Đây là đề xuất của Bộ LĐ-TB-XH trong dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu (LTT) đối với người lao động (NLĐ) làm việc theo hợp đồng lao động. Nếu được thông qua, lần đầu tiên VN có mức LTT tính theo giờ.
Bảo vệ người lao động làm công việc bán thời gian
Theo dự thảo, Bộ LĐ-TB-XH đề xuất từ 1.7, cùng với mức LTT tính theo tháng sẽ có thêm mức LTT tính theo giờ, áp dụng tương ứng với vùng 1 là 22.500 đồng/giờ, vùng 2 là 20.000 đồng/giờ, vùng 3 là 17.500 đồng/giờ và vùng 4 là 15.600 đồng/giờ.
Nghị định dự kiến áp dụng với lao động được trả lương theo tháng, theo giờ. Với loại hình khác như lương theo tuần, ngày, sản phẩm hoặc lương khoán sẽ do doanh nghiệp (DN) lựa chọn quy đổi sang mức lương tháng hoặc giờ, đảm bảo không thấp hơn LTT tháng hoặc giờ.
 |
Đề xuất bổ sung lương tối thiểu giờ để bảo vệ quyền lợi người lao động làm công việc không ổn định, bán thời gian |
NGỌC DƯƠNG |
Bộ LĐ-TB-XH cho biết tại điều 91, bộ luật Lao động 2019 có hiệu lực từ 1.1.2021, quy định mức LTT được xác lập theo vùng, ấn định theo tháng, giờ; Chính phủ quy định và công bố mức LTT trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia. Vì vậy, bên cạnh mức LTT tháng, Chính phủ cần có quy định về mức LTT giờ.
Thông thường, mức LTT vùng được xem xét, điều chỉnh sau 1 năm thực hiện. Tuy nhiên, do từ đầu năm 2020 đại dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến kinh tế - xã hội, sản xuất, kinh doanh, việc làm và đời sống của NLĐ nên Chính phủ đã duy trì mức LTT vùng quy định tại Nghị định số 90 cho đến nay (trên 2 năm).
Lý giải thêm về việc cần phải bổ sung mức LTT giờ, lãnh đạo Bộ LĐ-TB-XH cho hay hiện tại mức LTT theo vùng không còn bảo đảm được mức sống tối thiểu của NLĐ và gia đình họ. Trên thực tế, mức LTT tháng do Chính phủ quy định hiện chủ yếu áp dụng cho NLĐ làm những công việc có tính chất ổn định trong khu vực chính thức.
Đối với NLĐ làm những công việc có tính chất linh hoạt, làm việc không trọn thời gian cho các hộ gia đình, các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ (như nhà hàng, siêu thị, quán cà phê...) thì việc sử dụng mức LTT tháng làm căn cứ thỏa thuận, trả lương theo ngày, giờ, tuần đối với NLĐ đang có sự cứng nhắc, thiếu cơ sở áp dụng linh hoạt, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ.
Một lãnh đạo Bộ LĐ-TB-XH cho biết: “Mục đích của việc ban hành nghị định nhằm quy định cụ thể bộ luật Lao động năm 2019 về mức LTT tháng và mức LTT giờ, qua đó mở rộng diện bao phủ và bảo vệ của tiền LTT đối với NLĐ; góp phần tích cực cho việc cải thiện tiền lương, đời sống của NLĐ, thúc đẩy phục hồi thị trường lao động, phục hồi sản xuất, kinh doanh, duy trì quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ”.
Xây dựng lương theo giờ phải cao hơn lương tháng
Về cách tính LTT giờ, đại diện Bộ LĐ-TB-XH cho biết mức LTT giờ chia theo 4 vùng là loại hình LTT được quy định mới, do vậy các mức LTT giờ được xác định dựa trên phương pháp quy đổi tương đương từ mức LTT tháng và thời gian làm việc tiêu chuẩn theo quy định của bộ luật Lao động.
“Việc áp dụng phương pháp quy đổi tương đương nêu trên phù hợp với điều kiện cụ thể ở nước ta khi lần đầu tiên quy định mức LTT giờ, tránh tạo ra sự xáo trộn việc trả lương cho NLĐ, gây ảnh hưởng tiêu cực tới tình hình quan hệ lao động trong DN”, lãnh đạo Bộ LĐ-TB-XH cho biết.
Đề xuất tăng lương tối thiểu thêm 6%
Về mức LTT vùng đang áp dụng tính theo tháng, trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia, tại dự thảo này, Bộ LĐ-TB-XH đề xuất tăng từ 1.7, thêm 6%, tương ứng với mức tăng từ 180.000 - 260.000 đồng (mức hiện hành là 3,07 - 4,42 triệu đồng). Cụ thể, vùng 1 là 4,68 triệu đồng/tháng, vùng 2 là 4,16 triệu đồng/tháng, vùng 3 là 3,64 triệu đồng/tháng và vùng 4 là 3,25 triệu đồng/tháng.
Việc xác định mức điều chỉnh LTT nêu trên dựa trên cơ sở tăng 5,3% để bảo đảm đủ mức sống tối thiểu của NLĐ và gia đình họ, và tăng thêm 0,7% để cải thiện thêm tiền lương cho NLĐ. Bộ LĐ-TB-XH cho rằng mức điều chỉnh này có sự chia sẻ, hài hòa lợi ích của NLĐ và DN, vừa chú ý cải thiện đời sống cho NLĐ, vừa chú ý đến việc bảo đảm duy trì, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh của DN.
Trước đề xuất của Bộ LĐ-TB-XH, nhiều chuyên gia về lao động tiền lương đồng tình cần phải sớm áp dụng ngay mức LTT theo giờ, bởi so với các nước, VN đã quá lạc hậu. Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng ban Chính sách pháp luật (Tổng liên đoàn Lao động VN), đánh giá bổ sung mức LTT giờ là để bảo vệ NLĐ, tăng độ bao phủ chính sách đến với lao động làm việc không trọn ngày, trọn tháng, nhất là lao động trong khu vực phi chính thức. Bên cạnh đó, sẽ góp phần hoàn thiện chính sách tiền lương của VN, tăng tính tương thích với các điều ước quốc tế mà VN đang đề xuất gia nhập.
Ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH, bày tỏ: “Thế giới đã tính theo giờ từ rất lâu, VN đi sau thì nên tính toán cách tính cho phù hợp, không thể áp dụng máy móc theo kiểu lấy LTT tháng chia cho số ngày và số giờ làm việc ra kết quả LTT giờ. Tôi cho rằng LTT theo giờ phải cao hơn LTT tháng, bởi NLĐ làm công việc bán thời gian và không ổn định. Nếu tính ngang với LTT hiện nay sẽ thiệt thòi cho lao động ở khu vực phi chính thức”.
Đồng quan điểm trên, PGS Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học - lao động, cho rằng đề xuất không mới, hiện các quốc gia trên thế giới đều tính lương theo giờ, chỉ có VN là tính theo theo tháng. “Cách đây hơn 10 năm, chúng tôi cũng đã góp ý nên tính LTT theo giờ, thay vì tính theo tháng, bởi LTT tháng chỉ phù hợp đối với khu vực có lao động quan hệ ổn định. Còn những khu vực phi chính thức, DN nhỏ lẻ, cơ sở kinh doanh thì nên tính theo LTT giờ. Tuy nhiên, bối cảnh khi đó nhiều ý kiến cho rằng cách tính phức tạp, khó thực hiện”.
Theo bà Lan Hương, bây giờ VN mới áp dụng LTT giờ, dù là muộn nhưng vẫn còn hơn là không. Mức sàn mà Bộ LĐ-TB-XH đưa ra từ 15.600 - 22.500 đồng/giờ là hơi thấp, nếu tính đến các hệ số về bảo hiểm, chính sách an toàn lao động…, thì mức LTT giờ từ 30.000 - 31.000 đồng/giờ là phù hợp. “Dù sao đây cũng là một bước tiến của VN trong cải cách tiền lương. Năm đầu tiên, có thể là mức hơi thấp, nhưng những năm sau chúng ta nên điều chỉnh tăng lên dần dần”, bà Lan Hương chia sẻ.
Dự kiến, sau khi lấy ý kiến các bộ, ngành, Bộ LĐ-TB-XH sẽ trình Chính phủ dự thảo nghị định quy định mức LTT đối với NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động trong thời gian tới.
Bình luận (0)