Sắp xét xử sơ thẩm lần 2 vụ buôn bán thuốc ung thư giả

Các bị cáo gồm: Nguyễn Minh Hùng (41 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc VN Pharma), Võ Mạnh Cường (41 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM hàng hải quốc tế H&C) cùng 10 đồng phạm về tội "buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh", theo khoản 4, điều 157 bộ luật Hình sự năm 2015, với khung hình phạt 20 năm hoặc tù chung thân, tử hình.

Quá trình điều tra lại, tháng 2.2018, CQĐT đề nghị Bộ Y tế xem xét việc giám định lại lô thuốc H-Capita. Bộ Y tế thành lập Hội đồng chuyên môn xác định do lô thuốc đến nay đã quá hạn sử dụng hơn 2 năm, không đủ điều kiện kiểm nghiệm lại lô thuốc. Về nguồn gốc xuất xứ lô thuốc, các bị cáo khai không biết thuốc sản xuất ở đâu, nhưng căn cứ tài liệu đã thu thập, có cơ sở xác định đây không phải là lô thuốc của Canada sản xuất.

HĐXX triệu tập gần 200 người tham gia tố tụng khác, gồm người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, người làm chứng, có thành viên Hội đồng giám định Bộ Y tế, Viện Kiểm nghiệm thuốc TP.HCM, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế).

Theo cáo trạng, VN Pharma được thành lập từ tháng 10.2011. Từ năm 2012, Nguyễn Minh Hùng thấy thị trường có nhu cầu về thuốc chữa ung thư nên bàn với Võ Mạnh Cường nhập khẩu thuốc chữa ung thư là H-Capita 500 mg về Việt Nam.

Do thiếu một số giấy tờ về tiêu chuẩn thuốc mà phía công ty ở Canada không cung cấp được nên Hùng chỉ đạo nhân viên làm giả các giấy tờ này. Kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500 mg chứa 97% hoạt chất capecitabine, là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.

Tháng 7.2017, TAND TP.HCM xét xử lần 1, tuyên phạt Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường - người môi giới cho VN Pharma nhập lô thuốc trị ung thư trên, cùng 12 năm tù về tội buôn lậu. 7 bị cáo đồng phạm bị kết án về tội buôn lậu và tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức.

Sau phiên tòa, có nhiều ý kiến phản ứng, cho rằng hành vi của các bị cáo là buôn bán thuốc chữa bệnh giả chứ không phải buôn lậu. Tháng 10.2017, toàn bộ bản án sơ thẩm của TAND TP.HCM đã được cấp phúc thẩm tuyên hủy để điều tra lại. Quá trình điều tra lại, cơ quan điều tra (CQĐT) khởi tố thêm 3 bị can: Phan Xuân Thiện (nguyên phó tổng giám đốc), Hoàng Trúc Vy (nhân viên phòng nghiên cứu phát triển, cùng VN Pharma) và Phạm Quỳnh Trang (nhân viên Công ty TNHH hàng hải quốc tế H&C), nâng tổng số bị can trong vụ án lên 12 người. Đồng thời, 12 bị can trong vụ án đều bị thay đổi tội danh sang tội “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh".

Một trong những nội dung quan trọng mà tòa phúc thẩm yêu cầu điều tra lại là có hay không việc VN Pharma chi tiền "hoa hồng" để đưa thuốc giả vào bán tại các bệnh viện.

Kết quả điều tra lại thể hiện Nguyễn Minh Hùng và Ban Giám đốc VN Pharma đã có chủ trương chi tiền cho trình dược viên để tiếp cận bác sĩ, dược sĩ, điều dưỡng phục vụ cho việc bán thuốc. Từ tháng 10.2014 - 5.2015, VN Pharma đã sử dụng 14,1 tỉ đồng để chi cho hoạt động bán thuốc vào các bệnh viện. Đây là số tiền VN Pharma có được từ việc nâng khống giá mua thuốc và nguyên liệu làm thuốc, tuy nhiên CQĐT không xác định được đây là tiền nâng giá của lô thuốc nào. Toàn bộ số tiền này không hạch toán vào sổ sách kế toán, không có tài liệu, chứng cứ thể hiện việc nhận tiền, quà của các bác sĩ, điều dưỡng nên CQĐT không đủ căn cứ để kết luận hành vi cụ thể trong việc nhận tiền, quà trong 14,1 tỉ đồng.

Với yêu cầu khởi tố vụ án "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" liên quan đến trách nhiệm của cán bộ hải quan, chuyên gia thẩm định, cấp phép, cho nhập khẩu lô thuốc H-Capita của VN Pharma, CQĐT đã xác minh nhưng đến nay chưa đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự nên đã tách ra để xem xét, xử lý sau.