu chín hơn nem được cho sẵn men chua nhưng khi ăn, cái nem được chín đúng độ, không sợ đau bụng.

Nem chợ Huyện lâu nay vốn nổi tiếng ở thị trường trong nước, được đông đảo thực khách yêu thích nhờ hương vị đậm đà, chua ngọt vừa phải, mùi thơm nhẹ trong từng thớ thịt. Với người dân Bình Định, lễ tết nhất thiết phải có đĩa nem, chả trên bàn tiệc. Miếng nem vuông hay dạng tròn màu hồng nhạt được xếp đẹp mắt là hồn vía cho ẩm thực Bình Định. Cơ sở làm nem có uy tín cũng vì thế mà chăm chút và giữ vững chất lượng, tạo nên tiếng vang của nem chợ Huyện. Anh Trần Quốc Hưng (30 tuổi), chủ một cơ sở làm nem chia sẻ: “Sau nhiều năm, thị trường có nhiều biến động. Nhiều cơ sở liên tục hạ giá nem để thu hút khách nhưng tiệm chúng tôi vẫn giữ giá vì không muốn hạ chất lượng sản phẩm bằng cách thêm bột vào thịt làm nem. Nem phải được làm từ 100% thịt nạc và lên men tự nhiên thì mới đúng chuẩn chất lượng”.

Tết nào chị Nguyễn Thị Ngọc Mai (38 tuổi, ở TP.HCM) cũng nhờ người mua nem chợ Huyện để làm món ăn và làm quà biếu người thân. “Với gia đình tôi, dù không phải là người Bình Định nhưng ngày tết mà không có miếng nem chợ Huyện trong nhà thì thấy như còn thiếu, chưa tròn vẹn. Tôi nghĩ, việc đóng thương hiệu bài bản cho món ăn này là rất cần thiết để một sản vật đặc sắc của địa phương có thêm sự tự tin khi ra thị trường và không lẫn với các loại đặc sản khác”, chị Mai chia sẻ.

Từ một vùng thôn quê bình thường, làng nem ở Phước Lộc giờ đây sầm uất như đô thị với lượng khách vãng lai, khách trong và ngoài nước đến ăn và mua nem đông đảo. Do đó, việc xúc tiến làm thương hiệu cho nem chợ Huyện hiện nay là cực kỳ cần thiết.