Sau ‘khẩu chiến nảy lửa’, ngoại trưởng Mỹ, ủy viên Bộ chính trị Trung Quốc nói gì?

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan đã hội đàm với Ủy viên Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì cùng Ngoại trưởng Vương Nghị ở thành phố Anchorage, Alaska vào ngày 18 và 19.3 (giờ Mỹ). Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai phái đoàn cấp cao Mỹ-Trung kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào ngày 20.1.

Ngay trước khi vào bàn hội đàm, hai bên đã có cuộc khẩu chiến nảy lửa. Ông Blinken thẳng thắn bày tỏ quan ngại về những hành vi của Trung Quốc liên quan Tân Cương, Hồng Kông, Đài Loan, cũng như các cuộc tấn công mạng nhằm vào Mỹ và việc cưỡng ép kinh tế nhằm vào các đồng minh của Mỹ.

Ông Dương lập tức nói lại: "Mỹ dùng sức mạnh quân sự và bá quyền tài chính nhằm mở rộng thẩm quyền và chèn ép các nước khác. Mỹ lạm dụng cái gọi là an ninh quốc gia để cản trở giao thương bình thường, và kích động một số nước công kích Trung Quốc”.

Tuy nhiên, sau cuộc khẩu chiến trên, hai bên vẫn tiếp tục cuộc hội đàm. Phát biểu với giới phóng viên sau cuộc hội đàm, Ngoại trưởng Blinken cho hay ông có thể đã đạt mục tiêu ban đầu được đặt ra cho cuộc gặp là chuyển tải “những quan ngại đáng kể” từ Mỹ và các đồng minh về những hành động và hành vi của Trung Quốc, đồng thời đưa ra những chính sách và ưu tiên của Mỹ, theo Kyodo News.

Ông Blinken cho hay ông không bất ngờ về “phản ứng mang tính bảo vệ” của Trung Quốc đối với những quan ngại về tình trạng lạm dụng nhân quyền ở Tân Cương, Tây Tạng và Hồng Kông…Mặt khác, ông Blinken cho hay hai bên đã có “một cuộc hội đàm rất thẳng thắn” trong nhiều giờ và đã tìm thấy nền tảng chung trong một số vấn đề liên quan Iran, CHDCND Triều Tiên, Afghanistan và biến đổi khí hậu, theo Đài NHK.

Tân Hoa xã thì dẫn lời ông Dương cho hay cuộc hội đàm “mang tính thẳng thắn, xây dựng và hữu ích dù vẫn còn một số bất đồng quan trọng giữa hai bên”. Trong khi đó, ông Vương cho hay phía Trung Quốc đã yêu cầu phía Mỹ “không làm suy yếu” quyết tâm của Bắc Kinh bảo vệ cái gọi là chủ quyền của Trung Quốc, theo Kyodo News.

Tờ South China Morning Post dẫn lời một số nhà phân tích cho rằng chính quyền Tổng thống Biden có thể sẽ không vội ngồi xuống hội đàm với Bắc Kinh lần nữa, nhưng sẵn sàng tổ chức các cuộc gặp khác với những quốc gia cũng có quan ngại về Trung Quốc. Hôm 19.3, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo ông Blinken có kế hoạch công du Brussels (Bỉ) vào tuần tới để tham dự cuộc gặp của 29 ngoại trưởng thuộc NATO, với “những quan ngại về Trung Quốc và Nga” nằm trong số chủ đề chính.