Sầu riêng 'ngấm đòn' thời tiết

Nhiều nhà vườn thiệt hại vì thiếu nước tưới

Ngày 9.5, ông Phan Hoàng Tân (ở H.Châu Thành, Bến Tre) tiếp tục thu hoạch thêm một đợt sầu riêng trên mảnh vườn thứ 4. So với 3 đợt trước thì lần này sản lượng giảm khoảng 30%, nguyên nhân do nắng nóng kéo dài và thiếu nước tưới làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của cây.

"Một phần là mình phải chủ động tỉa bớt trái cũng như cành nhánh để cây hạn chế việc sử dụng cũng như thoát nước. Mặt khác, do thiếu nước nên trái cũng không được to đẹp như những năm trước. Một số vườn nghịch vụ thì ít bị ảnh hưởng, còn những vườn chính vụ đang thu hoạch bị ảnh hưởng nhiều vì hứng trọn mùa nắng nóng và hạn mặn. Có một số vườn lân cận, chủ vườn thấy trái to, tiếc nên cố gắng dưỡng nhưng đến lúc thu hoạch xong thì cây cũng chết, lại phải mất đến 5 - 6 năm để trồng lại khiến thiệt hại càng lớn. Ngoài ra, do vào vụ thu hoạch rộ lại đụng hàng với Thái Lan nên giá cũng giảm so với đầu năm", ông Tân than thở.

Trong khi sầu riêng chính vụ ở miền Tây sắp qua thì miền Đông cũng rục rịch vào vụ. Tuy nhiên, giai đoạn gần đây nắng nóng gay gắt kéo dài, rồi những ngày đầu tháng 5 mưa chuyển mùa xuất hiện khiến nhiều vườn sầu riêng bị sốc nhiệt, rụng trái non hàng loạt.

ĐÀO NGỌC THẠCH

Ông Nguyễn Văn Mười, Phó trưởng Cơ quan phụ trách phía nam của Hội Làm vườn VN, cho biết: Nhiều vườn sầu riêng ở miền Đông, đặc biệt là Đồng Nai, bị rụng trái rất nhiều, trong khi chỉ khoảng một tháng nữa là thu hoạch. Điều này làm nhiều nhà vườn thiệt hại nặng. Nhiều nhà vườn cho biết ước tính sản lượng có thể giảm đến 30 - 40%. Ngoài ra, vấn đề nắng nóng, khô hạn cũng khiến nhiều vườn sầu riêng bị ảnh hưởng năng suất và chất lượng trái. Tuy nhiên, mức độ thiệt hại cụ thể thì cần phải tìm hiểu thêm và thống kê cụ thể từ các cơ quan chức năng.

Tại thủ phủ sầu riêng miền Tây, ông Võ Văn Men, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Tiền Giang, thông tin: Tính đến thời điểm này, sầu riêng ở địa phương đã vào cuối vụ thu hoạch. Nhờ ngăn mặn giữ ngọt hiệu quả nên sản lượng nhìn chung không bị ảnh hưởng nhiều và giá bán bình quân hiện từ 80.000 - 90.000 đồng/kg, tùy loại và chất lượng.

Theo khảo sát của Thanh Niên, giá sầu riêng Ri6 mua xô tại vườn trung bình từ 60.000 - 80.000 đồng/kg, loại đẹp ở mức từ 85.000 - 88.000 đồng/kg. Tương tự, sầu riêng Thái giá tại vườn từ 70.000 - 90.000 đồng/kg, loại đẹp ở mức 100.000 - 110.000 đồng/kg.

Nhu cầu thị trường vẫn rất lớn

Từ đầu năm đến nay, hoạt động xuất khẩu loại trái cây tỉ USD này của VN vẫn rất thuận lợi so với cùng kỳ năm trước. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong quý 1/2024, xuất khẩu sầu riêng đạt 57.000 tấn, tăng 42% và giá trị là 251 triệu USD, tăng đến 67% so với cùng kỳ năm trước. Giá sầu riêng xuất khẩu bình quân đạt 4.437 USD/tấn, tăng 15% so với cùng kỳ năm trước.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả VN (Vinafruit), khẳng định: Hiện nay hoạt động xuất khẩu sầu riêng của VN vẫn ổn định vì nhu cầu thị trường Trung Quốc vẫn đang tốt. Theo ông Nguyên, tình trạng nắng nóng khiến sản lượng sầu riêng Thái Lan cũng bị ảnh hưởng, không riêng gì VN. Thái Lan bắt đầu vào vụ thu hoạch từ tháng 3, đến thời điểm này đã bắt đầu vào chính vụ ở một số vùng miền. Nếu các năm trước, lượng sầu riêng Thái Lan ở thị trường VN khá phổ biến thì năm nay rất ít vì sản lượng giảm. Bên cạnh đó, thương nhân Trung Quốc cũng đẩy mạnh gom hàng.

CTV

"Một số doanh nghiệp cho biết gần đây người Trung Quốc đã đổi gu sầu riêng. Trước đây, do chủ yếu mua biếu tặng nên họ thích những trái to từ 4 - 6 kg. Còn hiện tại thị trường thích loại trái nhỏ khoảng 2 - 3 kg vì mua để thưởng thức. Bên cạnh đó, kinh tế khó khăn nên những trái cỡ nhỏ hợp với túi tiền của phần đông người dân hơn nên được tiêu thụ mạnh", ông Đặng Phúc Nguyên nói.

Dù xuất khẩu sầu riêng vẫn đang tốt, nhưng quản lý và duy trì chất lượng sầu riêng xuất khẩu vẫn là vấn đề của ngành này. Tình trạng hái sầu riêng non, chưa đủ tuổi vẫn chưa có giải pháp khắc phục, gây ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu của sầu riêng VN. Thậm chí vào thời điểm giá cao, nhiều nhà vườn còn thích hái sầu riêng non để được lợi về trọng lượng hơn so với lúc đúng ngày tuổi. Bên cạnh đó, chất lượng và kích cỡ không đồng nhất. Nếu tình trạng này cứ tiếp diễn thì sầu riêng VN rất khó cạnh tranh với Thái Lan và các nước khác.

"Dù xuất khẩu sầu riêng của VN tăng trưởng mạnh trong năm 2023 và những tháng đầu năm nay, nhưng so với nhu cầu thị trường Trung Quốc thì còn rất nhỏ và nếu so với Thái Lan cũng rất khiêm tốn. Cụ thể như tại Quảng Đông, thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất của Trung Quốc với 28,5% thị phần, thì sản phẩm sầu riêng của Thái Lan chiếm tỷ lệ 78,6%, VN chỉ có 21,4%. Ở các thị trường Vân Nam, Chiết Giang hay Trùng Khánh, sầu riêng Thái Lan cũng áp đảo hàng VN. Năm 2023, tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Thái Lan vào Trung Quốc đến 6 tỉ USD trong khi VN mới chỉ có 2 tỉ USD. VN có thể đạt đến những cột mốc cao hơn nếu duy trì và nâng cao chất lượng", ông Đặng Phúc Nguyên khuyến cáo.